به گزارش مهر، برنامه دیروز، امروز، فردا این هفته با حضور مهرداد بذرپاش صاحب امتیاز روزنامه وطن امروز و مهدی ذاکری مدیر مسئول روزنامه همشهری به بررسی فرصت‌ها و تهدیدهای فضای مطبوعاتی کشور پرداخت.
ذاکری در ابتدای این برنامه تلویزیونی گفت: اینکه رفتار مطبوعات در سال‌های مختلف سینوسی بوده به نگرش کسانی که رسانه را مدیریت می‌کنند برمی‌گردد. رسانه ها یا در حوزه مطالبی که منتشر می کنند دارای خودباوری هستند یا نیستند. تلقی من این است که این مبنا باعث شده که در دو دهه اخیر اتفاقاتی در حوزه مطبوعات بیفتد.
وی افزود: قاطبه مطبوعات و رسانه‌های ما در سطح کشور به هویت و اهداف انقلاب و ملی باور دارند و کمتر دچار این رفتارهای سینوسی و مواج شده اند. اما برخی از مطبوعات و مدیران رسانه‌ها به هویت ایرانی اسلامی باور ندارند و نقطه ثقل رفتارهای خود را در آن سوی دنیا (غرب) جست و جو کرده اند.
وی ادامه داد: این اتفاق می افتد که باور ایرانی- اسلامی ندارند و مرکز ثقلشان گفتمان غربی است و هرچیزی را بر اساس رویکرد غرب می سنجد که آیا فلان مطلب با آن گفتمان همخوانی دارد یا خیر، در حقیقت به جای اینکه نگاه داخلی داشته باشند، معتقدند ارزش گذاری در مورد مسائل مختلف باید با متر دیگری انجام شود. به همین دلیل یک جاهایی بین فرهنگ مهاجم و هویت ایرانی- اسلامی دچار تناقض گفتمانی می شویم.
بذرپاش هم در ابتدای برنامه در مورد اتفاقات اخیری که در صحنه مطبوعات کشور افتاده اظهار داشت: صحنه رسانه‌ای کشور و بسیاری از زحمت کشان رسانه ای با این اتفاقات غریبه نیستند. هر کاری که می‌خواهد انجام شود باید دارای چهارچوب مشخصی باشد تا از راه اصلی خود خارج نشود. ما باید همیشه در چهارچوب قانون حرکت کنیم. ماده شش قانون مطبوعات به صراحت مسائل را بیان کرده است.
وی ادامه داد: یک سری گزاره‌ها در انقلاب ما وجود دارد که به عنوان آرمان آن را پذیرفته‌ایم. اگر روی گزاره‌های اساسی انقلاب اسلامی تمرکز نکنیم که دیگر تمام است. نکته دیگر این است که باید انصاف رعایت شود و کار خوب را تحسین کرد. در انصاف هم نباید به سمت هجو و تمسخر برویم. این کارها مناسب ما ایرانی های مسلمان نیست. بذرپاش ادامه داد: اگر ما این مسائل را رعایت کردیم دیگر شاهد چنین اتفاقاتی نمی افتد. از طرف دیگر رسانه ها باید مستقل عمل کنند اما این استقلال به معنای مستقل بودن از آداب و رسوم ملی و مذهبی نیست.
در بخش دیگری از این برنامه تلویزیونی مدیرمسئول روزنامه همشهری گفت: موضوع سر خود باوری است. مشکل عدم خودباوری برخی از دوستان است. وقتی نگاه ما در داخل به نوع توجهات غربی هاست، اتفاقاتی نظیر قداست زدایی از برخی احکامی که در قرآن هم به آن اشاره شده صورت می‌گیرد. دلیل این ماجرا برمی‌گردد به اینکه بعضی از ما به جای توجه به باورهای ایرانی- اسلامی خود، به این توجه داریم که غرب چه چیزی را می‌پسندد و اسم این را هم متاسفانه روشنفکری می‌گذاریم که به نظرم این تاریک فکری است. خودباوری باید به فضای رسانه ای کشور بازگردد.
وی ادامه داد: بر طبق قوانین فعلی توقیف این روزنامه (آسمان) درست است اما باید قانون اصلاح شود تا فقط مدیرمسئول و سردبیر مجازات شوند و دیگر اجزای رسانه از توقیف متضرر نشوند.
بذرپاش هم در بخش دیگری از صحبت‌هایش در این برنامه تلویزیونی گفت: بخشی از رسانه‌ها یک سلیقه سیاسی را در کشور نمایندگی می کنند که درست هم هست و در همه جای دنیا وجود دارد. برخی از رسانه‌ها هم تریبون برخی از ارگان های کشور هستند که ماموریت خاص خود را انجام می دهند. برخی از رسانه‌ها هم ارگان یک حزب هستند که وجود این رسانه ها هم اشکالی ندارد. اما نسبت این ها با نظام چگونه باید باشد؟ آیا این ها از کشور و مردم جمهوری اسلامی ایران مستقل هستند؟ طبیعتاً اینطور نیست چون همه این ها بر مدار قانون این کشور کار می کنند.
وی افزود: برخی به دنبال این هستند که با عملیات روانی برخی چیزها را بر نظام تحمیل کنند. این در حالی است که این نظام هیچ وقت تحت تاثیر عملیات روانی قرار نمی گیرد، دلیلش هم این است که نظام باید به آیندگان پاسخ دهد و به دلیل زندگی مردم و پیشرفت کشور تحت تاثیر این عملیات های روانی قرار نمی گیرد.
وی افزود: برخی ها عادت دارند با ژست های روشنفکری فضایی دو قطبی و کاذب را شکل دهند، توهین به مقدسات با هدف دو قطبی کردن جامعه کار در طول تاریخ شدنی بوده که این بار بخواهد بازخورد مثبتی از طرف مردم دریافت کند؟ روزنامه‌ای می آید حجاب را زیر سوال می برد، روزنامه ای دیگر می آید قصاص را زیر سوال می برد تا مراجع موضع گیری کنند واین روزنامه دو قطبی مردم و مراجع را ایجاد کنند، اما این کار شدنی نیست. بعضی ها اصرار زیادی به ایجاد دو قطبی بین مذهبی ها و غیر مذهبی ها دارند این درحالی است که قاطبه مردم ما دین دار هستند.
بذرپاش همچنین گفت: مگر امروز رسانه ها محدودیتی دارند؟ فکر می‌کنم فضا امروز فضای خوب و بازی است. نمی‌دانم چرا برخی ها اصرار دارند استکبار را در ذهن مردم تخفیف دهند و ظلم بزرگ غرب علیه مردم را کوچک نشان دهند. این موضوع از سال 1332 وجود داشته و امروز هم هست. تخفیف دادن ظلم های استکبار و آمریکا با کدام رسانه مستقل جور در می آید؟ این عین وابستگی به غرب است. برخی ها ماموریت دارند ذهن مردم را با اسم رسانه مستقل از ظلم های آمریکا تطهیر کنند، از چه چیزی مستقل هستید؟ فکر می‌کنم این رسانه‌ها از مردم مستقل و به غرب وابسته هستند. دوستانی که می خواهند حرف آمریکایی ها را در داخل ترجمه کنند، لطفاً ژست استقلال نگیرند و بگویند ما به غرب وابسته ایم.
مهدی ذاکری نیز در ادامه «دیروز،امروز،فردا» گفت: اینکه تعلق داشتن یک روزنامه را به یک حزب بد تلقی کنیم درست نیست. البته این طبیعی است که رفتار دولت ها در حوزه رسانه مقداری روی رسانه ها تغییر ایجاد می کند. به هرحال ارگان و روزنامه دولت با تغییر دولت مواضع خود را تغییر می دهد اما روزنامه های وابسته به احزاب با تغییر دولت موضع خود را تغییر نمی دهند. ما امروز دچار هجوم فرهنگی هستیم. موضوع سر این نیست که روزنامه ها با تغییر مدیران تغییر رویکرد می دهند.
وی ادامه داد: رفتارهای افراطی و تفریطی عامل بسیاری از مشکلات است. بخشی به رفتارهای متحجرانه و بخشی به رفتارهای واپسگرایانه مربوط است. ریشه همه این ها را باید در نداشتن باور درست به آنچه که باید اعتقاد داشته باشند جست و جو کرد.
بذرپاش هم در بخش دیگری از صحبت هایش گفت: تندروی یکی از تهدیدهایی است که وجود دارد. از طرف دیگر باید به نقد و انتقاد به عنوان یک فرصت نگاه شود. مثلاً آیا نقد کردن اتفاقاتی که در مذاکرات هسته ای می افتد فرصت است یا تهدید؟ به نظرم از هر سویی نگاه کنیم این نقدها فرصت است چون درجه آزادی برای چانه زنی مذاکره کنندگان را فراهم می آورد. ضمن اینکه تعدادی ذهن دیگر این افراد همفکری می دهد. اگر این نگاه وجود داشته باشد دیگر نمی توانیم منتقدان را با عباراتی نامناسب مثل بی سواد برانیم.
وی اظهار داشت: فکر می کنم رسانه ها باید 90 درصد به داخل و 10 درصد به عوامل خارجی بپردازند تا در این میان مدیران کشور از پاسخگویی فرار نکنند و پشت تحریم ها پنهان نشوند. رسانه ها نباید برای دولت و مجلس ریل گذاری کنند تا این قوا از کار اصلی خود دور شوند و جای کارهای اصلی و فرعی تغییر پیدا کند. همچنین رسانه ها باید توجه داشته باشند که دولت و مجلس را در مقابل مراجع و علماء قرار ندهند و بین مسولان کشور دوقطبی مذهبی- غیر مذهبی ایجاد نکنند.
مدیر مسئول روزنامه همشهری در ادامه این برنامه تلویزیونی گفت: قانون ناظر بر رسانه‌ها و مطبوعات است. هر رسانه‌ای در چهارچوب قانون دارای آزادی است و مدیر مسئول باید محتوای روزنامه را بر اساس قانون تایید و به آن اجازه انتشار دهد. عملکرد هیات نظارت بر مطبوعات تا امروز خوب بوده، از طرف دیگر خود ِ رسانه ها نیز دارند بر کار یکدیگر نظارت می کنند و یکدیگر را نقد می کنند. اگر رفتار رسانه‌ای خارج از چهارچوب قانون بود باید در هیات نظارت کار مدنی صورت بگیرد؛ وگرنه کار قضایی صورت می گیرد.
وی افزود: ما در موضوعات مربوط به حوزه مطبوعات گاهی دچار بدفهمی می شویم. این بدفهمی یعنی هرچه من گفتم درست است و هرچه طرف مقابل گفت درست نیست. شاخه دیگر این بدفهمی نگرش سطحی است و با استراتژی چسب و قیچی عمل کنیم. همه این ها موجب شده رفتار رسانه ای فاقد نظم لازم باشد. نظارت مطبوعاتی توسط مردم و علما صورت می گیرد. اگر یک اتفاق غیر اسلامی و ایرانی صورت بگیرد از نقاط مختلف کشور صدای اعتراض بلند می شود.
بذرپاش هم در بخش دیگری از «دیروز،امروز،فردا» اظهار داشت: ادعای گذافی است اگر بگوییم رسانه های غربی رسانه های مستقلی هستند. تقریباً در غرب رسانه مستقل وجود ندارد.
وی ادامه داد: امروز تعداد زیادی شبکه ماهواره ای فارسی زبان تاسیس شده که کانون توجه اکثر آن ها کشور ماست و برای ایران هدف گذاری شده اند. یکی از شبکه های سیاسی فعالی که هستند توسط سرویس اطلاعاتی انگلیس و یکی دیگر توسط سرویس اطلاعاتی آمریکا اداره می شوند و از بیان این موضوع هم ابایی ندارند. آیا این شبکه ها دلشان برای ایران و مردمش می سوزد؟برخی از این شبکه ها برای ایجاد تفرقه بین شیعه و سنی تاسیس شده که بودجه بسیاری از آن ها توسط تکفیری ها تامین می شود. برخی در خارج دستور کار تعیین می کنند که در داخل تبعیت کنند. برخی هم در داخل می گویند ما این حرف ها را نمی توانیم در داخل بیان کنیم، شما در شبکه های خود این حرف ها را بزنید.
ذاکری نیز در بخش پایانی صحبت های خود گفت: ما در حوزه مطبوعات، یک کم کاری بزرگ داشته‌ایم. انقلاب ما فرهنگی است اما یک نسخه روزنامه بین‌المللی از این انقلاب فرهنگی در سطح منطقه و دنیا وجود ندارد. سران قوا می‌توانند به این موضوع کمک کنند تا امکان این موضوع فراهم شود. این یک کم کاری است که ذیل گفتمان پیشرفت و عدالتی که آقا فرمودند می تواند به انجام برسد.
بذرپاش هم گفت: ما در مورد قوانین بالا دستی دچار مشکل هستیم که برخی از آن به مجلس، دستگاه اجرایی و رسانه‌ها مربوط می شود.
