نمايندگان مجلس هشتم سال86 قانون حذف كنكور را تصويب كردند ولي به‌علت ناهماهنگي دستگاه‌هاي ذيربط به‌ويژه وزارتخانه‌هاي آموزش و پرورش و علوم به سرانجام نرسيد. پس از آن نمايندگان مجلس نهم عزمشان را جزم كرده‌اند تا كنكور ورودي دانشگاه‌ها به شيوه كنوني را حذف كنند و سوابق تحصيلي داوطلبان جايگزين شود. براساس مصوبه سال91 نمايندگان مجلس آخرين كنكور به شيوه كنوني بايد سال۹۳ برگزار مي‌شد و از سال۹۴ بايد تأثير سوابق تحصيلي داوطلبان براي ورود به دانشگاه‌ها به‌صورت پلكاني افزايش يابد تا پس از 5سال دست‌كم ۸۵درصد در پذيرش دانشجو در دانشگاه‌ها لحاظ شود. درباره سرنوشت كنكور در ايران با مهدي نويد‌ادهم، دبيركل شوراي‌عالي آموزش و پرورش گفت‌وگويي انجام داده‌ايم.
- برخي مي‌گويند آموزش و پرورش هم منافعي در حذف نشدن كنكور دارد. گواه آنها آموزشگاه‌هاي علمي آزاد و برگزاري كلاس‌هاي خصوصي است. موضع شفاف شما در اين‌باره چيست؟
اتفاقا ما مدافع سرسخت حذف كنكور به شكل فعلي هستيم.آن چيزي كه اكنون تحت عنوان كنكور در جامعه مطرح شده روشي است براي گزينش و پذيرش دانشجو اما متأسفانه اين كنكور از زواياي مختلف آموزشي، فرهنگي و تربيتي براي آموزشوپرورش مشكل‌ساز شده‌است. مشكل آموزشي اين است كه يادگيري را به نخستين لايه يادگيري تقليل داده‌است. دانش‌آموزان موفق در اين عرصه آنهايي هستند كه سرعت انتقال آموخته‌هاي قبلي و تست زدن را دارند و نه كساني كه درس و مطالب را عميق‌تر و دقيق‌تر فهميده‌اند و تفكر نقادانه و پرسشگري دارند. پس آنهايي موفق‌ترند كه روش‌ها و فنون تست‌زني را آموخته‌اند و همچنان حافظه محوري تقويت مي‌شود و نه يادگيري. از نظر فرهنگي و تربيتي هم تنها در حيطه شناختي و حافظه مؤثر است و ابعاد ديگر وجودي دانش‌آموزان و فعاليت‌هاي آموزش و‌پرورش را نمي‌تواند بسنجد.
- پس اسم شما را در رديف مخالفان كنكور بنويسيم؟
بله، حتما! من بارها گفته‌ام برگزاري كنكور به شيوه كنوني براي آموزش و پرورش آسيب‌زاست. اين كنكور براي آموزش و پرورشي كه قرار است براساس سند تحول بنيادين آموزش و پرورش متحول شود مانع جدي است. اگر ما نتوانيم اين روش سنجش و پذيرش دانشجو را تغيير بدهيم، نبايد اميد داشته باشيم كه سند تحول بنيادين آموزشوپرورش كه مصوب شوراهاي عالي آموزش و پرورش و انقلاب فرهنگي و مورد تأييد مقام معظم رهبري است عملياتي شود. بدون تغيير اين شيوه، تنها بخشي از سند تحول عملياتي مي‌شود، براي مثال دوره ابتدايي 5ساله، 6ساله خواهد شد اما تا زماني كه كنكور به روش كنوني باشد، آموزش و پرورش بايد لنگان لنگان به سمت تحول بنيادين برود.
- خب،تكليف رقابت چه مي‌شود؟ بالاخره بايد از ميان متقاضيان بهترين‌ها را انتخاب كرد!
بايد اين روش تغيير كند. البته گسترش كمي دانشگاه‌ها هم راه را براي تحقق اين هدف بازتر كرده است.اكنون اغلب دانشگاه‌هاي دولتي و غيردولتي صندلي خالي دارند و در بسياري از رشته‌ها بدون كنكور دانشجو پذيرش مي‌شود. بر اساس آخرين آماري كه دارم اكنون رقابت اصلي كه دوستان ما مدعي هستند براي انجام آن و توسعه عدالت آموزشي از شيوه كنكور برگزار مي‌كنند، حداكثر براي تصاحب 10هزار صندلي در برخي رشته‌هاي خاص در دانشگاه‌هاي برتر است. ما اعلام كرده‌ايم اگر شما مي‌خواهيد 10هزار نفر دانشجو گزينش كنيد ما 30هزار نفر معرفي مي‌كنيم و شما 10هزارنفر را انتخاب كنيد.
- گزارش‌هاي غيررسمي از گردش مالي چند صد ميليارد توماني بازار كنكور مي‌گويند و بعيد به‌نظر مي‌رسدكساني كه سود مي‌برند از اين بازار چشم‌پوشي كنند.
شك نكنيد كه پشت قضيه حذف‌نشدن كنكور، اقتصاد كنكور است. الان كنكور به صنعت تبديل شده و مافياي كنكور در كشور شكل گرفته است و سودجويان حاضر نيستند از سود هنگفتي كه از اين طريق نصيب‌شان مي‌شود به سادگي چشم‌پوشي كنند. 2سال پيش ما برآورد كرديم گردش مالي كلاس‌هاي كنكور، اين نوع آموزش‌ها و انتشار كتاب‌هاي كنكور حدود 7هزار ميليارد تومان بود درحالي‌كه وزارت آموزش و پرورش در همان سال 15هزار ميليارد تومان بودجه داشت. انتظار ما از رسانه‌ها اين است كه فضايي در جامعه به‌وجود بياورند كه اين مسائل در يك محيط كاملا علمي و فارغ از تغيير دولت‌ها بررسي كارشناسي شود. بايد يك راه‌حل مطلوب ارائه شود تا همكاران عزيز ما در آموزش عالي هم به هدفشان برسند. آنها هم بايد بتوانند در يك انتخاب عادلانه بهترين دانشجويان را انتخاب كنند و از طرفي آسيب‌هاي كمتري براي ما هم به‌دنبال داشته باشد.
- شما چه پيشنهادي داريد؟
از نظر بنده فرمولي كه صد درصد صحيح باشد و هيچ عيبي نداشته باشد وجود ندارد. هركدام از روش‌هايي كه ارائه مي‌شود معايب و ويژگي‌هايي دارد و روشي بايد انتخاب شود كه كمترين آسيب را دارد. آسيب‌پذيري رواني كنكور نه‌تنها در دوره پيش دانشگاهي و دبيرستان كه به دوره‌هاي راهنمايي و ابتدايي هم رسيده است. خانواده‌ها نيز بايد دراين باره با ديد بازتري عمل كنند. اكثر خانواده‌ها با وجود مشكلات مالي براي كلاس‌هاي كنكور فرزندان خود هزينه‌هاي هنگفتي مي‌كنند درحالي‌كه نمي‌دانند شركت در اين كلاس‌ها برابر با قبولي در كنكور نيست.
- براساس قانون در پذيرش دانشجو تأثير سوابق تحصيلي سالانه به‌صورت صعودي است و پس از 5سال دست‌كم 85درصد ظرفيت پذيرش بر مبناي سابقه تحصيلي خواهد بود، اما باز هم در كنكور سال آينده تأثير سوابق تحصيلي بدون هيچ افزايشي 25درصد است. برخي علت را نابساماني سوابق تحصيلي و استاندارد نبودن امتحانات نهايي بيان مي‌كنند، زيرا مسئوليت ارائه سابقه تحصيلي دانش‌آموزان و متقاضيان بر عهده آموزش و پرورش است، نظر شما چيست؟
اين موضوع را بايد نمايندگان محترم مجلس دنبال كنند كه چرا وزارت علوم طبق مصوبه آنها اقدام نمي‌كند. اينكه برخي مي‌گويند سوابق تحصيلي در آموزش و پرورش بسامان نيست، به كنكور هم مي‌توان اشكالات اين چنيني گرفت. اگر نگاه اجراي قانون باشد بايد به آن سمت حركت و در كنار سرمايه‌گذاري، موانع را نيز برطرف كرد. اين منطقي نيست كه به‌دليل وجود يك اشكال كل قانون را كنار بگذاريم. اكنون اطلاعات تحصيلي حدود 8 ميليون دانش‌آموز روي بانك اطلاعاتي آموزش و پرورش موجود است. البته امكان دارد مثلا 2مورد از امتحانات آموزش و پرورش هم مشكل داشته باشد كه من آن را نفي نمي‌كنم، ولي هيچ كدام اينها نبايد مانع اجراي قانون مصوب مجلس كه در چالش جدي به تصويب رسيد، بشود.
- كنكور غيرعادلانه است
كنكور به عدالت آموزشي آسيب وارد مي‌كند. افرادي از اين سد مي‌گذرند كه به كلاس‌هاي كنكور و معلمان كنكور دسترسي داشته باشند و اكثر دانش‌آموزان مدارس عادي و مناطق محروم از اين امكانات محروم هستند، پس رقابت ناعادلانه‌اي بر كنكور حاكم است. تعيين تكليف سرنوشت تحصيلي و شغلي دانش‌آموزان با يك امتحان چند ساعته و محدود كه پيش از محتوا، سرعت و مهارت تست‌زني بر آن حاكم است، هيچ توجيه علمي و كارشناسي ندارد.
نظر شما