ميليون‌ها دانش‌آموز و دانشجو آماده رفتن به مدرسه هستند و البته نظام آموزشي همچنان با مشكلاتي مواجه است. كمبود مدرسه و كلاس نه در مناطق محروم بلكه در نزديكي‌هاي كلانشهرها و شهرك‌هاي اقماري آنها يك معضل جدي است. در مواردي دانش‌آموزان ساكن در شهرك‌هاي اقماري اين شهر‌ها براي رسيدن به مدرسه بايد كيلومترها راه بپيمايند، كه افزايش ترك تحصيلي‌ها و افت تحصيلي نتيجه قابل پيش بيني اين وضعيت است.
در شهرك‌هاي مسكن مهر و اقماري خدمات روبنايي مانند مركز بهداشتي، كلانتري، مدرسه و مسجد پيش‌بيني نشده و وزارت راه و شهرسازي نيز مي‌گويد فقط تأمين زمين براي ساخت خدمات روبنايي را بر عهده دارد. هر روز هم تعداد بيشتري در پروژه‌هاي مسكن مهر ساكن مي‌شوند و مشكل نبود مدرسه، مسجد، كلانتري و درمانگاه هم بيشتر به چشم مي‌آيد و حالا در آستانه‌ماه مهر اين كمبود مدرسه است كه بيشتر خودنمايي مي‌كند.
درد دل مردم
روزبه نادري، دانش‌آموز ساكن در شهر جديد پرند مي‌گويد: ما سال گذشته در شهر پرند ساكن شديم، مدرسه نداشتيم و مجبور بودم هر روز از پرند تا رباط كريم بروم. اين رفت آمد براي من خيلي سخت است و خيلي وقت‌ها دير به مدرسه مي‌رسم. بيرامي، از ساكنان پرند نيز مي‌گويد: چون اينجامدرسه نداريم، بايد دخترم به رباط كريم يا نسيم شهر مي‌رفت، هم هزينه آن بالاست و هم فاصله زياد است. يكي از همسايه‌هاي ما سال قبل بچه‌اش را به مدرسه نفرستاد.
يكي از ساكنان پرديس كه به‌علت نبود مدرسه در پرديس مانع ادامه تحصيل فرزندش شده نيز مي‌گويد: اينجا خيلي چيزها ندارد، مدرسه يك قلم است. با درآمد كارگري هم نمي‌شود پول رفت‌وآمد 2دانش‌آموز به شهرهاي اطراف را جور كرد، براي همين مجبور شدم يكي از پسرانم را به جاي مدرسه سر كار بفرستم. معلم يكي از مدارس پرديس نيز مي‌گويد : كلاس‌هاي درس ما سال گذشته به حدي تراكم داشت كه عملا امكان رسيدگي به وضعيت درسي دانش‌آموزان امكان پذير نبود، انرژي ما تحليل رفت و دانش‌آموزان نيز احساس خستگي مي‌كردند. بارها به آموزش و پرورش اعتراض كرديم ولي توجهي نشد و اين وضعيت امسال با توجه به افزايش جمعيت ساكن در اين منطقه بدتر شده است.
كمبود شديد مدرسه
قائم‌مقام وزير راه و شهرسازي در مسكن مهر در پاسخ به پرسشي درباره تعداد مدارس مورد نياز پروژه‌هاي مسكن مهر اعلام كرد: حدود يك ميليون و 170هزار واحد مسكن مهر افتتاح شده و 800هزار واحد هم آماده افتتاح است. براساس برآورد اوليه ما كه منطبق با نياز اعلامي سازمان نوسازي مدارس كشور است، در كل پروژه‌هاي مسكن مهر و شهرك‌هايي كه به‌صورت تعاوني ساخته شده، نياز به ساخت 2هزار و 256واحد آموزشي داريم.
به گفته احمد اصغري مهرآبادي، پيش از اين تفاهمنامه‌اي با وزارت آموزش و پرورش براي ساخت 110مدرسه مشاركتي بوده كه تا مرحله اسكلت و سقف را وزارت راه و شهرسازي بسازد و ادارات كل نوسازي مدارس استان‌ها آنها را تكميل كنند. تا به امروز از محل آن تفاهمنامه و از منابع داخلي وزارت راه و شهرسازي(سازمان ملي زمين و مسكن و شهرهاي جديد) ساخت 281مدرسه در دستور كار قرار گرفته كه براساس آخرين اطلاعات از اين تعداد، 94مدرسه تكميل و تحويل آموزش و پرورش شده و در حال بهره‌برداري است.
معاون وزير راه و شهرسازي مي‌گويد: براساس قانون ساماندهي، ساخت مدرسه بر عهده وزارت راه و شهرسازي نيست، وظيفه ما فقط تأمين زمين و تسهيلات است، ساخت مدرسه بر عهده متوليان حوزه آموزش است. براي كمك به تأمين خدمات روبنايي و مردم ساكن در اين شهرك‌ها، ساخت مدرسه را از محل منابع داخلي شروع كرديم. طبق دستور معاون اول رئيس‌جمهور كارگروهي براي برآورد نيازهاي شهرك‌هاي مسكن مهر و اقماري به خدمات روبنايي مانند مدرسه، درمانگاه، مسجد و كلانتري تشكيل شده. جمع‌بندي اين كارگروه با حضور وزراي ذيربط بررسي و تصميم‌گيري مي‌شود كه از چه محلي براي رفع نيازها اقدام شود.
اذعان به كمبود مدرسه
معاون وزير آموزش و پرورش دي‌ماه گذشته در اين‌باره به همشهري گفت: در شهرك‌هايي كه در جوار كلانشهرها ساخته شده و جمعيت در حال ساكن شدن هستند، نياز جدي به فضاي آموزشي داريم، اعتبارات ساخت فضاهاي آموزشي بايد از محل اعتبارات استاني تأمين شود، چرا كه اعتبار ملي عمراني براي احداث مدارس در اين شهرك‌ها در اختيار سازمان نوسازي قرار نگرفته است.
مرتضي رئيسي با بيان اينكه همچنان نگران پروژه‌هاي مسكن و شهرهاي جديد هستيم و بارها نگراني خود را به مراجع تصميم‌گير در كشور منعكس كرده‌ايم، اظهار كرد: يكي از دغدغه‌هاي فعلي آموزش و پرورش اين است كه بايد تكليف اين پروژه‌ها مشخص و منابع اعتباري مورد نياز براي احداث مدرسه تأمين شود.
او به صراحت اعلام كرد كه آموزش و پرورش در حوزه عمراني اكنون با 3مشكل بزرگ مدارس تخريبي، استاندارد نبودن سامانه گرمايشي حدود 120هزار كلاس درس و كمبود فضاهاي آموزشي در شهرك‌هاي اقماري كلانشهرها روبه‌روست.
انتقاد مسئولان
حجت‌الله درويش‌‌پور، عضو كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس با انتقاد از نبود زيرساخت‌هاي آموزشي لازم در مسكن‌هاي مهر به خبرگزاري خانه ملت مي‌گويد: نبود مدرسه، مراكز فرهنگي و پرورشي در اين شهرك‌هاي اقماري به معضلي براي ساكنان آنها منجر شده است.
نماينده مردم ايذه و باغملك در مجلس با تأكيد بر اينكه همزمان با آغاز سال تحصيلي جديد بايد زير ساخت‌هاي آموزشي در مجموعه‌هاي مسكن مهر فراهم شود، آماده نشدن زير ساخت‌هاي آموزشي مسكن مهر را مساوي تحميل هزينه‌هاي اياب و ذهاب براي والدين دانش‌آموزان ميداند.
سيدحسن هاشمي، استاندار تهران هم بزرگ‌ترين مشكل مسكن مهر را تأمين فضاهاي آموزشي ميداند و مي‌گويد: با شروع سال تحصيلي جديد با مشكل كمبود مدرسه براي دانش‌آموزان ساكن در مسكن مهر روبه‌رو هستيم.
حسن كريمي، معاون فني و عمراني استانداري تهران نيز با اشاره به تأخير در ساخت مدارس در مسكن‌هاي مهر، از دونوبته شدن برخي مدارس شهرستان‌هاي پرديس و پرند در آغاز سال تحصيلي جديد خبر داده است.
راهكارهاي مقطعي
دولت هم با كمبود بودجه روبه‌روست و هم‌اكنون توانايي ساخت فضاي آموزشي مورد نياز شهرك‌هاي اقماري را ندارد. در برخي شهرك‌ها براي رفع موقتي مشكل، ساختماني اجاره و به واحد آموزشي تبديل شده است. در برخي استان‌ها مانند زنجان دانش‌آموزان شهرك‌هاي اقماري بين مدارس نزديك تقسيم شده‌اند. آموزش و پرورش ناحيه 2زنجان كه كمبود زيادي درمورد فضاي آموزشي مناطق تازه تاسيس دارد تصميم گرفته تا دانش‌آموزان شهرك‌هاي اقماري را براساس سهميه بين مدارس ناحيه تقسيم كند.
افزون بر 2هزار و 256مدرسه مورد نياز در پروژه‌هاي مسكن مهر، حدود 6هزار پروژه آموزشي نيز در كشور به‌علت نبود بودجه نيمه‌كاره مانده كه البته با همت خيرين مدرسه‌ساز 800پروژه تكميل و تحويل آموزش و پرورش شده است.
اكنون در آستانه مهر و بازگشايي مدارس هستيم. در روزهاي پاياني تابستان و رسيدن به اوج فصل اسباب كشي، جمعيت اين مناطق بيشتر شده و هر روز هم بيشتر مي‌شود. معضل كمبود فضاي آموزشي و حواشي آن پس از اين نمود بيشتري هم پيدا خواهد كرد. دونوبته شدن مدارس، نصب كانكس و اجاره واحد‌هاي مسكوني حتي به اندازه راه‌حل‌هاي موقت هم مفيد نيستند. ادامه چنين وضعيتي نه‌تنها مشكلات آموزشي كه آسيب‌هاي اجتماعي جديدي را همراه خواهد داشت.
نظر شما