آغازآزاد‌سازی‌ قیمت‌ها ازطریق بورس‌کالا

هيأت دولت در يك مصوبه قاطعانه به دستگاه‌هاي اجرايي يك سال مهلت داد تا نسبت به عرضه محصولاتشان فقط از طريق بورس كالا اقدام كنند. براساس اين مصوبه هرگونه قيمت‌گذاري كالاهايي كه امكان انجام معاملاتشان در بورس كالا وجود دارد، ممنوع است. مديرعامل بورس كالا در اين‌باره توضيح داد: بورس كالا از طريق 2تالار اصلي و فرعي آمادگي عرضه هر نوع محصولي را دارد.

به گزارش همشهري، دولت برنامه آزاد‌سازي‌ و سياست اصلاح قيمت‌ها را از طريق بورس كالا آغاز كرد. براساس مصوبه جديد دولت دستگاه‌هاي اجرايي از اين پس حق ندارند قيمت‌گذاري محصولاتشان را خارج از بورس كالا انجام دهند مگر اينكه آن محصول شامل كالاهاي اساسي يا انحصاري باشد يا قابليت معامله در بورس را نداشته باشد. حسين پناهيان، مديرعامل بورس كالا در اين‌باره تأكيد كرد: تالار اصلي و فرعي بورس كالا به‌گونه‌اي است كه قابليت معامله هر نوعي محصولي را دارد.

در بند 12 مصوبه 25شهريور دولت صراحتا آمده است: قيمت‌گذاري كالاهايي كه امكان پذيرش و خريد و فروش آنها در بورس انرژي يا كالا وجود دارد به جز كالاهاي اساسي و انحصاري، ممنوع است و دستگاه‌هاي اجرايي ظرف يك سال از تاريخ ابلاغ اين تصويب‌نامه نسبت به پذيرش كالاهاي مذكور در بورس مربوط اقدام كنند.

در تبصره همين بند آمده است: مرجع تشخيص قابليت پذيرش كالاها در بورس‌ها هيأت پذيرش بورس‌هاي انرژي و كالاست.
هيأت دولت نهايتا به دستگاه‌هاي اجرايي يك سال فرصت داده تا نسبت به پذيرش كالا و محصولات‌شان در بورس كالا اقدام كنند تا مراحل كشف قيمت اين محصولات از طريق بورس كالا انجام شود. اين نخستين گام اجرايي دولت براي اجراي سياست اصلاح قيمت‌ها و آزاد‌سازي‌ قيمت‌هاست. برنامه دولت اين است تا از طريق مكانيسم اصلاح قيمت‌ها برنامه خروج از ركود را دنبال كند و بورس كالا براي اين كار به محوري‌ترين ابزار اجراي دولت تبديل شده است. بورس كالا ازطريق ايجاد يك مكانيسم كارا و شفاف و حذف رانت به كشف واقعي قيمت‌ها كمك مي‌كند.

در مصوبه دولت همچنين آمده: وزارت نفت و سازمان بورس اوراق بهادار اقدامات لازم براي تأمين مالي نيازهاي خود از طريق پيش‌فروش فرآورده‌هاي نفتي به‌صورت سلف در بورس‌هاي انرژي و كالا و تشكيل و عرضه واحد (يونيت) صندوق‌هاي پروژه نفتي با رعايت قوانين و مقررات مربوط به‌عمل آورند.

در حال حاضر در بازار فيزيكي بورس كالاي ايران، كالاهايي‌كه تناوب و تعهد عرضه دارند، عرضه مي‌شوند. هم‌اكنون كليه فرآورده‌هاي نفتي، مواد پليمري، مواد شيميايي، فولاد، مس، آلومينيوم، سرب، فلزات گرانبها، نيكل، مواد معدني، كنجاله و تفاله و كنسانتره، ذرت، پنبه، زيره، برنج، گندم، جو، چاي، زعفران، عدس، نخود، مرغ منجمد و تخم مرغ در بورس كالاي ايران پذيرش شده‌اند و امكان كشف نرخ اين محصولات در بازار فيزيكي اين بورس وجود دارد. همچنين، امكان معامله املاك و مستغلات دولتي و خصوصي، قراضه آهن و كالاهاي فصلي چون محصولات باغي در بازار فرعي بورس كالا فراهم شده است. هم‌اكنون بورس كالاي ايران با داشتن 3بازار فيزيكي، مشتقه و فرعي، شرايط و زيرساخت‌ها را به‌گونه‌اي فراهم كرده است كه امكان معامله اغلب كالاها را دارد.

• بورس كالا آماده پذيرش كالا‌هاست

در همين رابطه حسين پناهيان مديرعامل بورس‌كالاي ايران در گفت‌وگو با همشهري درباره مصوبه اخير دولت توضيح داد: مصوبه دولت بسيار كامل و جامع است و اين نشان مي‌دهد كه دولت به سازوكار بورس كالا به‌عنوان يك نهاد ملي كه بر آن نظارت مي‌شود، اعتماد كرده است.

او افزود: نكته مهم اين است كه به جز كالاهاي اساسي و انحصاري بيشتر كالاها قابليت پذيرش و عرضه در بورس كالا دارند. در واقع بورس كالا از طريق مكانيسم‌هايي كه دارد و از طريق حذف انحصار در بخش عرضه و تقاضا زمينه كشف قيمت واقعي را فراهم مي‌كند.

او تأكيد كرد: بورس كالا ويژگي‌هاي بسيار زيادي دارد كه همه اين ويژگي‌ها به كشف واقعي قيمت‌ها كمك مي‌كند. ازجمله اينكه بورس كالا شفاف است، امكان فرار مالياتي وجود ندارد و همچنين دولت مي‌تواند شاخص‌هاي اقتصادي را به‌راحتي از طريق بورس كالا و به‌صورت آنلاين به‌دست بياورد و تجزيه و تحليل كند. او تأكيد كرد: بورس كالا به‌طور كامل آماده پذيرش همه كالاهاست.

از پناهيان پرسيديم به غير از كالاهاي اساسي و انحصاري چه كالاهايي قابليت پذيرش در بورس كالا دارند. او توضيح داد: بورس كالا 2تالار دارد؛ يكي تالار اصلي و ديگري تالار فرعي. در تالار اصلي كالاهايي مبادله مي‌شوند كه مي‌توانند براساس استاندارد‌هاي پذيرش يك نوع توالي عرضه را رعايت كنند و در تالار فرعي محصولاتي قابليت پذيرش و عرضه را دارند كه اين ويژگي را ندارند و در واقع يك روند منظم توليد را ندارند به اين ترتيب با وجود اين دو تالار ظرفيت انجام همه نوع محصولات در بورس كالا وجود دارد.