در بسیاری از کشورهای جهان که بر اثر انقلابها و تحولات مهم سیاسی، اجتماعی و رژیمهای سلطنتی جای خود را به نظامهای جمهوری و امثالهم بخشیده است، کاخها و ابنیه حکومتی در زمره موزهها و مکانهای فرهنگی با ارزش در این کشورها در آمده است.
تفاوت کاخ موزههای تهران با کاخ موزههای ممالکی همچون فرانسه، روسیه و... در این است که کاخهای واقع در این ممالک همانند ورسای یا آرمیتاژ و... در اثر انقلاب، اشیا و مدارک اصلی خود را از دست دادهاند، حال آنکه با تکیه بر ارزشهای فرهنگی مردم انقلابی ایران، در آن زمان کاخهای ما به این مصیبت دچار نشدند و بیشتر اشیا و گاه تمامی مدارک اصیل آنها در کاخها باقی مانده است. جالب توجه است که با وجود عدماصالت اشیای داخل برخی کاخهای جهان و همچنین تبدیل این کاخها به موزههای مختلف هنری و تاریخی، کمتر اجازه فیلمبرداری جهت تهیه فیلمهای داستانی و حرفهای در این مکانها داده میشود.
چگونه است که کاخهای تهران با وجود برخورداری از اشیای بسیار بااهمیت و منحصر به فرد که نظیر آن را تنها در ممالکی که هنوز نظام سلطنتی دارند همچون ژاپن یا انگلستان میتوان دید، برای تهیه یک فیلم داستانی در اختیار دستاندرکاران سینما قرار میگیرد؟ آیا اگر کوچکترین صدمهای به کاخ موزهای همچون نیاوران وارد شود قابل جبران است؟
زمانی بحث بیمه آتشسوزی برای کاخ موزهها مطرح بود. درحالیکه اگر یک کاخ دچار آتشسوزی شود، دیگر اصالت واقعی خود را از دست داده است. حتی اگر بازسازی هم شود آنچه را که شاهد خواهیم بود تنها یک کپی از کاخ اصلی است.
مسئولان سینمای کشور برای صرفهجویی در هزینهها بهمنظور ساخت دکور و امثال آن، مشکل خود را با بهرهبرداری از میراث ملی حل میکنند. از دیدگاه کمیته جهانی ایکوم یا همان سازمان موزههای جهان، هرگونه تصویربرداری که مانع از بازدید افراد در ساعات رسمی فعالیت یک موزه شود، ممنوع است.
فراموش نکنیم که فیلمهای خبری و معرفی موزه در ساعات مختلف از این امر مستثنی هستند.از مسئولان میراث فرهنگی درخواست میشود که برای پشتیبانی از صنعت سینمای کشور میراث فرهنگی را در خطر قرار ندهند. اگر در مقام پاسخ گفته شود که در گذشته نیز این اقدام صورت گرفته، حتی در دوران مسئولیت اینجانب در معاونت میراث فرهنگی، امر اشتباهی به شمار میرود.
برای کمک به صنعت سینما باید سینماگران را وادار کرد تا همچون فیلم حضرت «محمد(ص)» مجید مجیدی یا «روزرستاخیز» احمد درویش با ایجاد فضاهای مصنوعی کمک بیشتری به هنر سینما در داخل کشور شود. در عین حال حرمت کاخ موزههای ایران و تهران که در نوع خود بینظیر هستند، همچنان محفوظ باقی بماند.
* جانشین رئیس کمیته ملی موزههای ایران (ایکوم)