در این مدت بسیاری از کارشناسان حوزههای مختلف خبر از تغییر نا مطلوب سبک زندگی مردم دادهاند تغییری که منجر به بروز بیماریهای مختلف ازجمله فشار خون، نارساییهای قلبی و عروقی، دیابت و سرطان میشود. اطلاعرسانی در مورد عوامل بروز سرطان بهگونهای بود و هنوز هست که از آن بهعنوان سونامی سرطان در سالهای نه چندان دور یاد میکنند.
بیشتر متخصصان این حوزه با وجود اینکه احتمالا دسترسی به بانک اطلاعاتی بیماریها ندارند با این ایده موافقند. اما معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت سونامی سرطان را قبول ندارد. سرطان بیماری جهانی و روند رو به رشد آن نیز جهانی است. بیشتر کشورهای در حال توسعه بهدلیل تغییر سبک زندگی مردم و میزان بالای آلایندههای زیستمحیطی با بیماریهای زیادی ازجمله انواع سرطانهای جدید روبهرو هستند. به گفته رضا ملکزاده معاون تحقیقاتی و فناوری وزارت بهداشت، آمار سرطان در ایران ۱۰۰ در هر یکصد هزار نفر است که از متوسط کشورهای دیگر بیشتر نیست اما میتوان گفت نوع سرطانها فرق کرده ولی تعداد مبتلایان در کل بیشتر از دیگر کشورها نیست.
او که درباره کاربردی بودن تحقیقات حوزه پزشکی حرف میزد در پاسخ به پرسش خبرنگاران مبنی بر سونامی سرطان گفت: سونامی سرطان را قبول ندارم و براساس اطلاعات دقیق از ایران و توسط بهداشت جهانی منتشر شده میزان شیوع سرطان در کشور ما از اغلب کشورها حتی کشورهای اروپایی و آمریکایی کمتر است؛ طبق آمار عدد مبتلایان به سرطان در ایران در حد متوسط دنیاست و افرادی که این مسئله را عنوان میکنند از پزشکانی هستند که فقط بیماران سرطانی میبینند و به کل جامعه نگاه نمیکنند.
معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت تصریح کرد: تحقیقات سرطان شروع شده و همکاری مشترک و خوبی با سایر مؤسسات داشتهایم و احتیاج داریم در پیشگیری از سرطان اقداماتی را انجام دهیم اما این را درنظر داریم هر کاری که برای سرطان انجام میدهیم 10تا 15سال طول میکشد تا به نتیجه برسد.
دکتر حسن امامی رضوی، معاون سابق درمان وزارت بهداشت نیز معتقد است که فراوانی سرطان در کشور زیاد نیست. او گفت: میزان بروز سرطان در کشور ما متفاوت از دیگر کشورها نیست ولی از آنجا که در سالهای اخیر ثبت سرطان در کشور با مدیریت بهتری صورت گرفته و بیماریابی و امکان دسترسی و بهرهمندی مردم از خدمات درمانی و سلامت بیشتر شده است شناسایی موارد سرطان بهتر انجام میشود. از سوی دیگر رسانهها نیز در این زمینه آمار و ارقام مزبور را منتشر میکنند و در اختیار مردم میگذارند به همین دلیل اینطور بهنظر میآید که رشد سرطان افزایش یافته است درحالیکه اینطور نیست.
آماری کمتر از کشورهای دیگر داشتن بهمعنای کم بودن این بیماران در کشور نیست. در حال حاضر سالانه 80هزار بیمار جدید سرطانی به جامعه بیماران اضافه میشوند. به گفته دکتر محمدرضا میر عضو هیأت مدیره انجمن سرطان ایران برخی سرطانها در کشورهای پیشرفته بیداد میکند. در این کشورها از هر 10-9نفر یک زن مبتلا به سرطان سینه است. در آمریکا و کشورهای اروپایی سالانه 350هزار زن به سرطان مبتلا میشوند. در ایران این رقم 10تا 12هزار سرطان سینه در سال است.
چندی پیش پروفسور ناصر پارسا عضو انجمن سرطانشناسی آمریکا به ایسنا گفت که سال 2015ایران با سونامی سرطان روبهرو میشود. او با این استدلال که بیماریها زاییده مشکلات محیطی است و امروز محیطزیست ما بهطور کلی آلوده و شمار بیماران سرطانی بهخصوص در ایران رو به رشد است گفت: بنابراین در سال 2015ایران با سونامی سرطان روبهرو میشود. با وجود این، رئیس بخش جراحی سرطان بیمارستان امام و عضو هیأت مدیره انجمن سرطان ایران با اعلام اینکه دلیلی ندارد که بگوییم سرطان فقط در ایران رو به افزایش است، گفت:
شاید در سالهای بعد بررسی دقیقی صورت بگیرد و مشخص شود که سرطان در حال افزایش است ولی الان روند با سایر کشورها یکسان است و رتبه ایران خوشبختانه بسیار پایین است. سازمان جهانی بهداشت پیشبینی میکند که تا سال 2030حدود 70میلیون نفر مبتلا به سرطان شده باشند این در حالی است که هماکنون نیمی از این پیشبینی تحقق پیدا کرده است.
3 عامل اصلی مرگ در کشور بیماریهای قلبی و عروقی، سوانح و سرطان است. وقتی امکان بروز یکی از آنها کم میشود آمارهای آن دو، بیشتر میشود. دکتر محمدرضا میر در اینباره گفت: هر چه سن بالاتر میرود و بیماریهای جانبی درمان میشود عفونتها و ناراحتیهای قلبی و عروقی درمان میشود و تصادفات و حوادث منجر به فوت کمتر میشود، اما بهطور کلی هر چه کشورها به سمت صنعتی شدن میروند و فعالیتهای فیزیکی کمتر میشود، هر چه غذاهای چرب و فستفود بیشتر مصرف میشود قواعد ایمنی کار کمتر رعایت شده و عوامل ایجاد سرطان بیشتر میشود.
وی سبک زندگی امروزی را در بروز بیماری سرطان مؤثر دانست و گفت: به طور مثال اگر یک مرتبه مد شود که زنان برای جلوگیری از بارداری 10سال قرص مصرف کنند امکان بروز سرطان پستان بالا میرود. مصرف هورمونهای استروژن هنوز برای 10سال استانداردسازی نشده است. در ایران بهطور کلی و برای مردان سرطان معده و برای زنان سرطان سینه بیشترین فراوانی را دارد. پس از آن دستگاه گوارش، مری، کولون و رکتوم، سرطان مثانه و پروستات در حال افزایش است. در ایران سرطان تخمدان و رحم خیلی کمتر از کشورهای دیگر است.