جواد عقيلي عاشق نقاشي قهوه‌خانه‌اي است و از آخرين بازمانده‌هاي نسل طلايي نقاشان قهوه‌خانه‌اي است. نام او با هنري گره خورده كه برخاسته از تمدن ايراني و اسلامي است. استاداني بزرگ چون حسين و فتح‌الله قوللر آغاسي، محمد مدبر، عباس بلوكي‌فر، حسن اسماعيل‌زاده، حسين همداني، محمد فراهاني و... در عرصه نقاشي قهوه‌خانه‌اي آثاري شايسته خلق كردند اما در سال‌هاي اخير به دلايلي به‌دست فراموشي سپرده شد و اگر حمايت نشود، اين هنر از بين مي‌رود.
- علاقه به مذهب
عقيلي كه در رشته فني دانش‌آموخته شده، خود را برادر ناتني حوزه نقاشي قهوه‌خانه‌اي مي‌داند و با خنده به همشهري مي‌گويد: از ميان نقاشاني كه در اين عرصه كار مي‌كنند، من برادر ناتني هستم. البته نقاشي قهوه‌خانه‌اي هنري است كه از دل مردم به‌وجود آمده و كساني كه در اين زمينه كار كرده‌اند تحصيلات دانشگاهي نداشته‌اند. بسياري از استادان اين حوزه براساس استعداد، علاقه ديني و مذهبي و تعهد به آب و خاك به اين هنر روي آوردند.
- آخرين استاد
عقيلي در ادامه مي‌افزايد: در مشهد به دنيا آمدم و از كودكي به پرده‌خواني و نقالي ديني علاقه وافر داشتم. ضمن اينكه به سردر قهوه‌خانه‌ها و پرده‌هاي بزرگ حماسي توجهي ويژه نشان مي‌دادم. نقاشي قهوه‌خانه‌اي را در كنار مرحوم عباس بلوكي‌فر كار كردم و آموختم. متأسفانه در اين سال‌ها چند نفر بيشتر نيستند كه در اين حوزه فعاليت مي‌كنند و ما جزو آخرين افراد نقاشي قهوه‌خانه‌اي هستيم.
- تلاش براي بقا
اين استاد نقاشي همچنين اضافه مي‌كند: چند سال تلاش كرديم مراكزي براي آموزش نقاشي قهوه‌خانه‌اي ايجاد شود. اين نقاشي برآمده از فرهنگ ايراني است و نبايد فراموش شود اما متأسفانه اين امر محقق نشد. در زمان مرحوم حسن حبيبي درخواست كرديم نقاشي قهوه‌خانه‌اي به‌عنوان يك واحد آزاد در ميان دروس دانشگاهي قرار بگيرد كه به سرانجام نرسيد. آن زمان رمقي براي آموزش بود اما با گذشت زمان اين توانايي كمتر مي‌شود.
عقيلي يادآور مي‌شود: نقاشي قهوه‌خانه‌اي از ايسم‌هاي موجود در نقاشي تأثير نگرفته و يك نقاشي كاملا ايراني و ديني است. نقاشي قهوه‌خانه‌اي در 3بخش ديني و مذهبي، حماسي و ادبي و فرهنگ عامه وجود دارد كه هر 3بخش در ايران پيشينه خاص دارند. امروز خيلي از نقاشان قهوه‌خانه‌اي از دنيا رفته‌اند و به تعداد انگشتان دست هم نقاش نداريم. اين هنر نسل به نسل و استاد و شاگردي به اين زمان رسيده و نبايد بگذاريم گذر زمان آن را از بين ببرد.
- تثبيت نقاشي قهوه‌خانه‌اي
عقيلي درباره حضور آثار نقاشي قهوه‌خانه‌اي در موزه ديگر كشورها مي‌گويد: كساني كه هنر ايران را خوب مي‌شناسند، با نقاشي قهوه‌خانه‌اي هم آشنا هستند. در اين سال‌ها برخي آثار در موزه‌هاي مختلف به نمايش درآمده و خوشبختانه اين آثار به سمت حراجي‌ها نرفته و هنوز پاك باقي مانده‌اند. اميدوارم هنر نقاشي قهوه‌خانه‌اي جايگاه خود را ابتدا در ايران و بعد در ديگر نقاط جهان تثبيت كند و اين تثبيت به حمايت نهادها و ارگان‌هاي دولتي نيازمند است.
- آثار ديده‌نشده بزرگان
اين روزها نمايشگاهي از آثار بزرگان نقاشي قهوه‌خانه‌اي در خانه هنرمندان برپاست و تا 27تير و پايان‌ماه مبارك رمضان ادامه دارد. جواد عقيلي به همشهري مي‌گويد: در اين نمايشگاه علاوه بر پرده‌هاي بزرگ و تابلوهاي نقاشي قديمي، 27اثر از استادان نقاشي قهوه‌خانه‌اي وجود دارد كه برخي از اين آثار تاكنون در موزه يا نمايشگاه به نمايش درنيامده‌اند. همه هنرمنداني كه آثارشان در اين نمايشگاه در معرض ديد قرار گرفته، از دنيا رفته‌اند و من تنها بازمانده آنها هستم.
نظر شما