زمانی که استودیو فاکس سرچ‌لایت در جشنواره فیلم کن امسال اعلام کرد که فیلمی را برای جلب هرچه بیشتر تماشاگران در این جشنواره به اکران آزمایشی خواهد گذاشت، همه علاقه‌مندان انتظار داشتند که این فیلم از بین فیلم‌های مستقلی باشد که در آمریکا تولید شده و توفیقی را در بین منتقدان داشته است.
فیلمی چون ناپلئون داینامایت و یا گاردن استیت، اما این فیلم «بعد از او» از کاترین دونوو بود و این استودیو فیلم را به زبان فرانسوی و برای تماشاگران فرانسوی تولید کرده بود. پیش از این بخش اعظم تلاش‌های هالیوود در جذب تماشاگران غیرآمریکایی معطوف به سرمایه‌گذاری بر روی کارگردانان خارجی برای ساخت فیلم‌هایی انگلیسی زبان در کشورهای محل سکونت کارگردانان شده بود اما در جشنواره کن امسال شاهد رویکرد جدیدی در زمینه سینمای بین‌المللی بودیم.
در جشنواره امسال حقیقتی که سال‌ها بود در پشت پرده تبلیغات میلیون دلاری فیلم‌های آمریکایی پنهان بود سرانجام هویدا و مشخص شد که درخواست‌ها برای خرید و اکران فیلم‌های آمریکایی به‌شدت کاهش یافته است و اکثر مدیران سینماها و شرکت‌های توزیع فیلم در اروپا و آسیا ترجیح می‌دهند تا فیلم‌های تولید شده داخلی را در سینماها نمایش دهند.
گرچه ما همچنان آمار حیرت‌انگیزی از فروش فیلم‌هایی چون اسپایدرمن3 و یا دزدان دریایی کارائیب3 را در سینماهای آلمان، ایتالیا و یا ژاپن می‌شنویم اما نباید از این واقعیت غافل شویم که چنین استقبالی فقط در مورد فیلم‌هایی رخ می‌دهد که تماشاگران آنها بنا به هر دلیلی از راهی به‌جز سینما با قهرمانان فیلم آشنا شده‌اند و یا اصولاً به تماشای یک دنباله آمده‌اند.
برای مثال در ظرف سی سال گذشته در ژاپن فیلم‌های ژاپنی بخش اعظم درآمد گیشه را به‌خود اختصاص دادند و در برزیل فیلم پرتغالی‌زبان «اگر به‌جای تو بودم» 7برابر فیلم‌های انسان‌های مجهول3 و یا دزدان دریایی کارائیب2 فروش داشت.
هفته گذشته از بین 10فیلم برتر گیشه کره‌جنوبی، هفت فیلم محصول این کشور و یا ژاپن بودند و در فرانسه چهل و شش درصد کل فروش بلیت‌‌ها به فیلم‌های فرانسوی اختصاص دارد که نسبت به سال گذشته حدود 35درصد افزایش داشته است و در مکزیک فیلم «مدرسه خوب» تا به‌حال 7میلیون تماشاچی داشته است!
اما تحلیل‌گران دلایل متعددی را برای این روند تازه برمی‌شمارند. به عقیده برخی، اصرار عده‌ای از تماشاگران بین‌المللی بر ناسیونالیسم فرهنگی و ضدیت با سیاست‌های فرهنگی آمریکا بر این روند مؤثر بوده و در همین حال با افزایش تولیدات تلویزیونی داخلی در کشورهای مختلف جهان نسل جدیدی از هنرپیشه‌ها و کارگردانان معرفی شدند و گزینه‌های تهیه‌کننده‌ها و همین‌طور سینماروها نیز افزایش یافته است و در نهایت سرمایه‌گذاری برخی از استودیوهای آمریکایی در پروژه‌های غیرانگلیسی زبان به این موج دامن زده است.
گرت ویگان- از مدیران ارشد استودیو سونی- در این زمینه می‌گوید: یکی از پارادوکس‌های پدیده دهکده جهانی این است که مردم اکنون زمان، پول و انگیزه بیشتری برای تماشای فیلم‌هایی را دارند که صددرصد متعلق به فرهنگ خودشان است.
این دیدگاه‌ها سبب شده تا استودیوهای آمریکایی نیز در روسیه، چین، هند و چند کشور دیگر در صدد استفاده از فیلم‌سازان جوان برآیند و گرچه هنوز پردرآمدترین فیلم‌ها برای استودیوها، آثار پرخرجی چون اسپایدرمن3 است، استودیو سونی می‌تواند درآمد 50 تا 75میلیون دلاری از راه مشارکت در تولید فیلم‌های غیرانگلیسی زبان در سال داشته باشد.
اما استودیوها مسیر سختی را برای رسیدن به اهدافشان در مقابل دارند. سیستم پیچیده فیلم‌سازی در کشورهای هند، چین و کره‌جنوبی از جمله این موانع است. اما مشکل بزرگ دیگر پدیده «ضدآمریکایی بودن» است که پس از جنگ عراق و سیاست خارجی جدید دولت بوش در جهان گسترش یافته است و دامنه فعالیت مستقیم استودیوها را محدود می‌کند. اما به هر حال این روند ادامه یافته است.
اخیراً استودیو یونیورسال قرارداد سه سالهای را با فرناندز میرالز کارگردان برزیلی برای ساخت چند فیلم انگلیسی و پرتغالی‌زبان در استودیو فیلم‌سازی برزیلی «O2» به امضا رسانده است. میرالز ابراز امیدواری کرد که در چارچوب این قرارداد سالانه سه فیلم تولید و اکران شود. اولین فیلم در این سری «Adrift» نام دارد که سازنده آن هیتور دالیا کارگردان جوان برزیلی خواهد بود.
میرالز تاکید می‌کند که این قرارداد به او اجازه می‌دهد تا چند پروژه را به شکل همزمان پیش ببرد. وی می‌افزاید: «در کشورهای جهان، تامین هزینه همیشه مشکل بزرگی برای فیلم‌سازان بوده است اما با توجه به فروش خوب فیلم‌های برزیلی در سالهای اخیر، آنها اکنون هر پروژه‌ای را که ما تایید کنیم، به مرحله تولید می‌رسانند و شرکت ما گزینه اول کارگردانان برزیلی است.»
از سوی دیگر یونیورسال اخیراً قراردادی را با آلخاندرو گونزالز، آلفونسوکوئارون و گیلرمو دل‌تورو به امضا رسانده است که طبق آن پنج فیلم اسپانیایی زبان آنها را تولید و توزیع خواهد کرد.
این سیاست تا حدی می‌تواند به کارگردانانی چون میرالز، بونگ جون‌هو (کره‌جنوبی) و تام تیکور (آلمان) کمک کند تا بتوانند فیلم‌هایی با استاندارد استودیویی را بسازند و حتی از جلوه‌های ویژه مدرن نیز استفاده کنند.
بهترین مثال در این مورد فیلم آلمانی «زندگی دیگران» است که با هزینه 3میلیون دلاری ساخته شد و نه‌تنها اسکار بهترین فیلم خارجی را به‌دست آورد بلکه در سطح جهان 60میلیون دلار فروش کرد، اما این فیلم هرگز بدون کمک 325هزار دلاری شرکت «بونا ویستا اینترنشنال» ساخته نمی‌شد و البته این شرکت توزیع فیلم را در آلمان به عهده گرفت در شرایطی که هیچ توزیع‌کننده آلمانی حاضر به این کار نبود.
فلوریان هنکل کارگردان فیلم در این زمینه می‌گوید: مردم دوست دارند شاهد فیلم‌های اروپایی جذاب باشند و این کار تا به‌حال فقط از راه در اختیار داشتن فیلم‌نامه جذاب امکان‌پذیر بود، اما از این پس با اقبال فیلم‌های آلمانی در گیشه همه این شرایط تفاوت خواهد کرد.
تونی سافورد مدیر ارشد استودیو فاکس در نهایت اشاره می‌کند: شاید دوران اقتدار فیلم‌های آمریکایی در گیشه به‌سر آمده باشد و هالیوود باید به فکر راه‌های تازه‌ای برای عرضه محصولاتش باشد.
منبع:لس‌آنجلس تایمز،25می
