بحث در واشنگتن اکنون حول این گزینه جریان دارد که هدف آمریکا حفظ انسجام عراق است یا کنترل تأثیرات منفی شرایط نا بسامان آن.
در این میان یک نکته روشن است و آن اینکه دورنمای یک عراق متحد، نیرومند و در آرامش هر چه که باشد، حضور نظامی آمریکا نمیتواند به تحقق چنین دورنمایی کمک کند. همانطور که دو تحلیلگر ارشد آمریکایی در مرکز تحقیقات و توسعه آمریکا در گزارش اخیر خود گفتهاند، وضعیت و شرایط گذار سیاسی و آشتی ملی در عراق دچار رکود شده است.
رهبران سیاسی در عراق اکنون در سال 2007 درباره همان چیزهایی صحبت میکنند که در سال 2003 هم صحبت میکردند. رهبران عراق به طور اصولی درباره اینکه عراق چگونه کشوری است و چگونه کشوری باید باشد اختلاف نظر دارند. دوران گذار سیاسی هم نتوانست این مشکل را حل کند.
این عدم توافق نوعی نزاع قدرت خشونتآمیز را ایجاد کردهاست. به دلیل همین عدم توافق، طرفهای سیاسی در عراق به جای حمایت از توافقنامههای دولت مرکزی درباره درآمدهای نفتی، بازسازی نیروهای مسلح، طرحهای مشترک اقتصادی و مسائل دیگر، به دنبال تأمین منافع خود از طریق اعمال قدرت شبه نظامیان قومی هستند.
در چنین فضایی ارتش آمریکا هر کاری در این کشور انجام دهد، به سود یک طرف و به زیان طرف دیگر است. حضور نظامی آمریکا گاه به جای تضعیف این گروهها باعث اتحاد آنها میشود.
به همین دلیل اکنون دیگر نباید درباره آشتی سخن گفت چون این اتفاقی است که فعلاً نخواهد افتاد. در چنین فضای آشفتهای هیچ نیروی خارجی نمیتواند شرایط را آرام کند. نیروهای آمریکایی در عراق به جای آرام کردن اوضاع به تشنج آن دامن میزنند.
در عراق هم مانند هر جنگ داخلی ابتدا باید مطمئن شویم که طرفهای درگیر بر حوزه تحت کنترل خود اشراف و تسلط کامل دارند. مقامات سیاسی آمریکا باید در همکاری با مسئولان محلی در عراق ابتدا شرایط را آرام کنند و بعد عقبنشینی آرام نیروهای آمریکایی را تضمین نمایند.
در این میان باید حداقل آسیب به ثبات و امنیت خاورمیانه وارد شود. همانطور که کمیته بیطرف بیکر همیلتون در گزارش خود درباره عراق گفت، ایجاد توازن در شرایط کنونی عراق میتواند بیشترین کمک را به این کشور کند.
درگیریهای داخلی عراق یک رویداد منحصر به فرد نیست. مشکلات امنیتی منطقهای ناشی از جنگ داخلی عراق شبیه درگیریهایی است که در دیگر کشورهای در حال توسعه از جنوب شرق اروپا گرفته تا آسیا و آفریقا روی داده و میدهد.
بنابراین نباید به عراق به عنوان یک اتفاق و پدیده منحصر به فرد نگاه کرد. در چنین شرایطی چالش کلی امنیت منطقه میتواند به روشنی دیده و حل شود. اکنون یکی از اهداف اصلی در ارتباط با عراق باید جلوگیری از گسترش درگیریها باشد.
آمریکا به جای تلاش برای اصلاح و ترمیم نظام حکومتی فدرال عراق باید نوعی ائتلاف چند جانبه داخلی- خارجی تشکیل دهد که هم داخل و هم کل منطقه را ثبات بدهد. تنها در چنین شرایطی است که آمریکا میتواند به راحتی عراق را ترک کند بدون آنکه این کار باعث وارد شدن خسارت بیشتر به خاورمیانه شود.
DesMoinesRegister.com
31جولای