پژوهشی جدید که در مجله Current Biology به چاپ رسیده، نشان می‌دهد واکنش گونه‌ای از مگس سرکه به نام علمی Drosophila به تهدیدهای دیداری، شامل بسیاری از عناصر کلیدی نوعی احساس است که ما آن را ترس می‌نامیم.
«ویلیام گیبسون» محقق ارشد این مطالعه از موسسه فناوری کالیفرنیا می‌گوید: «هیچ‌کس با شما مخالفت نمی‌کند، اگر ادعا کنید مگس‌ها مثل انسان‌ها دارای چهار غریزه اصلی هستند؛ غذا خوردن، جنگیدن، فرار کردن و جفت‌گیری کردن.
حالا بیایید مسأله را چند گام دورتر ببریم و بپرسیم آیا وقتی مگس‌ها از محرکی می‌گریزند، واقعاً از آن محرک ترسیده‌اند یا نه. یافتن پاسخ دشوار است» دکتر گیبسون و همکارانش در مطالعه‌شان ترس را به پنج بلوک سازنده تقسیم کردند که به‌عنوان بنیان‌های هیجانی شناخته می‌شوند.
دکتر گیبسون می‌گوید: «اگر ما بتوانیم نشان دهیم مگس سرکه همه این بنیان‌ها جداگانه اما لازم را نشان می‌دهد، آن وقت ممکن است بتوانیم ادعا کنیم که آنها دارای احساساتی مانند ترس هستند.»
وقتی شما صدای شلیک گلوله را می‌شنوید، این صدا، ماشه احساسات منفی را می‌کشد. این احساس، بنیانی است که به نام «ظرفیت» شناخته می‌شود، در نتیجه اين احساس منفي، احتمالاً شما برای چند دقیقه بعد متفاوت رفتار خواهيد كرد؛ به اين رفتار متفاوت بنیان «ماندگاری» مي‌گويند.
قرار گرفتن مکرر در جریان این محرک‌ها، باعث ایجاد واکنش احساسی قوی‌تری می‌شود. به این بنیان ديگر «مقیاس‌پذیری» می‌گویند.
برای مثال صدای شلیک پیاپی ده گلوله، بیش از صدای شلیک یک گلوله شما را می‌ترساند. یکی دیگر از بنیان‌های ترس، عنصری است که قابل تعمیم و برتری یافتن به زمینه‌های مختلف باشد.
به این معنا که اگر صدای شلیک حین ناهار خوردن شما بیاید، ترس‌تان بیشتر بوده و حواس‌تان را از غذا پرت می‌کند.
«چند موقعیتی» یکی دیگر از بنیان‌های ترس است که می‌تواند باعث شود شما واکنشی مشابه ترس را در مقابل محرک‌های غیرمرتبط بروز دهید.
شبیه ترس ناشی از صدای شلیک‌مانند احتراق ناقص سوخت در موتور ماشین که باعث انفجاری کوچک در اگزوز می‌شود.
با در نظر گرفتن این بنیان‌های سازنده ترس، آیا مگس سرکه به سایه همان‌طور واکنش نشان می‌دهد که ما به صدای تفنگ واکنش نشان می‌دهیم؟ مطالعه نشان داده که این واکنش‌ها بسیار شبیه‌اند.
محققان این نتیجه را بعد از آن گرفتند که مگس را بارها در محوطه‌ای در معرض سایه‌ای روی سرش قرار دادند. آنها با دقت رفتارهای مگس را در ویدئو ثبت و بررسی کردند.
این بررسی‌ها نشان داد سایه بالای سر، نقش مؤثر و پایداری در تغییر جهت‌ها و سرعت پرواز مگس دارد. گاه‌گاهی هم مگس‌ها در نقطه‌ای بی‌حرکت قرار می‌گرفتند؛ رفتاری دفاعی در واکنش به ترس که در جوندگان هم دیده می‌شود.
این سایه همچنین باعث شد مگس‌های گرسنه، منبع غذا را رها کنند که نشان می‌دهد تجربه سایه، ذاتاً موجب احساسی منفی است زیرا از زمینه‌ای به زمینه دیگر قابل تعمیم است.
زمانی طول کشید تا مگس‌های فراری بر اثر سایه، دوباره روی غذا برگردند؛ این موضوع نشان می‌دهد حالت ترس درونی مگس‌ها به‌آرامی از بین می‌رود.
از همه اینها مهم‌تر، هرچه مگس‌ها بیشتر در معرض سایه قرار گرفته بودند، بیشتر طول مي‌کشید تا آرامش‌شان را بازیافته و دوباره سر وقت غذای‌شان بیایند.
به بیان دیگر، فرار مگس‌های سرکه از روی غذا یک فرار لحظه‌ای نبوده؛ بلکه این موقعیت یک موقعیت پایدار روانی و بسیار شبیه ترس است.
اگر این موضوع درست باشد، به این معنی است که مگس‌های سرکه و بقیه جانوران داراي دستگاه عصبی، واقعاً دچار ترس و نگرانی و شاید شکل‌هایی از دیگر احساسات می‌شوند.
منبع:همشهري‌دانستنيها
نظر شما