ثریا احمد عبید، مدیر اجرایی صندوق جمعیت سازمان ملل متحد (UNFPA) که سیامین ویرایش این گزارش را در لندن و با موضوع اصلی شهرنشینی ارائه کرد، هشدار داد که پیشبینی میشود تا سال 2030 جمعیت شهرنشین به حدود 5 میلیارد نفر – تقریبا 60 درصد کل جمعیت جهان – افزایش یابد.
بنا بر این گزارش، تمامی رشد آینده جمعیت جهان در شهرها و تقریبا تمامی آن در کشورهای در حال توسعه فعلی خواهد بود.
عبید میگوید: بسیاری از این شهرها هماکنون نیز با نگرانیهای مبرمی مانند فقر، جنایت، کمبود آب بهداشتی و تأسیسات فاضلاب و محلههای فقیرنشینی که بیرویه رشد میکنند، دست به گریبانند. اما این مشکلات در مقایسه با مسائلی که رشد آینده ممکن است با خود به همراه آورد، رنگ میبازند.
وی درحالیکه میگفت براساس این گزارش نگرانی عمده آفریقا و آسیا هستند، افزود در حدفاصل یک نسل، جمعیت شهرنشین در آفریقا وآسیا به دو برابر خواهد رسید. بین سالهای 2000 تا 2030 جمعیت شهرنشین آسیا از 1 میلیارد و 400 میلیون به
2 میلیارد و 600 میلیون نفر، در آفریقا از حدود 300 میلیون به 740 میلیون نفر و در آمریکای لاتین و جزایر کارائیب از حدود 400 میلیون به بیش از 600 میلیون نفر خواهد رسید.
گزارش وضعیت جمعیت جهان همچنین بر افسانهای رایج خط بطلان میکشد. برخلاف باور عمومی، عمده رشد شهرنشینی بیشتر حاصل افزایش طبیعی است تا مهاجرت. بهجز چند استثناء که شامل چین و ویتنام میشود، بیشتر شهرها از درون رشد میکنند. در جواب این مسأله، سیاستگذاران بایستی بهجای جلوگیری از مهاجرت، توجه خاص خود را به ارائه خدمات اجتماعی و سرمایهگذاری بر روی مسائل زنان معطوف کنند.
عبید گفت: سرمایهگذاری در زمینه آموزش و پرورش، بهداشت و سلامتی، ازجمله بهداشت باروری و برنامهریزی اختیاری و آگاهانه خانواده و توانمندسازی زنان، بهترین راه کسب آمادگی برای روبهرو شدن با رشد جمعیت شهرنشین است. اولویت دادن به توانمندسازی زنان، سلامتی و رفاه خانوادهها و جوامع را افزایش خواهد داد.
زندگی یک میلیارد نفر در محلههای فقیرنشین
بنا برگزارش دیگری محمد عبدالاحد، نماینده صندوق جمعیت سازمان ملل متحد (UNFPA) در ایران گفت: مبارزه برای به نصفرساندن فقر شدید تا سال 2015، در محلههای فقیرنشین دنیا ادامه خواهد یافت، محلههایی که هماکنون یک میلیارد نفر در آن زندگی میکنند و 90درصد آنها مربوط به کشورهای در حال توسعه هستند.
این مقام رسمی سازمان ملل که در دانشگاه تهران و در جلسه ارائه گزارش وضعیت جمعیت جهان در سال 2007- با موضوع اصلی شهرنشینی- سخن میگفت، اشاره کرد که برای کاهش پیآمدهای مضر شهرنشینی و به حداکثررساندن مزایای بالقوه آن تلاش بسیار اندکی صورت گرفته است.
وی گفت: شهرها نگرانیهای اضطراری و عمدهای مانند فقر، مسکن، محیط زیست و نظارت دارند، در حالی که مزایای بالقوه شهرنشینی از زیانهای آن بیشتر و مهمتر است.
ایشان افزود: «به منظور بهرهبرداری از فرصتهای توسعه که شهرنشینی به همراه میآورد، نیاز به رویکردهای جدید و مبتکرانه داریم که وجود آنها هماکنون ضروری است.»
وی گفت: غلط اندیشیهای متداولی درباره شهرنشینی وجود دارد که از این قرارند: شهرنشینی به خودی خود و ذاتاً بد است؛ بیشتر رشد شهرنشینی در کلانشهرها رخ میدهد؛ مهاجرت از روستا به شهر دلیل اصلی رشد شهرنشینی است که میتواند و باید متوقف شود و این که شهرها میزان زیادی از فضای زمین را اشغال میکنند و این مسئله به محیطزیست آسیب میرساند. وی افزود هیچیک از این موارد صحیح نیستند.
عبدالاحد خاطرنشان کرد شهرنشینی به دلیل عظمت و سرعتی که دارد، وضعیت آینده اجتماعی و زیستمحیطی بشر را تعیین خواهد کرد.
این مقام رسمی صندوق جمعیت سازمان ملل متحد گفت از آنجا که سیاستهای جاری شهرنشینی غیرموثر و ناکارآمد هستند، خطمشیهای هوشمندانه و دوراندیشانه میتوانند توان بالقوه مثبت شهرنشینی را آزاد سازند.