15درصد مورد نظر حدود يك ميليون و 200هزار نفر از شهروندان را شامل مي‌شود و سكونت آنها در بافت‌هاي فرسوده انواع آسيب‌ها را متوجهشان مي‌كند. به‌عنوان مثال كيفيت ابنيه ريزدانه بافت‌هاي فرسوده نه از ايستايي و استحكام لازم برخوردار است و نه شبكه معابر آن ضريب نفوذپذيري لازم را دارد تا درمواقع بحراني كار امدادرساني با اخلال مواجه نشود.
روسطحي‌بودن سيستم دفع فاضلاب در اين بافت‌ها هم مي‌تواند زمينه‌ساز مشكلات زيست‌محيطي و بهداشتي بسياري شود، كمبود سرانه‌هاي خدماتي، رفاهي، بهداشتي و فقر را كه به انواع آسيب‌ها و ناهنجاري‌هاي اجتماعي ساكنين اينگونه بافت‌ها اضافه كنيم ديگر كاملا مي‌توان چنين نتيجه گرفت كه زندگي حدود 1/5ميليون نفر از ساكنين شهر تهران نه‌تنها از استاندارد‌هاي لازم برخوردار نيست بلكه هنگام بروز حوادثي نظير زلزله مي‌توان يقين داشت كه جان ساكنين آن بيش از ساير شهروندان در معرض خطر باشد. كاملا واضح است كه راه‌حل برون رفت از اين معضل نوسازي بافت‌هاي فرسوده است اما به دلايل مختلفي امكان نوسازي از سوي خود ساكنين اين بافت‌ها وجود ندارد. از سوي ديگر پايين بودن ارزش مكاني، محيطي و اقتصادي بافت‌هاي فرسوده نيز باعث شده تا سرمايه‌گذاران انگيزه لازم براي سرمايه‌گذاري در اينگونه مناطق را نداشته باشند. به همين دليل شوراي اسلامي شهرتهران در سال 84در قالب مصوبه‌اي شهرداري را ملزم به مشاركت در نوسازي بافت‌هاي فرسوده كرد.
احمد مسجدجامعي، رئيس شوراي اسلامي شهر تهران معتقد است كه بافت‌هاي فرسوده به يك معضل جدي و تهديدكننده براي كلانشهرها به‌ويژه تهران تبديل شده است. وي با توجه به حادثه خيز بودن تهران و قرار داشتن آن روي 3گسل فعال از مسئولان به‌ويژه وزارت راه و شهرسازي خواست تا مديريت شهري را در اين مهم ياري رسانند و برنامه‌هاي منسجم و مدوني را براي احيا و نوسازي بافت‌هاي فرسوده و ناپايدار شهر تهران به اجرا درآورند.
آنچه مسلم است شوراي اسلامي شهر تهران در دور چهارم، بافت‌هاي فرسوده و ناپايدار در شهر تهران را به‌عنوان عامل تهديدكننده جان و سلامت شهروندان مي‌داند و با هدف علاج واقعه پيش از وقوع به‌دنبال راهكارهاي پيشگيرانه به‌منظور جلوگيري از تلفات جاني و مالي غيرقابل جبراني است كه درصورت بروز زلزله احتمالي مي‌تواند دامنگير ساكنين بافت‌هاي فرسوده شود.
در اين‌باره محمد سالاري، رئيس كميسيون شهرسازي شوراي شهر تهران از لزوم بسيج كردن امكانات و توانمندي‌هاي موجود در دولت، شهرداري، شوراي شهر تهران و انجمن‌هاي مردم نهاد براي نوسازي بافت فرسوده سخن گفت. سالاري كه بر احياي بافت‌هاي فرسوده به‌ويژه در مناطق جنوبي شهر تهران تأكيد دارد، با بيان اينكه سياست‌هاي تشويقي شهرداري تهران در اعطاي رايگان پروانه ساخت به تنهايي براي ترغيب مردم به احياي خانه‌هاي فرسوده آنها كافي نيست، گفت: مطابق قانون، دولت متولي اصلي بافت فرسوده است به همين دليل بايد به وظايف قانوني خود عمل كند.
فرسوده‌هاي تاريخي
اگرچه مسئولان شهري و دولتي بر نوسازي بافت‌هاي فرسوده تأكيد دارند اما در بيشتر موارد، وجود بافت‌هاي تاريخي در دل بافت فرسوده شهرها موجب بروز برخي اختلاف‌ها مي‌شود. شايد يكي از مهم‌ترين اختلافات ميان بافت‌هاي فرسوده و تاريخي اين باشد كه برخلاف بافت‌هاي فرسوده كه بايد نوسازي شوند، اما بافت‌هاي تاريخي را بايد حفظ كرد. با اين همه درتعريف بافت تاريخي ميان نهادها و سازمان‌هاي دخيل همچون وزارت مسكن و شهرسازي، سازمان ميراث فرهنگي، استانداري و شهرداري هماهنگي به چشم نمي‌خورد و حتي تعدد در تعاريف موجب شده نگهداري از بافت‌هاي تاريخي با چالش مواجه باشد.
اين بافت‌ها و بناهاي تاريخي كه در تهران اغلب در محدوده حصار صفوي و ناصري واقع شده است به‌دليل پيشينه 400ساله و ارزش‌هاي هنري و معماري و اجتماعي به‌عنوان هويت اين شهر شناخته مي‌شوند. عباس آخوندي وزير راه و شهرسازي به‌عنوان بالاترين مقام متولي در امر نوسازي بافت‌هاي فرسوده و تاريخي از لزوم بازگرداندن زندگي به بافت‌هاي تاريخي سخن مي‌گويد. وي معتقد است كه بافت تاريخي نبايد فرسوده شود بلكه مديريت بر اينگونه بافت‌ها بايد به حفظ آنها بينجامد زيرا حفظ بافت‌هاي تاريخي به معني بازگشت به ارزش‌هاي معماري ايراني - اسلامي و تطبيق آن با زندگي جديد است.
شوراي اسلامي شهر تهران هم بيكار ننشسته است؛ اعضاي اين شورا با فعال كردن كارگروه مشترك بين شورا و سازمان ميراث فرهنگي به‌دنبال سرعت بخشيدن به‌كار رسيدگي به بافت تاريخي تهران هستند. احمد مسجد جامعي رئيس شوراي اسلامي شهرتهران با اشاره به جلسات مشتركي كه ميان سازمان نوسازي شهر تهران، اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري و شوراي شهر در مورد احياي بافت‌هاي تاريخي و نوسازي بافت‌هاي فرسوده شهر تهران برگزار شده، گفت: بررسي دقيق 2مسئله ميراث فرهنگي و بناهاي تاريخي شهر تهران از يك سو و از سوي ديگر احياي بافت فرسوده 2موضوع مهمي است كه از سال گذشته مورد تأكيد شوراي شهر تهران قرار داشته و در اين رابطه نيز جلسات مشتركي با سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري شهر تهران برگزار شده است.
رئيس شوراي شهر تهران با بيان اينكه بخش قابل توجهي از ميراث فرهنگي تهران در ميان بافت فرسوده و ناپايدار شهر تهران قرار دارد، افزود: لازم است براي بازگشت هويت ايراني- اسلامي پايتخت شهرداري تهران با همكاري دولت در جهت احيا و نوسازي اين بافت‌ها قدم‌هاي مثبتي بردارند. از نظر مسجد جامعي تهران يك شهر تاريخي مثل شيراز و اصفهان است و بازتاب‌دهنده روح ايران است اما با اين رويكرد و نگاه ديده نشده است.
مسجدجامعي با تأكيد بر اينكه اجراي برنامه حفظ بافت‌هاي تاريخي به عزم جدي از سوي متوليان نيازمند است، گفت: در اين ميان شوراياري‌ها و مردم نيز مي‌توانند در اجراي طرح حفظ و احياي بافت تاريخي و ارزشمند تهران مشاركت داشته باشند.
نظر شما