۱۰۰ اثر جدید ایرانی در نوبت ثبت جهانی

فهرست موقت پرونده‌هاي در انتظار ثبت جهاني ايران در يونسكو آخرين‌بار در سال 2008 به‌روزرساني شده بود.

ساز كمانچه اين بار برخلاف ساز تار كه به نام يك كشور همسايه به ثبت جهاني در يونسكو رسيد، گوي سبقت را از كشور آذربايجان ربود و در فهرست موقت ثبت جهاني يونسكو به نام ايران ثبت شد تا با اين اقدام ساز فراگير كمانچه به نام ايران به فهرست ميراث جهاني بشر افزوده شود.

كمانچه ايران براساس آنچه فرهاد نظري مديركل دفتر ثبت آثار تاريخي و فرهنگي در سازمان ميراث فرهنگي گفته است، براي ثبت در سال 2016به يونسكو پيشنهاد شده و پرونده ثبت جهاني آن نيز به يونسكو رسيده است.

آنطور كه نظري گفته است، پرونده ثبت جهاني كمانچه با شماره ۱۰۷۱ در فهرست موقت يونسكو براي ثبت جهاني قرار گرفت.مديركل ثبت آثار تاريخي و فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي با اشاره به تلاش‌هاي كشور آذربايجان براي ثبت جهاني كمانچه به نام آن كشور گفت: ساز كمانچه پرونده ملي ايران است كه در بسياري از نقاط كشور نواخته مي‌شود و بنابراين قرار نيست پرونده ثبت جهاني كمانچه چندمليتي باشد.

به گفته فرهاد نظري، به‌دليل فراگير بودن نواختن ساز كمانچه در ايران پرونده ثبت جهاني اين ساز در اولويت قرار گرفته است.جمهوري آذربايجان تلاش داشت تا ساز كمانچه را به نام خود در يونسكو به ثبت برساند كه اقدام بموقع ايران در ثبت اين اثر در فهرست موقت يونسكو از ثبت جهاني كمانچه به نام آذربايجان جلوگيري كرد.

فهرست موقت يونسكو با اين هدف راه‌اندازي شده است كه كشورها آثار تاريخي و فرهنگي و طبيعي خود را كه ارزش ثبت جهاني دارند و پرونده آنها در دست تهيه است در آن ثبت كنند. فهرست موقت يونسكو اين كمك را به كشورها كرده است كه آثار فرهنگي و تاريخي‌شان به نام همان كشورها ثبت شود و از دستبرد هويتي مصون بماند.

محوطه «بنديان درگز» در خراسان رضوي كه محوطه ساساني و متعلق به دوره حكومت بهرام پنجم كه او را بهرام گور نيز خوانده‌اند ازجمله آثار افزوده شده به فهرست موقت ايران در يونسكو است.

مهدي رهبر باستان‌شناس پيشكسوت ايران در 11فصل به كاوش در محوطه بنديان پرداخته است. محوطه‌ تاريخي «بنديان درگز» در شمال خراسان رضوي نزديك به مرز تركمنستان قرار دارد كه فرهاد نظري مي‌گويد، به‌دليل اهميتي كه كشفيات باستان‌شناسي در اين محوطه دارد، محوطه بنديان در فهرست موقت ثبت جهاني به يونسكو پيشنهاد ‌شد.

برج آزادي، مقبره بوعلي، باباطاهر و شهر زيرزميني ارزانفود در انتظار ورود به فهرست موقت يونسكو فرهاد نظري رئيس دفتر ثبت آثار تاريخي، فرهنگي كشور به همشهري مي‌گويد كه شهر زيرزميني ارزانفود، پرونده زنجيره‌اي ميراث معماري معاصر ايران شامل برج آزادي تهران، ساختمان سازمان ميراث فرهنگي، مقبره بوعلي سينا در همدان و مقبره باباطاهر به همراه محوطه‌سازي‌ آرامگاه استرومردخاي نيز در مرحله ارسال به فهرست موقت يونسكو هستند. او همچنين از تصميم سازمان ميراث فرهنگي براي گنجاندن نام تكيه معاون الملك به‌دليل ارزش‌هاي نهفته در كاشيكاري‌هاي اين بنا در فهرست موقت ايران در يونسكو خبر داد.