سالهاست که ایرانیها برای زیارت و تفریح به عتبات عالیات و مکه مکرمه و کشورهای توریستی مثل تایلند، ترکیه و... سفر میکنند و همراه خود بیماریهای متنوع ویروسی میآورند.
با شروع فصل سرما انواع آنفلوآنزاهای عراقی و پاکستانی و... گریبان شهروندان را میگیرد و در تابستان بیماریهایی مانند وبا با مسافران از افغانستان به ایران میآید. اخیرا نیز برخی بیماریها مانند فلج اطفال، تب کنگو و مالاریا در افغانستان و پاکستان شایع شده است و بهصورت بالقوه میتواند سلامت شهروندان را به خطر بیندازد. همچنین بیماری سل در آذربایجان شرقی به معضلی جدی بدل شده است؛ بهطوری که خسروشاهی رئیس مرکز بهداشت شهرستان تبریز با اشاره به افزایش شیوع بیماری سل در استان گفت: حضور بیماران کشورهای همسایه بهخصوص جمهوری آذربایجان یکی از علتهای اصلی شیوع بیماری سل در این استان است.
ویروسی بودن برخی از این بیماریها باعث شده است که روزها پس از برگشت از سفر علائم آن در بیمار جدید خود را نشان دهد در نتیجه بیماری درست در زمانی که قابلیت انتقال به دیگران دارد با کوچکترین کم توجهی و عدمرعایت نکات بهداشتی به فرد دیگر منتقل شود.
سالانه تعداد زیادی از شهروندان ایرانی برای زیارت به عتبات و مکه و مدینه سفر میکنند و همراه خود بیماریهای جدید و غیربومی میآورند. اخیرا بیماری کرونا که چیزی شبیه به سارس است در عربستان شایع شده و تردد ایرانیها به این کشور خطر انتقال آن را به ایران بیشتر کرده است؛ بهطوری که اخیرا یک زن 53ساله بهدلیل اقدام دیر هنگام پزشکی جان خود را در کرمان از دست داد.
ابتلا و مرگ شهروندان بهدلیل شیروع بیماری در کشوری دیگر، مسئولیت وزارت بهداشت و سازمان حج و زیارت و خود شهروندان را بیشتر میکند. این مسئولیت محدود به درمان بیماران نمیشود این سازمانها باید به افراد پیش از سفر آموزشهای بهداشتی لازم برای پیشگیری را ارائه دهند و آنها را در بازگشت از سفر نیز معاینه کنند. اگر چه وظیفه اخلاقی مسافران تازه بازگشته از سفر ایجاب میکند که درصورت داشتن علائم بیماری، آن را جدی گرفته و از دیدار با اقوام و دوستان خودداری کنند اما بروز برخی از بیماریهای شایع در کشورهای همسایه قابل پیشگیری و آموزش است. انتظار میرود که وزارت بهداشت اقدامات خود را منوط و محدود به مراجعه فرد بیمار به مراکز درمانی نکند و برای پیشگیری از شیوع این بیماریها اقدامات جدیتری مانند آموزش همگانی به شهروندان مرز نشین، کنترل بیشتر مرزها و تردد افراد به کشورهای پرخطر انجام دهد.