سه‌شنبه ۲۰ اسفند ۱۳۹۲ - ۰۷:۲۲
۰ نفر

گروه بین‌الملل - عبدالله آلبوغبیش: در پی درگرفتن بحران سیاسی میان قطر و ۳همسایه‌اش یعنی عربستان سعودی، بحرین و امارات، ارزیابی‌های فراوانی درباره بازخوردهای این بحران بر گستره‌های سیاسی و اقتصادی جهان عرب مطرح شده است.

نقشه کشورهای عربی

 طبعا این بحران همانطور که قطری‌ها هم گفته‌اند انگیزه‌هایی صرفا درون شورایی ندارد و به مواضع و سیاست‌هایی فراتر از کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس بازمی‌گردد. از همان روزهای نخست درگرفتن این بحران، بازخوردهای سیاسی و رسانه‌ای آن هم ظهور و بروز یافت. قطر برخی از خبرنگاران و روزنامه‌نگاران عربستانی و اماراتی فعال در حوزه رسانه خود را اخراج کرد. عربستان هم براساس برخی گزارش‌ها قصد دارد دفتر تلویزیون الجزیره را در ریاض تعطیل کند. چرا که یکی از عوامل اختلافات این کشورها، شبکه الجزیره است که متهم به تبدیل شدن به بلندگویی برای مخالفان عربستان و امارات شده است.

اما قطع نظر از بازخوردهای سیاسی، مهم‌ترین انعکاس این بحران را می‌توان در حوزه اقتصادی مشاهده کرد.6کشور عرب حاشیه خلیج‌فارس یعنی بحرین، امارات، عربستان سعودی، قطر، کویت و عمان روابط تجاری، اقتصادی و مالی گسترده‌ای با هم دارند و هرچند که فصل مشترک تمام این کشورها، برخورداری از منابع انرژی است، اما کشورهای یادشده بیش از همه‌‌چیز در حوزه غیرنفتی نظیر بورس، سرمایه‌گذاری عمرانی و بخش راه و ساختمان با همدیگر همکاری دارند. هنوز نشانه‌هایی دال بر تحریم‌های اقتصادی از جانب 3کشور علیه قطر دیده نشده و این کشور بیش از همه‌‌چیز، محور تقابلات خود را بر حوزه سیاست قرار است. دلیل این امر این است که در این کشورها اقتصاد از سیاست جداست و بسیاری از سرمایه‌داران کشورهای یادشده اساسا در حوزه سیاست فعالیتی ندارند. با وجود این، اقتصاد در نهایت نمی‌تواند به‌دور از سیاست باشد. این امر پیش از این درباره مصر مصداق یافت. زمانی که محمد مرسی رئیس‌جمهور مصر شد، عربستان و امارات سرمایه‌های خود را از مصر خارج کرده و سرمایه‌گذاری‌های خود را در آن بلوکه کردند اما به محض ظهور قدرتی جدید در مصر، 2کشور میلیون‌ها دلار برای احیای اقتصاد راکد مصر هزینه کردند. قطر در مقام یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان گاز مایع دنیا تا زمانی که می‌تواند گاز خود را به بازارهای جهانی صادر کند، به سرمایه‌گذاری این کشورها و تجارت با آنها نیازی نخواهد داشت.

مازاد بودجه این کشور بیش از 27میلیارد دلار در سال مالی گذشته میلادی بوده است. اما پیامدهایی از این بحران را می توان در امارات و بحرین هم مشاهده کرد. یکی از مسئولان اقتصادی اماراتی به خبرگزاری رویترز گفته‌است که قطر یک سرمایه‌گذار بزرگ در بخش املاک در امارات بوده و بحران یادشده می‌تواند این سرمایه‌ها را از این کشور خارج سازد. بخش بانکداری امارات هم از این مسئله برکنار نخواهد ماند. درباره عربستان نیز، خطوط هواپیمایی قطر قصد داشت تا در 3ماهه سوم سال میلادی پروازهای جدیدی را به عربستان 30میلیون نفری راه‌اندازی کند که این بحران می‌تواند بر این موضوع هم تأثیر منفی گذارد. یکی دیگر از بازخوردهای بحران، تأثیر بر خط لوله گاز قطر به امارات و عمان خواهد بود. امارات 30درصد نیاز گازی خود را از قطر تأمین می‌کند. قطر و بحرین همچنین برای چندین سال درباره ایجاد راهی ارتباطی به طول 40کیلومتر بحث و رایزنی می‌کردند اما در سایه این شرایط تحقق این امر بعید به‌نظر می‌رسد. راه‌اندازی شبکه راه‌آهن میان کشورهای یادشده به ارزش 15میلیارد دلار نیز می‌تواند تحت‌تأثیر این شرایط قرار گیرد. ایجاد واحد پول مشترک میان کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس هم طبعا از این امر متأثر خواهد شد.

اثرات بحران بر بخش مالی

تجارت غیرنفتی قطر با عربستان، بحرین و امارات تنها حدود یک درصد از کل تجارت آنها را شکل می‌دهد. اما این بدان معنا نیست که اقتصاد قطر از بحران یادشده در امان خواهد ماند زیرا شهروندان این کشورها، ‌سرمایه‌گذاران فعالی در بازارهای مالی همدیگر هستند و در پی این بحران، احتمال دارد این بخش فعال در قطر آسیب ببیند. میزان مالکیت شهروندان غیرقطری در بازارهای سهام قطر 5تا 10درصد یعنی سرمایه‌ای معادل 175میلیارد دلار برآورد شده‌است. از این رو، شاخص بورس قطر در پی این بحران بیش از 2درصد سقوط کرد.

کد خبر 252771

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار خلیج‌ فارس

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز