شهر سوخته از محوطه‌های باستانی عصر برنز در استان است. این شهر توسط باستان‌شناسان ایتالیایی به سرپرستی مارتیسو توزی از اواسط دهه 40تا سال ۱۳۵۷ کاوش شد و پس از آن سازمان میراث فرهنگی مسئولیت کاوش‌های باستان‌شناسی در شهر سوخته را عهده دار شد. شهر سوخته سرزمینی پیشرفته در عصر خود بود. براساس یافته‌های باستان‌شناسی، این شهر مرکز فعالیت‌های فرهنگی، هنری و علمی بود.
براساس گزارش‌ها، زیورآلات و سفال‌های به‌دست آمده از شهر سوخته زیبا و همچنین از اشیای زرین به‌دست آمده در این شهر مشخص شده است که صنعتگران شهر سوخته طراحی پیشرفته‌ای در ساخت جواهرات داشتند. این شهر همچنین در هزاره سوم پیش از میلاد، نظام آبرسانی منظم و تخلیه فاضلاب داشته که باستان‌شناس‌ها در کاوش‌های خود به خانه‌هایی برخوردار از لوله کشی آب و فاضلاب با بهره‌گیری از لوله‌های سفالین دست یافته‌اند. همچنین مردمان شهر سوخته از دانش پزشکی بسیار پیشرفته‌ای برخوردار بودند تا جایی که باستان‌شناس‌ها نخستین چشم مصنوعی جهان را در کاوش‌های شهر سوخته یافته‌اند.
ارزش‌های شهر سوخته موجب شده است که اکنون سازمان جهانی یونسکو معرفی جهانی این شهر باستانی را در دستور کار خود قرار بدهد و نماینده یونسکو نیز که به تازگی از این شهر باستانی در ایران بازدید کرده خواستار ثبت جهانی شهر سوخته شده است. مارکو بالونی نماینده یونسکو در بازدید از شهر سوخته اعلام کرد: ثبت جهانی شهر سوخته منطقه سیستان موجب گسترش شناخت مردم دنیا نسبت به جنوب شرق ایران می‌شود.
به گزارش ایسنا و به گفته نماینده یونسکو، سیستان و بلوچستان به لحاظ آثار تاریخی و فرهنگی از ظرفیت بالایی برخوردار است. مارکو بالونی در ادامه بازدید خود از شهر سوخته افزود: معرفی آثار فرهنگی سیستان و بلوچستان به مردم دنیا در دستور کار سازمان یونسکو قرار دارد. نماینده یونسکو سیستان و بلوچستان ایران را برخوردار از تمدنی کهن خواند که نیازمند معرفی ویژه در ایران و جهان است.
