بهار سال گذشته مرتضي طلايي و مجتبي شاكري، 2 عضو كميسيون فرهنگي- اجتماعي شوراي شهر تهران به محل تعدادي از دروازه‌هاي پايتخت ازجمله دروازه‌هاي خاني‌آباد نو، دروازه نو، دروازه‌سراي الماسيه، دروازه چراغ گاز، علاءالدوله، دروازه دولت، دروازه يوسف‌آباد و دروازه كريم‌خاني رفتند تا گزارشي را درباره احياي آنها تهيه كنند.
حال مجتبي شاكري به همشهري خبر مي‌دهد كه طي هفته جاري براي رسيدن به جمع‌بندي نهايي در اين خصوص جلسه‌اي را با طراحان، كارشناسان ميراث فرهنگي و اعضاي كميته ميراث فرهنگي شوراي شهر تهران تشكيل خواهند داد. در اين جلسه احتمالا اعضايي از كميسيون شهرسازي و معماري شورا و نمايندگاني از سازمان زيباسازي شهرداري حضور خواهند داشت.
در بازديد ميداني اعضاي شورا براي مكان‌يابي دروازه‌هاي تهران، قرار شد كه اولا با انجام يكسري مطالعات و كارهاي كارشناسي، درصورت امكان دروازه‌ها به همان سبك و سياق قديمي خودشان بازسازي شود و ثانيا آنها به نام معصومان يا سوره‌هاي قرآني نامگذاري شوند. شاكري هم آن زمان تأكيد كرد كه معماري آنها بايد تلفيقي از تهران قديم و تهران امروز باشد.
البته شاكري اعلام كرد كه متأسفانه بودجه مناسبي براي اين منظور درنظر گرفته نشده است. وي اعتقاد دارد كميته ميراث فرهنگي شوراي شهر تهران نيز بايد ورود جدي‌تر به اين مسئله داشته باشد تا مهم‌ترين مشكل سر راه يعني تأمين منابع مورد نياز رفع شود. اين عضو شورا اظهار اميدواري كرد كه پس از جلسه اين هفته، مجددا با شركت‌هاي آماده به‌كار نشست بگذارند و طرح‌هاي ارائه شده را بررسي كنند. اين عضو شوراي شهر تهران گفت كه صحبت‌هايي براي جانمايي اين دروازه‌ها در مكان‌هاي قديمي خود در اندازه‌هاي واقعي و يا در اندازه يك دوم شده است.
- دروازه‌هايي براي نويد به مسافران
در برنامه 5ساله شهرداري به موضوع احياي دروازه‌هاي تهران هم توجه شده است. نايب‌رئيس شوراي شهر تهران در اين رابطه معتقد است كه اگر امكان احداث دروازه‌هاي گذشته تهران به‌خصوص از لحاظ محيط وجود دارد، بايد اين كار انجام شود. به‌نظر طلايي استفاده از مدل دروازه‌هاي قديم تهران در طراحي‌هاي جديد باعث مي‌شود تا تاريخ كشورمان و معماري گذشته شهر حفظ شود. وي در عين حال اظهار كرد كه براساس طرح تدوين شده قرار است در مدخل‌هاي ورودي تهران دروازه‌هايي احداث شوند كه ورود به شهر تهران را به مسافران نويد دهند. وي همچنين با بيان اينكه متأسفانه تا‌كنون نگرش اينطور بوده كه از اين ابنيه تنها حفظ و نگهداري شود درحالي‌كه برنامه‌اي براي بهره‌برداري از آنها وجود نداشته و به اين خاطر تخريب شده‌اند، ادامه داد: «اگر اين ابنيه در اختيار بخش خصوصي قرار مي‌گرفت ضمن نگهداري از آن، ارتباط معناداري بين مردم هم ايجاد مي‌شد.» طلايي در اين‌باره به يك‌نمونه هم اشاره كرد؛ با احياي قهوه خانه آذري الان هم مردم از آن استفاده مي‌كنند و هم اينكه اين بنا به‌خوبي حفظ و نگهداري مي‌شود.
- رونق محله با احياي دروازه غار
احمد مسجدجامعي، ديگر عضو شوراي شهر تهران هم كه 2هفته يك‌بار برنامه تهرانگردي دارد، احياي دروازه غار را براي رونق محله اطراف آن بسيار جدي دانست. وي در برنامه تهرانگردي روز 18ارديبهشت‌ماه امسال همراه با استاد عبدالله انوار، ناصر تكميل همايون، رجبعلي خسروآبادي و تعدادي از تهران‌پژوهان ديگر به محله دروازه غار رفت و گفت: «سنت‌هاي پايداري در محله دروازه غار است كه متأسفانه در محله‌هاي ديگر مي‌توانند ادامه دهند و در آنجا اينگونه نيست. خاستگاه شاهنامه‌خواني دروازه غار است و در مكان‌هاي ديگر اجرا مي‌شود. پس بياييم و اين سنت‌هاي پايدار دروازه غار را احيا كنيم.»
- دروازه‌هاي تهران چه زماني از بين رفتند؟
نخستين محدوده تهران را باروي شاه طهماسب صفوي تعيين مي‌كرد. سپس در دوره ناصري، همزمان با گسترش شهر، بارويي نو با محدوده‌اي بزرگ‌تر جانشين حصار صفوي شد. اين بارو تا سر آمدن روزگار قاجارها برپا بود و پس از برچيدن آن در دوره پهلوي اول رشد بي‌حد و مرز پايتخت آغاز شد و اين يعني شروع ناديده گرفتن دروازه‌ها، برج و باروهاي تهران و تخريب شدن آنها به مرور زمان. اين در حالي است كه مجتبي شاكري، رئيس كميسيون نامگذاري شوراي شهر تهران اعلام كرد براساس منابع تاريخي و پژوهش‌هايي كه آقاي مسجدجامعي در تهرانگردي انجام داده‌اند، نشان مي‌دهد تهران شهري قرآني و اهل‌بيتي بوده؛ دليل آن هم اين است كه اين شهر 14دروازه اصلي به نام 14معصوم و 114برج و بارو به مناسبت 114سوره قرآن داشته است. وي عقيده دارد كه بازيابي هويت تاريخي تهران مي‌تواند در طراحي و سيما و منظر شهري براي ما مفيد باشد.
نظر شما