در واکنش به این خبر، کارشناسان، بر ضرورت استفاده از این دارو در مراکز درمانی تاکید کردند، تا اینکه روز دوشنبه دکتر محمدباقر صابری زفرقندی، رئیس اداره پیشگیری و درمان سوءمصرف مواد وزارت بهداشت با کذب خواندن اعمال ممنوعیت وزارت بهداشت برای تحویل متادون به مراکز ترک اعتیاد تاکید کرد: این دارو باید صرفاً تحت نظارت سیستم دولتی و توسط پزشکان دورهدیده تجویز شود. متادون یک ترکیب مخدر از ترکیبات شبهمورفینی است که وابستگی کمتری ایجاد میکند و به همین دلیل، به عنوان جایگزین ماده مخدر برای معتادانی که در حال ترک هستند استفاده میشود. در رابطه با این دارو و شرایط مصرف صحیح آن با دکتر شاهین شادنیا، دبیر علمی کنگره سمشناسی و رئیس مرکز مسمومیتهای بیمارستان لقمان گفتوگو کردهایم.
آقای دکتر، شما این مساله که متادون نباید در درمان بیماران و در کلینیکهای ترک اعتیاد استفاده شود را قبول دارید؟
اصلاً، این اتفاق تقریباً محال است و از خبر گزارش شده توسط وزارت بهداشت هم حتماً سوءبرداشت شده است. چون این دارو یکی از ضروریترین داروها در سمزدایی از بدن یکدسته بهخصوص از بیماران معتاد است که تا به حال هیچ روش درمانی برای آنها وجود نداشته.
متادون چه مزیتی نسبت به ترکیبات شبهمورفینی دیگر دارد؟
در واقع این ماده اثرات سرخوشی کمتری نسبت به دیگر ترکیبات شبهمورفینی دارد. به همین خاطر در نتیجه مصرف درازمدت، بحث وابستگی روانی به این ماده نسبت به داروهای دیگری مثل تریاک کمتر است و با کمترین وابستگی هم در صورت قطع دارو وابستگی ناشی از آن از بین میرود.
همه بیماران میتوانند از این دارو استفاده کنند؟
در این زمینه اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد. در گذشته به علت محدود بودن پروتکلهای درمانی، همه درمانها اجباراً با متادون بود ولی اخیراً با درمانهای دیگر که در سطح جهان وجود دارد و به ایران هم آمده هم بیمار و هم پزشک در برابر انتخاب و تنوع درمان قرار میگیرند، از جمله قرصهای زیرزبانی بوپرنورفین که اداره غذا و دارو نیز آن را تایید کرده، یا درمان دیگری مثل استفاده از شربت تریاک که کارهای کارشناسی آن در حال انجام است.
پس در چه شرایطی از متادون بهطور صحیح میشود استفاده کرد؟
متادون بیشتر برای بیمارانی استفاده میشود که مصرف طولانیمدت و اعتیاد سنگین دارند، با عودهای مکرر و شکستهای درمانی مواجهند و مانند معتادان تزریقی رفتارهای پرخطر دارند. در این شرایط ما مجبوریم تنها از متادون استفاده کنیم وگرنه در بیمارانی که تازه معتاد شدند مصرف متادون لزومی ندارد.
آیا همه پزشکان واجد شرایط استفاده از درمان با این دارو هستند؟
خیر، در حال حاضر وزارت بهداشت کلینیکهای متادونی را با شرایط خاص راهاندازی کرده که در این کلینیکها پزشکان با گذراندن یک دوره آموزش 20 ساعته مجوز درمان اعتیاد را تنها با داروهای اولیه میگیرند.