بهار بخشش را خزان نکنیم

بخشش زندگی، پای چوبه دار. موج این بخشش‌ها همچنان جلو می‌رود و در این میان خانواده‌های زیادی بی‌آنکه چشم به پول و دیه دوخته باشند، دل به این موج می‌سپارند و می‌بخشند آن‌هم فقط به یک دلیل؛ رضای خدا.

حالا چندین روز است که خبر اول صفحه حوادث روزنامه، روایت بخشش و گذشت از قصاص یک قاتل است. قهرمان همه این خبرها هم خانواده‌های داغداری هستند که بی‌هیچ ادعایی از خون کسی می‌گذرند که دوستش داشتند. کسی که پاره تنشان بود. همه آنها می‌بخشند تا به آرامش برسند. اما در این بخشش‌ها آنچه این روزها نگران‌کننده به‌نظر می‌رسد، مد شدن نوعی از بخشش است که ممکن است عواقب تلخی داشته باشد. بخششی که پس از اجرای حکم صورت می‌گیرد؛ زمانی که فرد محکوم به دار آویخته شده است.

خوب یادم هست ماجرای بخشش آن مردی که سرباز جوانی را در مشهد به قتل رسانده بود. همین یک سال پیش بود که این مرد در ملأعام به دار مجازات آویخته شد و خانواده مقتول لحظاتی پس از اجرای حکم، او را بخشیدند. وقتی آن مرد را از طناب دار پایین کشیدند، حالش بد بود و او را با احیای قلبی به زندگی برگرداندند. در همان روزها برای گفت‌وگو با این مرد به زندان مشهد رفتیم. می‌لنگید و یک طرف بدنش بی‌حس بود. حال و روز خوبی نداشت. هنوز هم شوکه بود. وقتی خبرنگار از او درباره احساسش پرسید، نه‌تنها خوشحال نبود بلکه جواب داد که مرگ را به چشم دیده و تاوان سختی پس داده و حالا نگران است که خوب نشود.

یادم هست که همان روزها وقتی تصاویر قصاص این مرد در سایت‌های مختلف منتشر شد، عده‌ای به جای تحسین و قدردانی از بخشش بزرگ خانواده مقتول، برای آن محکوم دلسوزی می‌کردند. آنها بی‌آنکه به جنایتی که این مرد مرتکب شده بود فکر کنند، با او همذات‌پنداری و همدردی می‌کردند. شاید اگر آن روز خانواده مقتول کمی زودتر و زمانی که حکم قصاص هنوز اجرا نشده بود گذشت خود را اعلام می‌کردند، این افراد هم به تنها چیزی که فکر می‌کردند تصمیم بزرگ این خانواده برای گذشت بود. شاید کسی دیگر دلش برای مردی که سرباز بی‌گناهی را از پای درآورده بود، نمی‌سوخت و همه درباره بزرگواری پدر و مادری حرف می‌زدند که اینچنین از خون پسرشان گذشتند. بی‌شک همان مرد محکوم به مرگ هم پس از بخشش بیشتر قدردان این گذشت و بخشش خانواده مقتول بود تا نگران سلامتی‌اش.

حالا و با گذشت یک سال از آن ماجرا، هر بار که چنین بخششی صورت می‌گیرد، یاد همان پرونده می‌افتم. یاد همان محکوم به مرگی که از بخشش زندگی‌اش خوشحال نبود و یاد همان کسانی که برای آن مرد دلسوزی می‌کردند. افزایش این نوع گذشت‌ها حالا به یک نوع خطر تبدیل شده که ممکن است باعث شود ارزش بخشش با انتقام درآمیزد و دیگر کسی از بزرگی گذشت دم نزند.