همشهری آنلاین: دانشمندان با روشی انقلایی دسته جدید آنتی‌بیوتیکی را کشف کرده‌اند که ممکن است شیوه جستجوی داروی‌های تازه برای باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک را به کلی دگرگون کند.

به نوشته گاردین این آنتی‌بیوتیک جدید به نام تیکسوبکتین (teixobactine)، گستره وسیعی از باکتری‌های مقاوم به دارو از جمله استافیلوکوک طلایی مقاوم به چند دارو (MRSA) و باکتری عامل سل و مجموعه‌ای از سایر عفونت‌های کشنده را از بین می‌برد.

این آنتی‌بیوتیک سلاح قدرتمندی در مبارزه با مقاومت‌های ضدمیکروبی است، زیرا اجازه ساخت دیواره سلولی را به باکتری نمی‌دهد و به این ترتیب مقاوم شدن نسبت به آن بسیار مشکل خواهد بود.

کیم لویس،‌ رئیس مرکز اکتشافات ضدمیکروبی در دانشگاه نورت‌ایسترن بوستون گفت: «تیکسوبکتین به طرز خارق‌العاده‌ای خوب می‌کشد. قدرت آن را دارد که به سرعت عفونت‌ها را پاک کند.»

‌ تهدید بهداشت عمومی ناشی از مقاومت میکروبی در گزارش سال گذشته سازمان جهانی بهداشت برجسته بود و هشدار داده شده بود که جهان دارد وارد «عصر پساآنتی‌بیوتیکی» می‌شود.

سالی دیویس، مقام ارشد بهداشتی دولت بریتانیا، خطر مقاومت آنتی‌بیوتیکی را همردیف حملات تروریستی و پاندمی آنفلوآنزا گذاشت و هشدار داد که در نبود آنتی‌بیوتیک‌های جدید، شمار بیشتری از افراد در ۲۰ سال آینده پس از یک عمل جراحی ساده خواهند مرد.

در گزارشی منتشرشده در در ماه دسامبر که به سفارش دیوید کامرون تهیه شده بود، هشدار داده شده است  که مقابله با عفونت‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک، تا سال ۲۰۵۰ هزینه‌ای بیش از یک‌صد هزار میلیلرد دلار برای اقتصاد جهانی در پی خواهد داشت.

این آنتی‌بیوتیک جدید در بررسی‌هایی که روی موش صورت گرفته است، عفونت‌های حاصل از استافیلوکوک‌ طلایی و استافیلوکوک‌ پنومونیه که باعث عفونت‌های خونی و ریوی می‌شوند، را از بین می‌برد. همچنین این آنتی‌بیوتیک بر انتروکوک‌ که موجب عفونت قلب، پروستات و مجرای ادراری می‌شود، نیز مؤثر است.

اکثر آنتی‌بیوتیک‌ها از باکتری‌ها یا قارچ‌های تولید کننده ترکیبات کشنده سایر میکروب‌ها به‌دست می‌آیند. اما از آنجایی که 99 درصد میکروب‌ها در محیط آزمایشگاه رشد نمی‌کنند، دانشمندان تنها درصد کمی از آنها را در توانایی تولید آنتی‌بیوتیک مورد بررسی قرار داده‌اند.

تیم لویس با ایجاد وسیله‌ای موسوم به iChip که باکتری‌ها را در محیط زندگی طبیعی خود کشت می‌دهد، بر این مشکل غلبه کردند. میکروب‌ها در این وسیله، بین دو صفحه نفوذپذیر جای می‌گیرند و سپس این وسیله در زمین قرار داده می‌شود تا میکروب‌ها در آن کولونی ایجاد کنند.

این پژوهشگران دریافتند که این کولونی‌های میکروبی پس از دو هفته در زمین بودن به اندازه‌ای رشد کرده‌اند که بتوانند مورد آزمایش قرار بگیرند. آنها برای انجام این کار سطح فوقانی iChip را با لایه‌ای از باکتری‌های بیماری‌زا پوشاندند و به این ترتیب میکروب‌های تولیدکننده آنتی‌بیوتیک با کشتن این باکتری‌های بیماری‌زا خود را نشان دادند.

گروه لویس با همکاری شرکت نووبیوتیک واقع در ماساچوست و محققان دانشگاه بن، ۱۰ هزار باکتری خاک را از نظر تولید آنتی‌بوتیک غربالگری و ۲۵ ترکیب جدید را کشف کردند. تیکسوبکتین از میان این ترکیبات از همه نویدبخش‌تر بود.

توانایی تیکسوبکتین در کشتن میکروب‌ها، فقط بخشی از جذابیت این ترکیب است. این دانشمندان در مقاله‌شان در ژورنال Nature‌ توضیح دادند که هیچ‌کدام از باکتری‌هایی که در معرض این ترکیب قرار گرفته‌اند،‌ نشانه‌های مقاومت را از خودشان نشان نداده‌آند.

دلیل توانمندی این دارو را تانجا اشنایدر در دانشگاه بن کشف کرد. اکثر آنتی‌بیوتیک‌ها پروتئین‌های باکتریایی را هدف قرار می دهند، اما میکروب‌ها می‌توانند با تولید پروتئین‌های جدید، نسبت به آنها مقاوم شوند. تیکسوبکتین به شکل متفاوتی عمل می‌کند. این باکتری یک حمله دوگانه‌ای را بر خود واحدهای سازنده دیواره سلولی باکتری‌ها اعمال می‌کند. اشنایدر گفت: «این پاشنه آشیل باکتری در حمله آنتی‌بیوتیکی است. ترمیم این تخریب ناشی از این حمله انرژی زیادی از سلول باکتری می‌گیرد. به نظر من به این طریق احتمال مقاومت میکروبی بعید است.»

به گفته لویس، برای اینکه این دارو بتواند وارد بازار شود، هنوز کارهای زیادی باید انجام شود. کارآزمایی‌های بالینی در انسان برای بررسی ایمنی و کارآیی این دارو در دو سال آینده آغاز می‌شود. این دارو در حال حاضر باید به صورت تزریقی تجویز شود، اما اگر شکل خوراکی آن در دسترس قرار گیرد، جذابیت بیشتری خواهد داشت.

یک نقطه ضعف دیگر تیکسوبکتین این است که فقط بر باکتری‌هایی است که فاقد دیواره‌‌های خارجی هستند و باکتری گرم مثبت نامیده می‌شوند مانند MRSA، استرپتوکوک و باسیل سل موثر است. این ترکیب علیه باکتری‌های گرم منفی که از جمله نگران‌کننده‌ترین باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک هستند، مانند کلبسیلا، ای‌کولای و سودوموناس، موثر نیست.

با وجود این محدودیت‌ها، کشف این آنتی‌بیوتیک و فرایندی که طی آن میکروب‌های قبلا غیرقابل رشد دادن، رشد داده شدند،‌محققان را در این زمینه امیدوار کرده است.

مارک وولهاوس، استاد اپیدمیولوژی بیماری‌های عفونی دانشگاه ادینبورگ گفت: «آنچه بیش از همه برای من هیجان‌آور است، این چشم‌انداز وسوسه‌انگیز است که این کشف تنها نوک یک کوه یخ باشد. ممکن است ما با استفاده از این آخرین تکنیک‌ها داروهای آنتی‌بیوتیک‌های بیشتر و شاید بسیار بیشتری پیدا کنیم.»

کد خبر 284376

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار پزشکی

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha