عوامل این فیلم شاخص اسپانیایی- مکزیکی بودند اما نکته مهم مشارکت 78 درصدی شرکت تلویزیونی خصوصی تله سینکو در تولید این فیلم بود. در واقع موفقیت فیلم هزارتوی پن نشان‌دهنده حضور پررنگ شبکه‌های تلویزیونی در عرصه تولید فیلم‌های سینمایی بود. البته این تنها فیلم هزارتوی پن نبود که در سال گذشته بیلان اقتصادی و حرفه‌ای موفقی در سینمای اسپانیا داشت بلکه دو فیلم دیگر به نام‌های بورژواها از انتونیو هرناندز و الاتریست از اگوستین دیاز یانس نیز اکنون الگویی برای فیلمسازان اسپانیایی و همچنین سرمایه‌گذاران محسوب می‌شوند.
در این شرایط شبکه‌های تلویزیونی در اسپانیا نیروی محرکه اصلی سینمای اسپانیا به شمار می‌آیند. گرچه در سال 1999 قانونی مبنی بر سرمایهگذاری شبکه‌های تلویزیونی در فیلم‌های اروپایی و اختصاص 5 درصد از عواید سالانه به این امر به تصویب رسید اما به نظر می‌رسید رویکرد شبکه‌ها نسبت به این قانون حساب شده بود و موجب شد تا خیلی زود در سال 2001، 3درصد از درآمد آنها به فیلم‌های اسپانیایی اختصاص یابد.
این اجبار قانونی موهبتی برای سینمای اسپانیا بود و تنها در سال 2005 شبکه‌های اسپانیایی حدود 135 میلیون دلار در تولید فیلم‌های سینمایی هزینه کردند که این رقم معادل یک سوم کل سرمایهگذاری در سینمای اسپانیا در این سال است.
این رقم در مقایسه با شبکه‌های تلویزیونی فرانسه که عامل اصلی بقای سینمای این کشور هستند، اختلاف فاحشی دارد چرا که در طی همین مدت حدود 353 میلیون دلار از سوی شبکه‌های تلویزیونی فرانسه در سینما سرمایهگذاری شد اما اگر در نظر بگیریم که در انگلستان 2 شبکه بی‌بی‌سی و چنل فور در مجموع تنها 40 میلیون دلار برای سینمای بریتانیا سرمایهگذاری کردند، ارزش این میزان توجه به سینما در اسپانیا مشخص می‌شود.
آلوارو آگوستین مدیر بخش سینمایی شرکت تله سینکو در مورد این روند موفق می‌گوید: سودآوری شبکه‌های تلویزیونی اسپانیایی در سال‌‌های اخیر قابل توجه بوده است و در نتیجه سرمایهگذاری در سینما نیز افزایش یافته. تهیه‌کنندگان برای فیلم 3 میلیون دلاری و فیلم 30 میلیون دلاری به یک میزان سوبسید از دولت دریافت می‌کنند ولی سرمایه‌های تلویزیونی می‌تواند در تعیین بودجه پروژه آینده‌شان تعیین کننده باشد.
از سوی دیگر سرمایه‌گذاران تلویزیونی با در نظر گرفتن تمامی ریسک‌های احتمالی بودجه‌های قابل توجهی را به برخی فیلم‌ها داده‌اند و در مورد سه فیلم ذکر شده، 28میلیون دلار به آلاتریست، 18میلیون دلار به هزارتوی پن و 13میلیون دلار به بورژواها اختصاص یافت.
ولی نباید فراموش کرد که سرمایهگذاری کلان همیشه به معنای سودآوری و یا حتی بازگشت سرمایه نیست چرا که برای مثال فیلم ترانته و بلانکو 14میلیون دلار هزینه داشت ولی فقط 2میلیون دلار فروش کرد و یک شکست کامل محسوب می‌شد.
در مقابل فیلم بورژواها در اسپانیا 9 میلیون دلار فروخت و 13 هزار نسخه دی‌وی‌دی آن به فروش رسید. از سوی دیگر بودجه‌های قابل توجه زمینه جذب ستارگان و کارگردانان مشهور را به‌وجود می‌آورد. ویگو مورتنسن در آلاتریست و الیجا وود در فیلم قاتلان آکسفورد بازی کرد که هر دو نفر از سوی تله سینکو حمایت مالی شدند.
شرکت تلویزیونی آنتنا 3 نیز از فیلم جدید وودی آلن با بازی اسکارلت جوهانسن و پنه لوپه کروز حمایت کرده است. شرکت آنتنا 3 علاوه بر این فیلم سرمایه تولید 5 فیلم دیگر را نیز در سال جاری تأمین کرده است که از آن جمله می‌توان به فیلم 32 میلیون دلاری مستقل در مورد فتح سارا گوسا توسط ناپلئون اشاره کرد. همچنین این شرکت از فیلم جدید آنتونیو هرناندز برای کارگردانی تریلر گاربو که داستان آن در دوران حکومت ژنرال فرانکو می‌گذرد، حمایت کرده است. در کنار اینها میگوئل باردم نیز فیلم 14 میلیون دلاری مورتادلو و فیلمون را با سرمایه آنتنا 3 خواهد ساخت.
آگوستین در این زمینه ادامه می‌دهد: هدف ما ساخت یک تا دو پروژه پرهزینه در کنار دو فیلم مستقل و کم هزینه است و برخی از پروژه‌های مشترک ما شامل فیلم استیون سودربرگ درباره چه‌گوارا و فیلم خوان آنتونیو بایونا به نام پرورشگاه می‌شود.
در کنار دو شرکت آنتنا 3 و تله سینکو، شرکت RTVE هم اقداماتی در این زمینه داشته است و اخیراً اعلام کرد که از فیلم جدید فرناندو پرز درباره خوزه مارتی شاعر اسپانیایی حمایت خواهد کرد. این فیلم بخشی از یک مجموعه 7 قسمتی تحت عنوان «آزادیخواهان» خواهد بود که به زندگی آزادیخواهان قرن نوزدهم آمریکای لاتین می‌پردازد.
دیوید مارتینز، مدیر بخش پروژه‌های سینمایی شبکه RTVE در این زمینه اشاره می‌کند که این شبکه هنوز استراتژی کلی خود در زمینه پروژه‌های سینمایی را مشخص نکرده است و قطعاً در آینده در این زمینه فعالیت‌های بیشتری خواهد داشت. اما برخی از تحلیل‌گران نگران هستند که این رویکرد جدید در بین شبکه‌های تلویزیونی در بلند مدت نتیجه عکس داشته باشد، چرا که با افزایش سرمایهگذاری و قبول ریسک تجاری، نسبت به سینماگران مستقل اسپانیایی بی‌توجهی خواهد شد و از سوی دیگر کمبود سالن سینما در اسپانیا مجالی برای اکران فیلم‌های کم‌هزینه این کشور نخواهد گذاشت. با این وجود به نظر می‌رسد که این تنها راه توسعه سینمای اسپانیا و حضور قدرتمند آن در صحنه جهانی باشد.
ورایتی/ 5 ژوئن
