جالب اینجاست به تازگی گروه های ذینفع از طریق برخی فعالان بازار سرمایه ،بورس تهران را به عرصه تاخت و تاز برسر قیمت خوراک پتروشیمی تبدیل کردهاند.به گزارش همشهری، بررسی لایحه بودجه 93 به پایان رسید. یکی از بند های لایحه به افزایش قیمت خوراک پتروشیمی تا سقف 15 سنت اختصاص داشت. شاید این نخستین اقدام عملی دولت یازدهم با برنامه ویژه خواری است.
برخی معتقدند این نخستین رویارویی عملی دولت با گروه های قدرت است. شاید به همین دلیل است که حملات تهاجمی سیاسی در بازار سرمایه برای لغو مصوبه کارشناسی شده کمیسیون تلفیق مجلس در عرصه بازار سرمایه کشور به بهانه حفظ حقوق سهامداران به راه افتاده است . در حالی که بررسی ها نشان می دهد قیمت خوراک شرکت های پتروشیمی گازی در مقابل پتروشیمیهایی که خوراک مایع مصرف می کنند به دلایل بسیار خاصی به پایین ترین نرخ ممکن فروخته می شد و این پول در دست طیف خاصی از مالکان عمده قرار داشت.
نکته جالب توجه این است که از مجموع شرکت های پتروشیمی های کشور 6 شرکت با خوراک گاز فعالیت می کنند که سهامدار عمده هر 6 شرکت، شرکت نفت و گازپارسیان است. سهامدار اصلی شرکت نفت و گاز پارسیان هم شرکت سرمایه گذاری غدیر و سهامدار شرکت سرمایه گذاری غدیر نیز سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح است.
شاید به همین دلیل بود که اخیرا حسین دقیقی مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح و سهامدار عمده پتروشیمیها قبل از تصویب مصوبه افزایش قیمت خوراک پتروشیمی ها در مجلس در گفت و گو با روز نامه ها و خبرگزاری ها به صراحت از تلاش این سازمان برای جلوگیری از افزایش قیمت خوراک پتروشیمیها خبر داده و اعلام کرده بود در این زمینه با کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی وارد مذاکره شده است.
سود پتروشیمی های گازی به جیب چه کسی میرود
رمزگشایی از افزایش قیمت خوراک گاز شرکت های پتروشیمی نشان میدهد ؛ در حال حاضر از مجموع شرکت های پتروشیمی فعال در کشور 6 شرکت پتروشیمی پردیس،فناوران، شیراز،کرمانشاه،زاگرس ومارون از خوراک گازی استفاده میکنند. در این میان شرکت گسترش نفت و گاز پارسیان بر سهام هر 6 شرکت سیطره کامل دارد و 85 درصد از سهام این شرکت نیز در اختیار تامین اجتماعی نیروهای مسلح (ساتا) است.
شرکت سرمایه گذاری غدیر در سال ۸۴ وارد صنعت اوره و آمونیاک شد.برای تولید اوره و آمونیاک از خوراک گاز استفاده میشود، بنابراین این شرکت سرمایهگذاری تمام شرکت های تولید اوره و آمونیاک مثل پردیس و کرمانشاه را خرید و باعث شد بهخاطر نرخ پایین خوراک گازی سود هنگفتی ببرد.
شرکت گروه گسترش نفت و گاز پارسیان 8 مرداد 1386 تحت نام شرکت سرمایه گذاری توسعه الوند غدِیر تأسیس شد ودر 16 آذر ماه 1390 ، نام شرکت به گروه گسترش نفت و گاز پارسیان تغییر کرد و در تاریخ 26 بهمن ماه 1390 نیز سهام این شرکت برای نخستین بار وارد بورس تهران شد.
به گفته برخی کارشناسان شرکت های با خوراک گازی مثل پتروشیمی پردیس، بهای تمام شده محصولاتشان یک بیستم مبلغ فروش است به همین دلیل این شرکت ها سود بسیار زیادی به دلیل ارزان بودن قیمت خوراک گاز به دست میآوردند چراکه در حال حاضر گاز را با قیمت ۷۵ تومان می خرند و با دلار ۳۰۰۰ تومان صادر میکنند.
در واقع شرکتهای پتروشیمی گازی سودهای بادآورده ای به دست می آورند. به عنوان مثال سرمایه شرکت پتروشیمی پردیس در حال حاضر ۱۰۰ میلیارد تومان است در حالی که این شرکت در سال مالی گذشته ۱۸۰۰ میلیارد تومان فروش داشته است این یعنی اینکه فقط ۲۰۰ میلیارد تومان آن هزینه بوده و ۱۶۰۰ میلیارد تومان سود عملیاتی داشته است. دلیل این موضوع ارزان بودن قیمت خوراک گاز بود.
به طور کلی واحدهای پتروشیمی به 2دسته کلی خوراک گازی وخوراک مایع تقسیم میشوند. واحدهای گازی نیزبه نوبه خود در 2دسته واحدهای مصرفکننده گازمتان و اتان قرارمیگیرند. واحدهای متانول وآمونیاک- اوره مصرفکننده گازمتان شیرین هستند. واحد متانول و گوگرد پتروشیمی خارک مصرف کننده خوراک گاز متان ترش است. پتروشیمی مارون مصرف کننده گاز اتان- پتروشیمی امیرکبیر و پتروشیمی جم از مخلوطی از گاز اتان و خوراک مایع استفاده میکنند. پتروشیمی شازند اراک نیز از خوراک مایع استفاده میکند. شرکتهایی که خوراک مایع مصرف می کنند سود معقولی دارند اما شرکتهایی که خوراک گازی مصرف میکنند سودشان در شرایط کاملا غیرعادلانه و غیر منطقی به دست میآید.