رهبر معظم انقلاب در سخناني كه در جمع فرماندهان و كاركنان نيروي هوايي ارتش داشتند با اشاره به تكرار اين موضع از سوي آمريكا كه توافق نكردن بهتر از يك توافق بد است تأكيد كردند: ما هم با اين موافقيم؛ توافق نكردن بهتر از توافقي است كه با منافع ملت ما در تضاد است.
ايشان تصريح كردند: من با توافقي كه بتواند انجام شود موافقم اما با توافق بد موافق نيستم. همزمان با اين اظهارات، محمدجواد ظريف وزير امور خارجه كشورمان در نشستي در كنفرانس امنيتي مونيخ به موضوع تحريم‌ها در مذاكرات اشاره و تأكيد كرد: تحريم‌ها به هدف خود نرسيده و تمام تحريم‌ها بايد يكباره رفع شوند. نمايندگان مجلس و كارشناسان مسائل بين‌الملل در گفت‌وگو با همشهري ويژگي‌هاي توافق خوب يا بد هسته‌اي را بررسي كردند.
حسين شيخ‌الاسلام مشاور امور بين‌الملل رئيس مجلس با اشاره به بيانات مقام معظم رهبري درباره شرايط توافق هسته‌اي، گفت: اگر قرار باشد تحريمي لغو نشود چگونه مي‌توان توافقي را امضا كرد؟
وي با بيان اينكه دولت اوباما از توان و اختيار لازم براي تصميم‌گيري در مذاكرات هسته‌اي برخوردار نيست تأكيد كرد: آمريكايي‌ها مي‌خواهند پروژه «در حال مذاكره با ايران هستيم» را براي رفع مشكلات داخلي دنبال كنند و در عين حال، هيچ تحريمي لغو نشود؛ آنها در اين شرايط، مي‌خواهند به مخالفان خود بگويند كه هيچ تحريمي لغو نشده اما فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران كند شده است.
- توافق بد، توافق بدون جزئيات
حسين سبحاني‌نيا عضو هيأت رئيسه مجلس مي‌گويد: ذكر شدن جزئيات و كليات در يك توافق خوب مانع از ابهام‌آفريني آمريكايي‌ها در مسير مذاكرات مي‌شود. اين عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس معتقد است آمريكايي‌ها با باز گذاشتن جزئيات پرونده مذاكرات هسته‌اي به‌دنبال آن هستند تا هميشه سرنخ‌هايي براي زياده‌خواهي و ادامه يافتن گفت‌وگوها باقي بماند. عضو ديگر كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس در تبيين ويژگي‌هاي توافق خوب هسته‌اي از اشاره به جزئيات پرهيز مي‌كند و به‌طور كلي آن را توافقي مي‌داند كه منافع ملي ايران را حفظ كند و اراده‌اي را بر آن تحميل نكند. منصور حقيقت‌پور توافق خوب را جلوگيري از هرگونه تحميل و اجبار همچون تحريم‌ها عليه ايران اعلام مي‌كند و توافق بد را توافقي تعريف مي‌كند كه هيچ پايه حقوقي نداشته باشد و صرفا براساس زور باشد.
مهدي فاخري، كارشناس روابط بين‌الملل نيز در گفت‌وگو با همشهري در تعريف توافق خوب مي‌گويد: يك توافق خوب در درجه اول بايد توافقي پايدار باشد و براي اينكه يك توافق پايدار باشد بايد حداقل توقعات هر كدام از طرفين را تامين كند. يعني هر دو طرف به پاسخ‌هاي نسبتا قابل‌قبولي در ارتباط با تمام بند‌ها و موضوعات مطرح شده در مذاكره رسيده باشند و چارچوب مناسبي نيز براي اجراي موافقتنامه پيش‌بيني شده باشد و دوطرف متعهد به اجراي آن نيز باشند، چون ممكن است در روند يك سري مذاكرات مهم و پيچيده دوطرف در اصول به يكسري توافقات خوبي دست يابند اما اگر مكانيسم‌هاي اجرايي آن به درستي پيش‌بيني نشده باشد در عمل تبديل به يك توافق بد مي‌شود. بر اين اساس بايد تحريم‌هاي يك‌جانبه عليه ايران همگي در توافق نهايي لغو شود.
از نظر اين استاد دانشگاه شهيد بهشتي توافق بد نيز زماني صورت مي‌گيرد كه مسائل مورد مذاكره از پيچيدگي يا حساسيت خاص و يا از طولاني بودن زياد و يا تأثيرات خارجي زياد برخوردار باشد و يك يا هر دو طرف صرف‌نظر از دستاوردها به‌دليل ارضاي افكار عمومي بيشتر خودشان را متعهد به دستيابي به هر نوع توافقي بدانند.
البته اين نوع توافق‌ها در شرايط خاصي مانند جنگي يك طرف غالب و يك طرف مغلوب دارد قابل انتظار است اما در يك روند مذاكراتي كه ممكن است حتي تمام كشورهاي منطقه را تحت‌الشعاع قرار دهد قابل‌قبول نيست و هرجايي كه نظرات يكي از دوطرف مذاكرات تأمين نشود صرف اين موضوع توافق را به سمت يك توافق بد مي‌برد و طرفي كه احساس مي‌كند دستاوردهاي مطلوب و مورد نظر را به‌دست نياورده حتي اگر تحت شرايطي به چنين توافقي تن دهد در نخستين فرصتي كه شرايط تغيير كند؛ چه شرايط داخلي و چه شرايط بين‌المللي قاعدتا از اجراي چنين توافقنامه‌اي سر باز مي‌زند.
نظر شما