به گزارش مهر، «عاشورا» حادثه‌ای نبود که در یک روز در سال 61 هجری اتفاق بیفتد و از قبل و بعد خود جدا باشد. وقتی سخن از «پیام عاشورا» ست، تنها به این معنی نیست که امام حسین (ع) و شهدای کربلا، به صورت رسمی و مشخص به مردم آن زمان یا زمان های آینده چه دستوری داده اند، بلکه شامل درس‌هایی هم که ما از عاشورا می گیریم می شود.
عاشورای حسینی تجسم و تبلور مفاهیم و ارزشها است. مسائلی همچون صبوری، ایثار، جوانمردی، شجاعت وارستگی از تعلقات نمونه هایی از «پیام اخلاقی» عاشورا است. پس اولین پیام عاشورا، «پیام های اخلاقی» می باشد.
-پیام های اخلاقی
امام حسین (ع) می فرماید: مرگ با عزت بهتر از حیات ذلیلانه است. این نگرش به زندگی، ویژه آزادگان است. نهضت عاشورا جلوه ی بارزی از آزادگی در مورد امام حسین (ع) و خاندان و یاران شهید اوست و اگر آزادگی نبود، امام تن به بیعت می داد و کشته نمی شد.
صحنه کربلا نیز جلوه دیگری از این آزادگی بود که از میان دو امر شمشیر یا ذلت، مرگ با افتخار را پذیرفت و به استقبال شمشیرهای دشمن رفت. «ایثار» یکی از پیام های اخلاقی در صحنه عاشورا بود که نخستین ایثارگر، سیدالشهدا بود که حاضر شد خود را فدای دین خدا کند و رضای او را بر همه چیز برگزیند.
داشتن تکیه گاهی قدرتمند و استوار در شداید و حوادث و «توکل بر خدا» هم یکی از آثار اخلاقی عاشورا بود که امام حسین در آغاز حرکت خویش از مدینه، این راه را برگزیدند.
«شجاعت» عاشوراییان ریشه در اعتقادشان داشت. آنان که به عشق شهادت می جنگیدند، از مرگ ترسی نداشتند. عاشورا الهام بخش شجاعت به مبارزان بوده است.
- پیام های سیاسی
اسلام، دینی است که بعد سیاسی آن بسیار نیرومند است. عاشورا حرکتی انقلابی بر ضد انحراف سیاسی و دینی حکام مستبد بود و قیام سیدالشهدا سرشار از بار سیاسی است. اسارت مردم در چنگ حکومت ظالمانه و تلاش برای رهایی آنان و سپردن زمامداری به امام به قصد گسترش حق و عدل در جامعه، گوشه ای از این بعد را نشان می دهد و حرکت امام حسین (ع) و خاندان و یارانش جهت آگاهی بخشی به توده های مردم و ترسیم سیمای رهبر شایسته و افشای چهره ی والیان بی دین و دنیا پرست و ستمگر گوشه ای دیگر را.
از مهمترین اصول عاشورا و اسلام "ولایت" است. نظام سیاسی اسلام و شیوه حکومتی دین بر پایه ولایت است. ولایت در اسلام بر پایه لیاقت و صلاحیت است و صالح ترین فرد برای زمامداری مسلمانان امامان معصوم بودند. امام حسین (ع) ولایت را حق خویش می دانست، مردم را به سوی آن فرا می خواند و به آن احتجاج می کرد.
تداوم این ولایت در عصرهای پس از عاشورا، گردن نهادن به رهبری خدایی و تسلیم بودن در مقابل اولیا خدا و کسانی است که در دین برای آنان «ولایت» قائل شده اند.
از سرمایه های مهم نهفته در حرکت عاشورا، معرفی «رهبری صالح» به امت اسلام و انشای رهبران ناشایست است. در عصر امام حسین حق در وجود آن حضرت متجلی بود و باطل در چهره یزید. خط تولی و تبری تنها در عصر امام حسین نبود. پیام عاشورا این است که در میدان های مبارزه حق و باطل در هر جا و هر زمان بی تفاوت نباشید بلکه به یاری حق و تولای ولی خدا قیام کنید.
امر به معروف و نهی از منکر یک عنصر مهم از انگیزه های قیام امام حسین (ع) بود. فریضه امر به معروف و نهی از منکر، تنها در تذکراتی نسبت به بعضی از گناهان جزئی از سوی افراد عادی خلاصه نمی شود، بلکه قیام بر ضد حکومت ستم و تلاش برای اصلاح ساختار سیاسی جامعه و تشکیل حکومتی بر اساس حق و قرآن نیز از مصادیق امر به معروف و نهی از منکر است. پیروان فرهنگ عاشورا، با الهام از حماسه امام حسین نبض پرحرکت جامعه انقلابی اند و نسبت به جریان امور و وضعیت فرهنگی و سیاست حساسیت نشان می دهند و با حضور دائم در میدان امر به معروف و نهی از منکر، عرصه را بر فساد آفرینان تنگ می سازند.
قیام و سیاست کربلا، راه انتقاد از حکومت جور و اعتراض علیه ستم و قیام بر ضد طاغوت را گشود. حادثه سیاسی عاشورا، از یک سو بیدارگرد وجدان ها و برانگیزاننده انسان ها برای مبارزه با ستم و زور بود از سویی رسوا کننده ی حاکمانی که از جعل و غفلت مردم بهره می گرفتند.
یکی دیگر از پیام های عاشورا حضور سیاسی زنان در جامعه بود. عمده ترین محورهایی که می توان از «حضور زن در نهضت عاشورایی» برداشت کرد، اینهاست:
- صبر و پایداری و مقاومت در برابر سختی ها و مصیبت ها چه در طول نهضت و چه پس از حادثه عاشورا.
- شهامت و دلیری در افشای حقایق و گفتن سخن حق در برابر سلطه ی جائر که در اسلام از بزرگترین جهاد محسوب می شود.
- پیام رسانی و تبیین و روشنگری در طول سفر، حتی پس از بازگشت از سفر کربلا به مدینه توسط حضرت زینب (س)-امدادگری- پرستاری، در روز عاشورا،
- مراعات حدود الهی و عفاف و متانت یک زن مسلمان و متعهد حتی در شرایط اسارت وزیر سلطه ی سربازان دشمن
از جلوه های بارز حضور زنان در حماسه عاشورا، تعهد و پایبندی آنان به حرمت ها و احکام ادله و مراعات مسائل حجاب و عفاف است. اهل بیت امام حسین در سفر کربلا، منادی این متانت و عفاف بودند.
