ارتباط در اورانگوتان‌ها مثل بازی است

پژوهشگران کالج سنت آندرو ثابت کرده‌اند که این حیوانات به صورت آگاهانه علائم ارتباطی خود را تکرار و یا اصلاح می‌کنند تا بتوانند پیام خود را انتقال دهند.

دانشمندان می‌گویند میمون‌ها چنین قابلیتی دارند و این امر نشان می‌دهد که مهارت برقراری ارتباط در آنها میلیون‌ها سال قدمت دارد.

تحقیقات اخیر بر روی 6 اورانگوتان انجام شده و نتایج آنها در «کارنت بیولوژی» (Current Biology) چاپ شده‌است.

ریچارد بایرن، روانشناس و نویسنده، در این‌باره می‌گوید: «ما علاقه‌مند بودیم که به علت و نحوه برقراری ارتباط در میان حیوانات پی ببریم. ما می‌دانستیم که انسان‌ها طبق روال عادی و به‌صورت اتوماتیک هنگام برقراری ارتباط از دانسته‌های مخاطب خود در انتقال پیام استفاده می کنند و همچنین می‌دانند که مخاطب در چه زمینه‌ای اطلاعات کافی ندارد. هدف ما این بود که بفهمیم آیا حیوانات هم دارای چنین قابلیت و انعطافی هستند یا نه.»

برای کشف این موضوع، محققان شرایطی را فراهم کردند که 6 اورانگوتان توسط یک نگهبان تغذیه و نگهداری شوند. غذای این اورانگوتان‌ها شامل موز، تره فرنگی و کرفس بود. البته بر همگان روشن است که موز غذای مطلوب و دلخواه این گروه از جانداران است.

اورانگوتان‌ها با اشاره‌ها و اداهای مختلف سعی می‌کردند توجه نگهبان را به خود جلب کنند تا به آنها موز بدهد. زمانی که یکی از اورانگوتان‌ها از چنین حرکاتی استفاده می‌کرد، نگهبان یکی از سه روش زیر را به کار می برد:

1) غذای مورد علاقه یعنی موز را به اندازه کافی به آن حیوان می‌داد تا سیر شود.
2) از سبزیجاتی مانند تره فرنگی و کرفس برای تغذیه آن حیوان استفاده می‌کرد.
3) فقط نیمی از غذای مورد نیاز و مطلوب آنها را ارائه می‌داد.

دانشمندان در هر سه حالت فوق، عکس العمل‌های اورانگوتان‌ها را ثبت کردند.

پروفسور بایرن در توضیح این مطلب می‌گوید: « هرگاه نگهبان غذای مطلوب اورانگوتان‌ها را به قدر کافی در اختیارشان می‌گذاشت، اشاره‌ها و حرکات آنها تمام می‌شد، اما وقتی که نگهبان طوری وانمود می‌کرد که انگار متوجه منظور آنها نشده و از سبزیجات استفاده می‌کرد، اورانگوتان‌ها اشاره‌ها و حرکات قبلی خود را قطع می‌کردند و از اشارات جدیدی استفاده می کردند.

زمانی که نگهبان فقط نیمی از غذای مورد علاقه‌شان را به آنها می‌داد، اورانگوتان‌ها همان حرکات قبلی را تکرار می‌کردند و در عین حال سعی می‌کردند که با ذوق و شوق بیشتری اشارات قبلی را تکرار کنند.»

پروفسور بایرن این واکنش‌ها را به نوعی بازی تشبیه می‌کند و می‌گوید قسمتی از این مهارت به نحوی کاملاً زیرکانه‌است اما باید به واکنش‌های متفاوت اورانگوتان‌ها در شرایط مختلف توجه داشت. اورانگوتان‌ها می‌توانند حالات سه گانه نگهبان خود را تشخیص دهند و با توجه به آنها نحوه برقراری خود را تطبیق دهند. به این ترتیب:

1) آنها به ارتباط خود ادامه می دهند
2) ارتباط خود را متوقف کرده و روش جدیدی در پیش می‌گیرند
3) تغییری در روش ارتباطی خود ایجاد می‌کنند.

با فرض اینکه اورانگوتان‌ها شبیه‌ترین گونه از خانواده میمون‌ها به آدمیان هستند، پروفسور بایرن براین باور است که با اثبات این توانایی در اورانگوتان‌ها، می‌توان گفت به احتمال زیاد انسان‌های نخستین نیز از این مهارت بهره‌مند بوده‌اند و از آن به‌عنوان راهی برای برقراری ارتباط استفاده می‌کردند.