گلدسته‌ها ایستاده می‌میرند

2 هفته از انفجار دوباره در حرم امام هادی(ع)و امام حسن عسکری(ع) می‌گذرد. تصاویری که از آن فاجعه دیدیم واقعا تکان‌دهنده بود؛ گنبد نیمه ویرانی که بعد از 16 ماه هنوز خاک‌برداری نشده و جای خالی 2 گلدسته طلایی که لااقل وجودشان حدود قبور ائمه را نشان می‌داد. حالا خود گنبد ویران در امتداد خط افق سامرا، بلندترین نشانه حرم بود.

در این 2 هفته، عراق شاهد اتفاقات جدیدی بود. برخلاف توصیه‌های پی در پی مراجع تشیع و علمای اهل سنت برای حفظ وحدت، عده‌ای ناخواسته در دام تفرقه‌ای که اشغالگران پهنش کردند افتادند و اماکن مقدس همدیگر را مورد حمله قرار دادند. فلان انفجار در برابر بهمان انفجار، اتفاقات تاسف‌باری  بود که عراق در این 2 هفته دید.

خشونت فرقه‌ای در کشوری که مذهب و دین در آن حرف اول را می‌زند، تنها راه اشغالگران برای ماندن بدون هزینه جانی و مالی است؛ چون این دفعه صاحبخانه به جان خود افتاده و کاری با اشغالگر ندارد.

چهارشنبه دوم، 23خرداد 1386- 5 دقیقه از ساعت 9 صبح گذشته است. ناگهان با صدای انفجار مهیبی، سرهای اهالی سامرا به سمت مرقد نیمه ویران می‌چرخد؛ گلدسته طلایی سمت چپ در هاله‌ای از گرد و خاک و دود، در جا فرو می‌ریزد. مردم هنوز مات مانده‌اند که 5 دقیقه بعد، ‌انفجار دیگری گلدسته سمت راست را می‌خواباند.

صدای چند انفجار و تیراندازی پی در پی هم شنیده می‌شود. مه خاک‌آلودی خیابان‌های منتهی به حرم و مغازه‌هایی که در یک روز عادی معمولی، به طور غیرعادی‌ای بسته مانده‌اند را فرا می‌گیرد. بعضی‌ها معتقدند بمب‌گذاری بوده و عده‌ای احتمال پرتاب خمپاره به گلدسته‌ها را می‌دهند.

حالا دیگر گنبد 475 روز می‌شود که نیست، گلدسته‌های 36متری هم که افتاده، سقف سرداب هم فرو ریخته. تنها گنبد کاشی‌کاری شده روی مجموعه غیبت باقی مانده و برج ساعتی  که حالا تنها نماد حرم است  خلأ آسمان سامرارا پر می‌کند. حالا دیگر نمادهای ظاهری مقدس بودن شهر وجود ندارد.

بعد از دومین هتک حرمت به حرم امام هادی(ع) و امام حسن عسکری(ع)، تلویزیون عراق – که سعی کرد با تاخیر در اعلام خبر، جلوی ناآرامی‌ها را بگیرد – بالاخره برنامه‌های عادی‌اش را قطع کرده و با پخش موسیقی‌های ملی و مذهبی خبر را اعلام می‌کند. شیعیان در عراق به خیابان‌ها می‌ریزند و تظاهرات راه می‌اندازند. درگیری‌های پراکنده بین اهل سنت و شیعیان روی می‌دهد.

آیت‌الله سیستانی در پیامی ضمن اعلام 7 روز عزای عمومی از همه مردم عراق می‌خواهد ضمن حفظ آرامش، ناخواسته آب در آسیاب دشمن نریزند. طالبانی – رئیس‌جمهور – و نوری المالکی – نخست‌وزیر – جلسه اضطراری تشکیل می‌دهند و انگشت اتهام را به سمت هوادارهای صدام و گروه‌های وابسته به القاعده نشانه می‌روند.

بعدازظهر، تازه اولین تصاویر از سامرا روی آنتن شبکه‌های جهانی می‌آید. در ایران هم مقام معظم رهبری در پیامشان از همه مسلمانان می‌خواهند که مواظب تفرقه‌افکنی دشمنان باشند.

فردای فاجعه، نوری‌المالکی به سامرا می‌رود و آنجا اعلام می‌کند تمام محافظ‌های محدوده حرم بازداشت شده‌اند که البته تعدادی از آنها هم در کنار نیروهای آمریکایی به حمله‌کننده‌ها کمک کرده‌اند. مقامات محلی قبلا گفته بودند 40 مامور عراقی در درگیری با مهاجمان کشته شده‌اند و اگر درگیری ایجاد نمی‌شده، مهاجمان می‌خواسته‌اند تمام مجموعه را با خاک یکسان کنند.

نخست‌وزیر عراق اشغالگران را مسئول اصلی تکرار فاجعه می‌خواند و می‌گوید ما می‌خواستیم 2 روز دیگر قرارداد بازسازی را امضا کنیم و این اتفاق عزم ما را جزم کرد که حرم را بهتر از قبل بسازیم.

کشورهای مختلف از ژاپن تا مکزیک مدام پیام می‌دهند و می‌گویند متاسفیم. جرج بوش می‌گوید حاضر است در بازسازی حرم شرکت کند. یونسکو هم در بیانیه‌ای تخریب آثار تاریخی و مذهبی سامرا را محکوم می‌کند.

اما برخلاف توصیه اکید مراجع برای حفظ آرامش، 9 مسجد اهل سنت – از جمله بزرگ‌ترین مسجد محلة اسکندریه بغداد – آتش می‌گیرند و آرامگاه امامزاده علی بن الموسی الکاظم(ع) هم در شمال شرق بغداد منهدم می‌شود.

عصر جمعه، مرقد طلحه – صحابی پیامبر که مرقدش جزء آرامگاه‌های مشهور اهل سنت  است – در 25کیلومتری غرب بصره، منفجر می‌شود و بخش وسیعی از ساختمان آن فرو می‌ریزد. فردای آن روز یک وانت پر از کپسول گاز مایع در دیوار مسجد الخلائی بغداد – که محل دفن محمدبن عثمان سمری دومین نائب امام زمان شیعیان است – منفجر می‌شود و علاوه بر تخریب نیمی از مسجد، حدود 80 نفر کشته می‌شوند. نکته جالب اینجاست که سربازان آمریکایی مستقر در محل، چند دقیقه قبل از انفجار، خیابان را ترک می‌کنند!

ناآرامی‌ها برخلاف توصیه‌های پی در پی آیت‌الله سیستانی و علمای اهل سنت ادامه دارد؛ مسجد عشره المبشره در بصره منفجر می‌شود، شهر ناصریه به صحنه زد و خورد شدید شبه نظامیان شیعه با پلیس تبدیل شده و بیشتر از 40 قربانی می‌گیرد و جامعه اهل سنت اعلام می‌کند در عرض یک هفته، بیشتر از 20 مسجدشان مورد حمله قرار گرفته؛ خصوصا در بغداد و سامرا که 10 مسجد در آنجا منفجر شده.

یک هفته بعد از انفجار سامرا، تجمع بزرگ وحدت در نجف برگزار می‌شود تا بلکه درگیری‌هایی که برخی ناخواسته با تحریک اشغالگران در دامش افتاده‌اند تمام شود. همزمان دولت عراق حدود 600 سرباز را در حرم ویران سامرا مستقر می‌کند.

نیروی اهریمنی‌شان
عراق بعد از اشغال به 4 منطقه نظامی تقسیم شد که ریاست عالی هر منطقه به عهده یک ژنرال آمریکایی است. شمال عراق یعنی کردستان تحت نظارت خود کردهاست و  امن‌ترین منطقه عراق  به حساب می‌آید.

 بغداد و شمال آن، شامل کاظمین و سامرا، فشرده‌ترین محل تجمع سربازهای آمریکایی با بیش از 150هزار نیروی دائمی است. بغداد و منطقه سبز آن یک دژ نظامی کامل به حساب می‌آید و معلوم نیست چرا بیشترین مقدار بمب‌گذاری‌ها در همین منطقه اتفاق می‌افتد.

حفظ امنیت منطقه میانی شیعه‌نشین، شامل نجف و کربلا به لهستان سپرده شده. اما لهستان به جز 950 سربازی که در عراق دارد، وظیفه فرماندهی سربازانی از کشورهای اوکراین، هندوراس، السالوادور، آذربایجان و چندتا کشور فسقلی دیگر را بر عهده دارد که روی هم نیرویشان 10هزار نفر است.

البته از 2سال پیش امنیت  دو شهر مقدس به عهده خود شیعیان گذاشته شده و از همان موقع میزان درگیری‌ها به شدت کم شده.  منطقه جنوبی هم دست انگلیسی‌هاست و آنها 24هزار نظامی را در مناطق نفت‌خیز بصره مستقر کرده‌اند.

سامرا: 2 انفجار تروریستی با فاصله 16 ماه حرم امامان شیعه را کاملا ویران کرد. در التهابات اخیر حداقل 10 مسجد اهل سنت  هم در این شهر تخریب شده.

بغداد: انفجارهای پی‌در‌پی این شهر مشهور است. در آخرین انفجارها،  مقبره علی بن محمد سمری، چهارمین نائب امام زمان(عج) منفجر شد.

بصره: انفجار اخیر مقبره طلحه، در کنار انفجار چند مسجد، مهم‌ترین حوادث  اخیر بوده، ضمن اینکه پارسال شورش عمومی شهر را انگلیسی‌ها سرکوب کردند.

کاظمین: یکی از خونبارترین روزهای عراق اشغال شده، روزی بود که حداقل هزار عزادار شیعه روی پل این شهر بر اثر انفجار و ازدحام کشته شدند.

نجف: سال83 به محل درگیری شدید نیروهای مقتدی صدر با آمریکایی‌ها بدل شد. آخر هم با درایت آیت‌الله سیستانی، غائله نجف و محاصره حرم تمام شد. آیت‌الله حکیم هم در اولین سال اشغال، در کنار حرم با انفجار مهیبی شهید شد.

کربلا: عاشوراهای 82 و 83، انفجارهای پی در پی در بین‌الحرمین صدها کشته به جا گذاشت. هم‌اکنون پلیس عراق امنیت شهر را بر عهده دارد و لهستانی‌ها در بیرون شهر مستقرند.

دوباره می‌سازمت حرم
«فاجعه سامرا»، بار اولی نیست که طی آن به اماکن مقدس عراق بی‌احترامی می‌شود؛ در طول تاریخ، شیعیان بارها شاهد این هتک حرمت بوده‌اند و هر بار هم بهتر از دفعه قبل آنجا را ساخته‌اند.

اینجا  نگاهی به تاریخچه بعضی از این هتک حرمت‌ها داریم و بعد هم سراغ پروژه‌های مهم و حتی جذابی که بی‌سر و صدا دارد ساخته می‌شود، می‌رویم. خیلی از پروژه‌ها توسط افراد ناشناس، حمایت  مالی شده.

برای بقیه پروژه‌ها هم اگر می‌خواهید بدانید که امکان  سهیم شدن در ثوابش هست یا نه، باید به سایت ستاد بازسازی عتبات (به نشانی اینترنتی www.atabat.org) سر بزنید.

کربلا
منصور (دومین خلیفه عباسی) و هارون الرشید بناهای کوچک کربلا را خراب کردند. در زمان متوکل، 17 بار قبر امام حسین(ع) با خاک یکسان شد. اما مهم‌ترین تخریب، 212 سال پیش اتفاق افتاد؛ وهابی‌ها به رهبری سعود – مؤسس آل‌سعود – در محرم 1216ق به کربلا حمله کردند و علاوه بر کشتن 5هزار عزادار، حرم حسین(ع) و عباس(ع) را ویران کردند.

بعثی‌ها هم که روی کار آمدند تمام مجاورینی که شناسنامه ایرانی داشتند را اخراج و حسینیه‌ها را تخریب کردند. سال 1370ش، سر قضیه سرکوب شیعیان به دستور صدام، با توپخانه به حرم حمله شد و نیروهای بعثی با تانک وارد حرم شدند. 3 سال پیش هم حرم، در درگیری آمریکایی‌ها با جیش المهدی خسارت‌های فراوانی دید.

بعضی از اقداماتی که الان دارد انجام می‌شود، اینها هستند:
ساخت و نصب ضریح قتلگاه امام حسین(ع)، طرح ترمیم ضریح حضرت عباس به ارزش 5/1میلیارد تومان، ساخت 2 در طلایی حرم حضرت عباس، ساخت دارالضیافه حضرت عباس به مساحت 12هزار متر مربع در 4 طبقه و سالن غذاخوری 5هزار نفره، راه‌اندازی رادیو مخصوص حرم، ایجاد کارگاه شست‌وشو و رفوگری فرش‌ها، ...

نجف
به واسطه نزدیکی به کربلا، مهاجمان هر بار که به کربلا حمله کرده‌اند، نجف را هم بی‌نصیب نگذاشته‌اند. متوکل چند بار قبر امام اول را ویران کرد. در دوره عثمانی‌ها و هنگام قیام مردم عراق هم چند باری به حرم صدمه خورده.

در سال 1370، سرکوب قیام شیعیان به این شهر هم رسید و گنبد طلایی  گلوله‌باران شد. خرداد1383 هم در درگیری‌های مقتدی صدر با آمریکا او به حرم پناه برد و آمریکایی‌ها با موشک چندین بار حرم را مورد حمله قرار دادند که بخش‌هایی از سر در ورودی آن فرو ریخت.

بعضی از اقداماتی که الان دارد انجام می‌شود، اینها هستند:
طراحی ضریح به ارزش 4میلیارد تومان، طراحی و خاک‌برداری صحن 2 طبقه حضرت زهرا (س) در غرب حرم به مساحت 350هزار متر مربع که با هزینه 80میلیارد تومان ساخته می‌شود، 6 کیلومتر لوله‌کشی آب از کوفه تا حرم، طراحی و ساخت سقف متحرک به ارزش 600میلیون تومان، مرمت دیواره‌های خارجی حرم، احداث نانوایی صلواتی و ...

کاظمین
در حمله مغول‌ به خاطر همسایه بودن با بغداد - پایتخت بنی‌عباس – حرم خراب شد. 2سال پیش، شاخه القاعده در عراق به رهبری ابومصعب زرقاوی چند حمله خمپاره‌ای به حرم انجام داد که به درهای ورودی آن آسیب رسید.

بعضی از اقداماتی که الان دارد انجام می‌شود، اینها هستند: 
انجام پروژه طلاکاری گنبد با 12 استاد و مهندس ایرانی به ارزش 2میلیارد تومان،  ساخت 62 در برای حجره‌های حرم با 50میلیون تومان و تعویض کاشی‌ها.

سامرا
بر اساس بررسی‌ها، تا قبل از انفجار دوم، حرم قابل بازسازی نبود و لازم بود دوباره ساخته شود. هزینه اولیه آن 100میلیارد تومان برآورد و تجهیزات اساسی‌ای مثل لودر، کمپرسور، کارخانه تولید آجر، میکسر بتون و... درخواست شد. حالا هم که دوباره باید همه چیز از نو حساب شود.