آمارها نشان می‌دهد تا‌کنون 113محیط‌بان در رویارویی با متجاوزان و شکارکشان به شهادت رسیده‌اند؛ در این میان شماری از متخلفان نیز قربانی این رویارویی‌ها شده‌اند. با وجود این، هنوز محیط‌بانان نه از آموزش‌های لازم برخوردارند و نه ازتجهیزات مناسب و در نتیجه این حافظان طبیعت ناگزیر به پاسداری از میراث طبیعی کشور با کمترین امکانات هستند. شمار محیط‌بانان هم البته برخلاف استانداردهای جهانی بسیار اندک است. در واقع 2700محیط‌بان حفاظت از کل عرصه‌های تحت پوشش سازمان حفاظت محیط‌زیست را برعهده دارند درحالی‌که با توجه به سطح مناطق تحت حفاظت این تعداد باید به 7500 نفر افزایش یابد. برهمین اساس کارشناسان تأکید می‌کنند همزمان با ارتقای آموزش محیط‌بانان و افزایش تعداد آنها باید تجهیزات محیط‌بانی به روز و مشکلات معیشتی آنها برطرف شود. بازنگری در قوانین موجود و رفع خلأهای قانونی از دیگر مواردی است که بر آن تأکید می‌شود. آنچه در پی می‌آید قوانین مرتبط با حیات وحش کشور است؛ قوانینی که به اعتقاد منتقدان محیط‌زیست بازدارنده نیست.
1- براساس ماده7 قانون شکار و صید، هرگونه خرید، فروش، تکثیر، پرورش و صدور و ورود حیوانات وحشی و اجزای آنها که غیربومی ایران هستند و از خارج به کشور وارد شده یا از قبل در کشور تکثیر و پرورش یافته‌اند، با کسب پروانه یا اجازه از سازمان حفاظت‌محیط زیست است.
2- بنا به ماده7 قانون شکار و صید، ورود یا صدور آن دسته از جانوران‌وحشی و اجزای آنها که در فهرست کنوانسیون تجارت بین‌المللی گونه‌های گیاهی و جانوری در معرض خطر انقراض (CITES) ثبت شده‌اند، با رعایت مقررات کنوانسیون مذکور قابل انجام است. سازمان حفاظت محیط‌زیست می‌تواند گونه‌هایی که برخلاف مقررات کنوانسیون یاد شده به کشور وارد می‌شوند را ضبط و در صورت لزوم با هزینه وارد کننده به کشور مبدا عودت دهد (براساس مقررات کنوانسیون CiTES مدیر اجرایی کنوانسیون می‌تواند گونه‌های توقیف شده را به مراکز مجاز نگهداری گونه‌ها نیز تحویل دهد).
3- براساس ماده8 قانون حفاظت و بهسازی محیط‌زیست، مبادرت به هرگونه شکار، صید، تکثیر و پرورش، نگهداری و خرید و فروش جانوران وحشی و اجزای آنها مستلزم اخذ پروانه یا اجازه از سازمان حفاظت محیط‌زیست است.
4- براساس ماده10 قانون شکار و صید هرکس مرتکب اعمال زیر شود به جزای نقدی یا حبس از یک ماه تا 6 ماه محکوم می‌شود:
* شکار و صید جانوران وحشی عادی بدون پروانه
* حمل، عرضه، فروش و صدور جانوران وحشی زنده یا کشته و اجزای آنها، بدون کسب پروانه یا مجوز از سازمان حفاظت محیط‌زیست
* شکار و صید بیش از میزان مندرج در پروانه‌های صادره از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست یا خلاف مقررات و خارج از محل‌های مجاز مندرج در پروانه.
5- براساس ماده11 قانون شکار و صید هرکس مرتکب اعمال زیر شود، به جزای نقدی یا حبس از 91 روز تا 6 ماه محکوم می‌شود:
* شکار و صید حیوانات وحشی با وسایل غیرمجاز یا شکار با اسلحه دیگران
* مبادرت به شکار و صید حیوانات در مناطق ممنوع یا خلاف محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های تعیین شده از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست.
* اقدام به صادرات و واردات حیوانات وحشی به صورت غیرمجاز.
6- براساس ماده12 قانون شکار و صید، هرکس مرتکب اعمال زیر شود به جزای نقدی تا 18میلیون ریال یا حبس از 3 ماه تا 3سال محکوم می‌شود:
* شکار و صید جانوران وحشی حمایت‌شده بدون داشتن پروانه ویژه
* شکار و صید در مناطق حفاظت‌شده و پناهگاه‌های حیات‌وحش بدون داشتن پروانه ویژه
* صید غیرمجاز در رودخانه‌های حفاظت‌شده
* آلوده کردن آب رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و تالاب‌های حفاظت‌شده، چشمه‌ها و آبشخورها با موادی که باعث آلودگی آب و از بین رفتن آبزیان شود.
7- براساس ماده13 قانون شکار و صید، هرکس مرتکب اعمال زیر شود به جزای نقدی تا 20میلیون ریال یا حبس از 91 روز تا 3سال محکوم می‌شود:
* شکار جانوران وحشی کمیاب و در معرض خطر انقراض مثل جبیر، گورخر، گوزن زرد ایرانی، یوزپلنگ، تمساح، هوبره، میش مرغ و...
* شکار در پارک‌های ملی
* شکار، صید یا کشتار جانوران وحشی با استفاده از سموم و مواد منفجره و امثال آن
* شکار حیوانات به روش تعقیب آنها با استفاده از وسیله نقلیه موتوری و نیز کشتار آنها به روش جرگه و محاصره دسته‌جمعی.
8- براساس تبصره 2 ماده13 قانون شکار و صید، هرکس مبادرت به زنده‌گیری، شکار، خرید، فروش، حمل، نگهداری و صادرات پرندگان شکاری مثل شاهین، بحری، بالابان و دلیجه کند، علاوه بر محکومیت به حبس 3سال، به پرداخت جزای نقدی تا 20میلیون ریال محکوم می‌شود.
9- براساس ماده15 قانون شکار و صید، شروع به شکار جانوران وحشی برخلاف مقررات قانونی، قابل تعقیب و مجازات است.
10- براساس ماده31 آیین‌نامه اجرایی قانون شکار و صید، خرید، فروش، عرضه و نگهداری و حمل و صدور تمامی جانوران وحشی زنده و کشته و اجزای آنها بدون اخذ پروانه از سازمان حفاظت محیط‌زیست ممنوع است.
11- براساس ماده32 آیین‌نامه اجرایی قانون شکار و صید، ترخیص حیوانات و پرندگان وحشی زنده از گمرک موکول به موافقت سازمان حفاظت محیط‌زیست و ارائه گواهی سلامت حیوان از مقامات صلاحیت‌دار دامپزشکی مبدا صدور آنهاست.
12- تکثیر و پرورش جانوران وحشی و آبزیان با رعایت سایر قوانین مربوطه، مستلزم اخذ پروانه از سازمان حفاظت محیط‌زیست است.
13- براساس ماده36 آیین‌نامه اجرایی قانون شکار و صید، رهاکردن حیوانات و پرندگان وحشی تکثیر شده بدون اجازه سازمان حفاظت محیط‌زیست ممنوع است.
