امیر عبدوس، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان گیلان در ارتباط با مسائل و مشکلات موجود بر سر راه حفاظت از این پارک ملی تصریح کرد: پارک ملی بوجاق با وجود تمامی قابلیت‌ها و ارزش‌های منحصربه‌فرد خود از ابتدای اخذ مصوبه شورای‌عالی محیط‌زیست در سال 1381در جای‌جای عرصه 3300هکتاری خود با مسائل و مشکلات عدیده‌ای دست به‌گریبان بود.
وی در گفت‌وگو با سایت خبری محیط‌زیست ایران افزود: بخشی از این پارک ملی به مساحت بیش از 100هکتار برای احداث مرکز تکثیر ماهیان خاویاری به شیلات واگذار شده بود. از سویی بندر صیادی کیاشهر در قلب این پارک ملی با قدمت 100ساله در حال فعالیت بود. وجود پادگان در بخشی دیگر از این پارک ملی از همان ابتدا محل تعارض بود.
مدیرکل محیط‌زیست گیلان تأکید کرد: عرصه وسیعی از ساحل پارک ملی بوجاق برای اجرای طرح سالم‌سازی شنا در اختیار شهرداری کیاشهر قرار گرفته بود و با احداث پل چوبی روی لاگون کیاشهر، شهر را به ساحل اتصال داده بود. همچنین بخش وسیعی از اراضی این پارک ملی که قبل از پیروزی انقلاب متعلق به نزدیکان فراری دربار بود در اختیار بنیاد مستضعفان و جانبازان و ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) قرار گرفته و سرانجام از مجموع اراضی موجود این پارک فقط در حدود 400هکتار اراضی ملی داشت که تماما توسط منابع طبیعی به محیط‌زیست تحویل شد و سایر اراضی این پارک کماکان در اختیار ارگان‌های یادشده یعنی بنیاد مستضعفان و جانبازان و ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) است.
درگیری هر روزه با صیادان غیرمجاز
تقاضای هر روزه برای تغییر کاربری و درگیری و ممانعت محیط‌زیست و اصرار مسئولان بر اجرای طرح‌هایی مانند تغییر کاربری بندر صیادی کیاشهر به بندر تجاری از یک سو و تلاش برای ممانعت از صید غیرمجاز در فاصله 3کیلومتری از مصب‌رودخانه سفید رود که در این پارک ملی قراردارد و درگیری‌های مکرر با تجمعات انبوه صیادان از سوی دیگر این پارک ملی کوچک و ارزشمند را به بزرگ‌ترین محل درگیری و تنش و پیچیده‌ترین دغدغه محیط‌زیست استان تبدیل کرده است که بیشترین انرژی همکاران را در واحدهای مختلف اعم از یگان حفاظت، حقوقی، محیط‌زیست طبیعی، محیط‌زیست انسانی و محیط‌زیست دریایی به‌خود اختصاص داده است.
عبدوس در این‌باره نیز گفت: در شرایطی که برخی از مصوبات دولت‌های نهم و دهم در سفرهای استانی راه را برای تخریب بیشتر این پارک ملی گشوده بودند این اداره کل با اقدام سریع و به موقع و به‌استناد قانون حفاظت و بهسازی محیط‌زیست موفق شده است تا با هرگونه تغییر کاربری در اراضی بکر باقیمانده اعم از اراضی ملی و مستثنیات با حمایت دستگاه قضایی ممانعت به‌عمل آورده و تمامی تعرضات را از مجاری قانونی ذی‌ربط مورد پیگیری قرار داده است که در این خصوص برخی از پرونده‌های متشکله کماکان مفتوح است و پیگیری‌های قضایی برای برخورد با هرگونه تغییر کاربری ادامه دارد.
درخواست برای نجات پارک ملی بوجاق
درحالی‌که مدیرکل محیط‌زیست گیلان از معضلات متعدد پارک ملی بوجاق خبر می‌دهد، شورای هماهنگی سمن‌های زیست‌محیطی شمال ایران در نامه‌ای به رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به عوامل تهدید پارک ملی بوجاق استان گیلان خواستار پیگیری جدی و فوری برای احیا و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر به این پارک ملی خشکی - دریایی شده است.
براساس این نامه برخی از چالش‌های عمده پارک ملی بوجاق که یکپارچگی و حیات این منطقه بی‌نظیر را با تهدید جدی مواجه ساخته است عبارتند از:
1 - اسناد و مدارک مالکیتی که به‌تدریج و تناوب از سوی دستگاه‌های رسمی کشور ارائه شده و هر لحظه با استناد به آن تقاضای تغییر کابری ارضی پارک را مطالبه می‌کنند.
2 - مرکز آموزش‌های دریایی یک نهاد که گاه تلاقی زمان آموزش‌های نظامی با اوج مهاجرت پرندگان، امنیت اکولوژیک آن را به هم می‌ریزد.
3 - بندر صیادی شیلات واقع در منتهی الیه سمت شرقی تالاب که تقاضای تبدیل به بندر تجاری را دارند که به این واسطه می‌تواند توان حفاظتی منطقه را به یکباره به واسطه الزامات جانبی احداث چنین بنادری به سمت صفر سوق دهد.
4 - طرح‌های سالم‌سازی دریا که ورود عموم را به این پارک میسر ساخته و آسیب‌های ناشی از فعالیت‌های توریستی کنترل نشده را بر گرده پارک می‌نهد.
5 - عدم‌مذاکره جدی سازمان متولی پارک با دستگاه‌های متعارض برای رفع تعارض مانند خرید اراضی یا تفاهم برای عدم‌تغییر کاربری‌ها.
6 - تغییر مسیر بی‌ضابطه رودخانه اوشمک و برداشت شن و ماسه از بستر آن‌که مرز غربی پارک را به واسطه فعالیت‌های آموزشی یک نهاد نظامی تنظیم می‌کند.
7 - جدی نگرفتن جامعه بومی در حفاظت از پارک ملی (به مثابه ذخیره‌گاه زیست‌کره) توسط دستگاه‌های متولی و تمرکز آن بر سازمان حفاظت محیط‌زیست به‌رغم وجود پتانسیل بالای اجتماعی در بافت جامعه بومی.
8 - تجاوزهای گاه‌گاه کشاورزان منطقه به اراضی پارک ملی به واسطه عدم‌تحدید حدود پارک.
9 - نامشخص بودن نتایج نهایی مطالعات پارک و پهنه‌بندی و کاربری زون‌های متعدد آن به‌عنوان نقشه راه.
پارک ملی بوجاق در یک نگاه
پارک ملی بوجاق کیاشهر به‌عنوان تنها پارک ملی خشکی- دریایی کشور در شمال و شمال غربی کیاشهر و در 20کیلومتری شمال شهرستان آستانه اشرفیه قرار دارد. این منطقه از سال 1377تا 1381به‌عنوان منطقه شکار ممنوع معرفی شده و پهنه آبی آن مورد حفاظت قرار گرفته است. تالاب مورد نظر تا سال 1369از 2بخش شرقی و غربی تشکیل می‌شد که در حد فاصل بین 2بخش رودخانه سفیدرود جریان داشت، اما در پی سیلاب‌ها و طغیان‌های متعدد رودخانه، هم‌اکنون دهانه سفیدرود در 2/5کیلومتری دهانه قبلی (کهنه دهانه) قرار گرفته و به سمت شرق متمایل شده است. در سال 1354بخشی از این تالاب به‌دلیل اهمیت زیستگاهی، به‌ویژه زمستان گذرانی پرندگان مهاجر آبزی و کنارآبزی، به‌عنوان تالاب بین‌المللی تحت عنوان لاگون کیاشهر در فهرست تالاب‌های کنوانسیون رامسر به ثبت رسید. 2مصوبه شماره 123357و 232شورای‌عالی محیط‌زیست کشور که به‌ترتیب منجر به شکارممنوع شدن منطقه و پس از آن معرفی نخستین پارک ملی خشکی- دریایی کشور شد، حاکی از توان بالای اکولوژیک آن و تأثیر قابل ملاحظه مصوبه اول، روی ترکیب گونه‌ای پرندگان مهاجر و شکل گرفتن مجدد اکوسیستم کم‌نظیر علفچر منطقه داشته است، به‌گونه‌ای که پس از گذشت چند سال تعداد گونه‌های پرندگان مهاجر هم‌اکنون به 249 رسیده که 31گونه آن حمایت شده جهانی و 19گونه آن در لیست قرمز IUCN قرار دارند. همچنین حفاظت از پهنه تالابی، ذخایر 25گونه و زیرگونه ماهیان پارک را بازسازی کرده، به‌گونه‌ای که خود می‌تواند به‌عنوان ذخیره‌گاه برخی کپور ماهیان تلقی شده و امور مطالعاتی مربوط به این دسته از آبزیان در آن انجام پذیرد.
