این خطری است که براساس یک گزارش جهانی آشکار شده که نشان میدهد بخشهایی نظیر صنعت، ساختمان و حملونقل به همراه لوازم خانگی مورد مصرف شهروندان ایرانی بیش از دوبرابر جهان انرژی میسوزاند.جدیدترین گزارش رسمی از ترازنامه انرژی ایران در سال1391 که اردیبهشتماه امسال از سوی وزارت نیرو منتشر شده، نگرانیها درباره روند مصرف انرژی را تشدید میکند. این گزارش نشان میدهد:
حدود 54درصد از انرژی مصرفی در ایران توسط گاز طبیعی، 36درصد توسط فرآوردههای نفتی، 10درصد توسط برق و مابقی آن به وسیله منابع دیگر تأمین میشود. این یک روی سکه است که نشان از سهم بالای 90درصدی سوختهای فسیلی در تأمین منابع انرژی ایران دارد. روی دیگر سکه اما نشان از عدمتحقق یکی از اهداف ایران برای کاهش چشمگیر مصرف انرژی در نتیجه اجرای فاز نخست هدفمندی یارانههاست، بهنحوی که ترازنامه انرژی ایران در سال91 یعنی 2سال پس از اجرای قانون هدفمندی یارانهها نشان از آن دارد که مصرف نهایی انرژی ایران به میزان1058.6میلیون بشکه معادل نفت خام بوده که نسبت به سال90 تنها 0.4درصد کمتر شده است.
این گزارش میگوید مصرف انرژی در سال 91 در بخشهای حملونقل 3.7درصد، کشاورزی 3.6درصد و صنعت 3.2درصد بیشتر شده و تنها در بخش خانگی، عمومی و تجاری مصرف انرژی در سال91 نسبت به سال قبل آن 6درصد کاهش یافته است. وزارت نیرو گزارش داده که سرانه مصرف گاز طبیعی در ایران 6 و نفتخام و فرآوردههای نفتی 1.6برابر متوسط مصرف سرانه جهانی است و سرانه مصرف نهایی انرژی ایران در بخشهای کشاورزی 3.3، خانگی، صنعت و حملونقل بیش از دو برابر میانگین سرانه مصرف دنیاست. گزارش رسمی از وضعیت ترازنامه انرژی ایران در سال91 تأیید میکند که هرچند سرانه مصرف نهایی انرژی نسبت به سال 90حدود1.6درصد کمتر شده اما شدت مصرف انرژی ایران نسبت به میانگین جهانی بیش از 1.5برابر بوده و بهبود وضعیت کارایی مصرف انرژی در سال91 حدود 5.7درصد نسبت به سال90 افت کرده است.
وزارت نیرو با اشاره به بهرهوری پایین انرژی و مصرف بالای آن و همچنین استفاده از کالاها و خدمات انرژی در ایران میگوید: مصرف سرانه انرژی در کشورهایی نظیر ترکیه، هند، چین و هنگکنگ، پاکستان، آفریقا، ونزوئلا و کشورهای آسیایی و منطقه خاورمیانه پایینتر از ایران است. این گزارش تأیید میکند که شدت مصرف نهایی انرژی در ایران بهعنوان شاخصی جهت مقایسه میزان مصرف انرژی برای تولید مقدار معینی کالا یا خدمات، در وضعیت مطلوبی قرار ندارد و حتی شدت مصرف انرژی در کشور ما نهتنها در مقایسه با کشورهای نفتخیر دنیا بسیار بالاتر است بلکه از برخی کشورهای منطقه نظیر خاورمیانه بیشتر هم هست.
آمارهای جهانی نشان میدهد که در سال2011 در جهان بهطور متوسط برای تولید یک میلیون دلار ارزش افزوده حدود115.2تن معادل نفت خام انرژی مصرف شده ولی ایران1.5برابر بیش از این شاخص انرژی مصرف کرده است. حالا دولت حسن روحانی با اجرای فاز دوم هدفمندی یارانهها با یک چالش جدی مواجه است که آیا با روند فعلی اصلاح قیمت انرژی، میزان مصرف هم کاهش مییابد یا نه؟