بدون صدا بدون دود

 اين دو عدد، هر دو مربوط به موتورها هستند و آلودگي‌شان. اولي مربوط به آلودگي صوتي پايتخت است؛ يعني همين وسيله‌هاي نقليه دوچرخ، به تنهايي نصف سروصداي شهر را به راه انداخته‌اند. تصور كنيد، تنها يك ميليون دستگاه موتورسيكلت كه حجم موتورشان 125 تا 180cc است به‌اندازه همه 6هزار دستگاه اتوبوس شهر و 3/5ميليون خودرو در حال تردد در آن و البته همه واحدهاي صنعتي و خانه‌هاي مسكوني، آلودگي صوتي ايجاد مي‌كنند. 20هم مربوط به سهم آلودگي هواست كه موتورها مسبب آن هستند. مشكلي كه قطعا با تبديل كردن آنها به موتورهاي برقي قابل حل است. اعتبار 40ميلياردي شهرداري تهران براي اين كار، انگيزه زيادي بين توليدكنندگان به‌وجود آورد، تا جايي كه در نمايشگاه موتورهاي برقي، بيش از 10شركت به عرضه محصولات خود اقدام كردند؛ شركت‌هايي كه چشم به راه خريد شما هستند!

تسهيلات خريد از چه قرار است؟

شما با پرداخت يك ميليون تومان، مي‌توانيد در عرض نيم ساعت از ميدان گمرك تهران، يك موتورسيكلت كاركرده بخريد. يا اگر امنيت، سرعت و البته زيبايي موتورسيكلت برايتان اهميت داشته باشد، مي‌توانيد 5تا 7ميليون تومان بپردازيد تا يك موتورسيكلت بنزيني زيبا تهيه كنيد.

اين رقم را مقايسه كنيد با 16ميليون توماني كه بايد براي يك موتورسيكلت برقي در همان كلاس بپردازيد. تفاوت بسيار زياد است. دولت و البته شهرداري تهران هم به خوبي به اين نكته واقفند كه درصورت عدم‌حمايت مالي از اين طرح، ايده استفاده از آنها در حد همين نمايشگاه باقي خواهد ماند.

از همين‌رو، بانك شهر، به‌عنوان نهاد مالي مرتبط با شهرداري، اقدام به تأمين تسهيلات براي اين موتورها مي‌كند.ميزان تسهيلات و شرايط بازپرداخت آن در جدول زير آمده است. البته، يك موتور برقي كه براي شهر تهران و انجام امور روزمره مورد تأييد شركت كنترل كيفيت هواي تهران باشد، قيمتي نزديك به 12 تا 15ميليون تومان دارد.

براي دريافت اين تسهيلات، خريدار بايد ساكن تهران باشد. ابتدا بايد به سايت ليزينگ شهر مراجعه كنيد. پس از مشاهده و انتخاب موتور خود از ميان مدل‌هاي مورد تأييد، در سايت ليزينگ ثبت نام كرده و فرم پيش ثبت‌نام را دريافت ‌كنيد. توجه داشته باشيد كه تنها به 7 يا 8 مدل از ميان 100مدل موتورسيكلت برقي موجود در كشور تسهيلات خريد ارائه مي‌شود. اينها موتورهايي هستند كه توسط سازمان ملي استاندارد و چند نهاد تحقيقاتي ديگر براي استفاده در شهر تهران، مورد تأييد قرار گرفته‌اند؛ يعني توان آنها به ميزاني است كه بتوان با آنها در خيابان‌ها و بزرگراه‌هاي شيب‌دار تهران به راحتي تردد كرد. پس حواستان باشد كه براي همه مدل‌هايي كه در بازار يا در اينترنت مي‌بينيد، نمي‌توانيد وام دريافت كنيد. در مرحله بعد، بايد مدارك‌‌تان را تحويل دهيد و البته پيش‌پرداخت را نيز بپردازيد. بعد از 30روز، با شما تماس گرفته مي‌شود تا حواله موتور خود را از ليزينگ دريافت كنيد.

مشخصات فني‌شان چيست؟

موتورسيكلت‌هاي برقي، براساس توان الكتروموتورهاي آنها طبقه‌بندي مي‌شوند. توان موتورها نيز از 750وات شروع مي‌شود؛ يعني موتورهايي كه شما را به ياد موتورهاي گازي سال‌هاي دور مي‌اندازند؛ همان موتورهاي براووي معروف كه نه نيازي به دنده داشتند و نه گواهينامه. بالاترين تواني هم كه در ميان موتورهاي فعلي مي‌توانيد پيدا كنيد، موتورهايي با 8000وات توان است. اما در مورد موتورهاي برقي، البته غيراز توان الكتروموتور، بايد به نكات ديگري نيز توجه كرد؛ مواردي مانند باتري، مدت زمان شارژ، زمان پيمايش و وزني كه مي‌تواند تحمل كنند.

شارژ چقدر مسئله مهمي است؟

توليدكنندگان و واردكنندگان موتورهاي برقي، يك جمله معروف را هميشه تكرار مي‌كنند؛ آن هم اين است كه باتري، قلب موتور برقي است. اين عبارت از آنجاست كه باتري‌ها، نزديك به 40درصد از هزينه يك موتور برقي را به‌خود اختصاص مي‌دهند. در موتورهاي برقي نسل جديد، از باتري‌هاي ليتيوم-يوني استفاده مي‌شود؛ يعني از جنس همان باتري‌هايي كه در لپ‌تاپ و موبايل شما به‌كار رفته است. اين باتري‌ها، ويژگي‌هاي متعددي دارند؛ نخست اينكه توان شارژ آنها در مقايسه با باتري‌هاي خشك يا اتمي بسيار بالاست؛ البته درصورت رعايت شرايط؛ يعني شارژ كامل باتري و عدم‌شارژ آن قبل از اتمام كامل آن. برخي از باتري‌هاي ليتيوم- يوني نيز قابليت شارژ سريع دارند؛ يعني شما به جاي 4 تا 5 ساعت براي شارژ كردن اين باتري‌ها، تنها به 20دقيقه زمان نياز داريد؛ البته براي اين‌ كار، بايد از شارژرهاي مخصوص به آن بهره گرفت. در حال حاضر نيز يك شركت فعال در زمينه تجهيزات برقي، اين شارژرها را توليد مي‌كند كه قرار است درايستگاه‌هاي مخصوص به آن در سطح شهر قرار داده شود. به اين نكته هم توجه كنيد كه براي شارژ سريع، باتري موتور شما هم بايد اين قابليت را دارا باشد؛ يعني شارژ سريع باتري‌هاي ليتيوم-يوني معمولي، باعث كاهش عمر اين باتري‌ها مي‌شود. و دست آخر اينكه اين باتري‌ها، از نظر ايمني نيز رده بالاتري را به‌خود اختصاص مي‌دهند؛ يعني براي محيط‌زيست هم زياني ندارند. اينها را گفتيم تا اگر روزي خواستيد موتور برقي بخريد، حتما حواستان به باتري آن باشد.

سوار بر جارو برقي رونده!

امكان تست موتورهاي برقي، مهم‌ترين مزيت نمايشگاه آنها بود تا افراد بتوانند از نزديك آنها را لمس كنند و تجربه سواري با آن را داشته باشند. نخستين چيزي كه در نخستين برخورد با موتورهاي برقي به ذهن مي‌رسد، زيبايي آنهاست. موتورهاي برقي، شبيه مدل‌هاي مدرن و تازه‌ساخت موتورهاي بنزيني هستند؛ يعني ديگر از شمايل CGهاي معروف كه تهران را به تسخير درآورده‌اند، خبري نيست و مهم‌تر اينكه اين موتورها، تفاوت ظاهري محسوسي با همتايان بنزيني خود ندارند. تفاوت هنگامي خود را نشان مي‌دهد كه شما موتور را به وسيله يك دكمه استارت كوچك روشن كنيد. هيچ خبري از صداي بلند و گاه گوشخراش موتور نيست. صدايي كه مي‌شنويد، شبيه صداي يك جاروبرقي دستي است. اين صدا در مقايسه با صداي موتورهاي بنزيني موجود، شبيه به سكوت محض است. تفاوت ديگر وقتي بروز مي‌كند كه شما موتور را به راه مي‌اندازيد. موتورسيكلت برقي، مانند موتورهاي بنزيني، به‌اصطلاح شما را از جا نمي‌كند؛يعني با يك توان كمتر و طبيعتا با شتاب كمتري حركت خود را به آرامي آغاز مي‌كنيد. به‌طور كلي بايد بدانيد كه توان، شتاب و سرعت موتورهاي برقي از نوع بنزيني آن كمتر است. يعني با چرخاندن دسته موتور و گاز دادن به موتور، سرعت آن به آرامي افزايش مي‌يابد و تا حد مشخصي هم بالا مي‌رود. تفاوت ديگر موتورهاي برقي در هندلينگ يا راهبري آنهاست. هندلينگ موتور هم با افزايش حجم و وزن آن كاهش مي‌يابد؛ يعني هرچه موتور برقي بزرگ‌تر باشد، كنترل آن مهارت بيشتري مي‌خواهد. با اين تفاسير، موتور برقي، بهترين وسيله براي يك رانندگي قانونمند و ايمن است، چون نه سرعت‌تان خيلي بالا مي‌رود ونه مي‌توانيد با آن لايي بكشيد و ويراژ دهيد.