از سوي ديگر اختلافهاي داخلي ميان 1+5 همچنان گسترده است.روند بازگشت وزيران 1+5 به وين صبح روز گذشته با رسيدن هيأت روس و چين تمام شد تا ۲۴ساعت مانده به موعد تعيين شده برنامه جلسات اين روزها در هتل كوبورگ بسيار فشردهتر از قبل شود. آنطور كه گفتههاي منابع نزديك به مذاكرات در وين نشان ميدهد مانع اصلي توافق اكنون اختلافهاي داخلي ۶ قدرت جهاني است كه به مسئله حياتي براي مذاكرات تبديل شده است.
مقامهاي ايران تأكيد دارند كه هيچ وقت فشار زماني و ضربالاجلي مانند ۷جولاي را قبول نداشتهاند و تنها در تلاش براي رسيدن به توافقي خوب هستند اما مقامهاي آمريكا همچنان بهخاطر مصوبه كنگره اين كشور بهشدت روي ضرب الاجل سهشنبه تأكيد ميكنند. مهمترين مسئله روز گذشته در محل مذاكرات، نشستهاي فشرده و دوطرفه وزيران 1+5 و نشست داخلي آنها به رياست فدريكا موگريني، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا بود.
همانطور كه در روزهاي گذشته مشخص شده بود اختلافهاي داخلي در ميان 1+5 همچنان ادامه دارد و حالا بايد منتظر بود كه چطور اين مسئله قابل حل خواهد بود. گفته ميشود يكي از مهمترين محورهاي اختلاف تلاش آمريكا براي برگشتپذيري راحت تحريمهاست. از سوي ديگر موضوع تمايز بين تحريمهاي تسليحاتي و تحريمهاي هستهاي به يكي از محلهاي اختلاف تبديل شده است. رويترز ديروز گزارش داد ايران بر لغو تحريمهاي مرتبط با موشكهاي بالستيك اصرار دارد. ضمانت اجرايي توافق احتمالي وين قطعنامه لغو تحريمهاي ايران در شوراي امنيت است اما آمريكا بهدنبال آن است كه براي برگشتپذيري تحريمها بهويژه اثر روسيه را در شوراي امنيت خنثي كند.
مقامهاي مسكو كه روز گذشته با رسيدن سرگئي لاوروف، وزير امور خارجه اين كشور وارد مذاكرات جدي با ايران و طرفهاي1+5 شدهاند اما به هيچ عنوان حاضر به گذشتن از حق وتوي خود درصورت تلاش آمريكا براي بازگشت تحريمها نيستند. محمد جواد ظريف، وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران به همينخاطر روز گذشته جلسهاي مهم با سرگئي لاوروف، همتاي روس خود داشت. وزراي خارجه روسيه و چين هم نشست جداگانهاي را براي هماهنگي مواضع خود برگزار كردند.
ظريف همچنين روز گذشته جلسه ديگري را با جان كري، وزير امور خارجه آمريكا برگزار كرد. منابع ديپلماتيك حاضر در وين ميگويند مسئله ديگر اختلافهاي1+5 اختلافها درباره زمانبندي برداشته شدن تحريمهاست. بهعنوان نمونه آلمان ميخواهد كه تحريمها ازجمله تحريمهاي كنگره بسيار سريع لغو شود اما آمريكاييها ميخواهند زمان بيشتري براي اين مسئله بخرند. برخي منابع ميگويند مقامهاي ايران بر پايان همزمان تحريمهاي تسليحاتي هم در توافق احتمالي تأكيد دارند اما درباره اين مورد اختلافهاي جدي در 1+5 به چشم ميخورد.
- توافق روي لبه تيغ
از توافق حدود ۸۰ صفحهاي با ۵ضميمه مسائل بسياري حل شده اما هنوز مشكلاتي باقي است و بايد ديد كه ماراتن مذاكرات چه زماني به خط پايان ميرسد. يك مقام ارشد ايراني در نشست با برخي خبرنگاران خاص اعلام كرده كه از مجموع 32صفحه ضميمه فني برنامه جامع اقدام مشترك 70درصد آن حل و مشخص شده و 30درصد ديگر هنوز داخل پرانتز قرار دارد. محمد جواد ظريف هم در مراسم شب قدر مركز اسلامي وين در جمع خبرنگاران اعلام كرد كه هنوز مسئله توافق معلوم نيست، اختلافهايي باقيمانده و تيم مذاكرهكننده همچنان در تلاش براي بهنتيجه رسيدن مسئله هستند.
ظريف از مردم خواست كه دعا كنند تا آنچه صلاح كشور و عزت اسلام و مسلمين است برآورده شود. همه طرفهاي مذاكره گفتهاند كه پيشرفتهاي زيادي حاصل شده اما هنوز مسائل مهم و سختي وجود دارند كه بايد درباره آن تصميمگيري شود. شايد به همينخاطر بود كه يانگ يي، وزير امور خارجه چين روز گذشته در بدو ورود به هتل محل مذاكرات اعلام كرد كه طي ساعتهاي باقيمانده ايران و آمريكا بايد تصميمهاي سختي بگيرند.
او گفت: مذاكرات پيشرفتهاي مهم و جديدي داشته اما چند موضوع باقي مانده كه همه طرفها ازجمله ايران و آمريكا بايد تصميم نهايي خود را هرچه زودتر بگيرند. به گفته منابع آگاه مسائل بسياري در سطح معاونين حل شده اما مواردي باقيمانده كه بايد در سطح وزرا مورد بررسي قرار بگيرد. فرانك والتر اشتانماير، وزير امور خارجه آلمان هم يكشنبه شب هنگام ورود به هتل كوبورگ گفته بود كه از پاي ميز مذاكره همه يا برنده بيرون ميروند يا همه بازنده خواهند بود. روز گذشته هيأت ۵نفره آژانس بينالمللي انرژي هستهاي به رياست معاون يوكيا آمانو هم به تهران رسيد تا آنچه وي توافق كلي با ايران خوانده بود پيگيري شود.
مقامهاي آژانس اعلام كردهاند حاضر هستند كه گزارش خود را درباره پيامدي(ابعاد احتمالي نظامي) تا پايان سال۲۰۱۵ ارائه كنند. همانطور كه بارها اعلام شده در وين توافقي به امضا نميرسد و ۴۸ تا ۷۲ ساعت پس از اعلام توافق توسط شوراي امنيت قطعنامهاي براي لغو تحريمها صادر ميشود كه درواقع ضمانتاجرايي توافق خواهد بود. گزارشها نشان ميدهد كه اكنون مقامهاي رژيم صهيونيستي با نگراني از توافق احتمالي رايزنيهاي خود را در كنگره آمريكا افزايش دادهاند. درصورتيكه قبل از ۹جولاي توافق به كنگره آمريكا ارائه شود نمايندگان آمريكا ۳۰روز براي آن وقت خواهند داشت. اما حتي درصورت رد آن با امضاي اوباما توافق اجرايي ميشود اما مقامهاي رژيم صهيونيستي بهدنبال فشار براي مخالفت دوسوم نمايندگان كنگره براي وتوي اقدام اوباما هستند؛مسئلهاي كه بعيد است به نتيجه برسد.
- محورهاي مهم اختلافهاي باقيمانده
گفته ميشود كه 3محور اصلي اختلافها همچنان در مذاكرات باقيمانده است. مسئله اصلي سازوكار برداشته شدن تحريمها بهخصوص اصل بازگشتناپذيري آنهاست كه مقامهاي ايران روي آن تأكيد ويژهاي دارند.محور دوم مربوط به دوره زماني محدوديتهاي هستهاي ايران ميشود. طرف غربي صحبت از محدوديتهاي 10تا12ساله ميكند اما طرف ايراني تأكيد دارد كه محدوديتهاي بلندمدت و 2رقمي را به هيچ وجه نخواهد پذيرفت. موضوع سوم اختلاف در مذاكرات مربوط به ابعاد نظامي احتمالي يا همان پيامدي است كه در همين چارچوب موضوع دسترسيها و بازرسيها و نقش آژانس بينالمللي انرژي اتمي مطرح ميشود.برخي خبرها از پافشاري ايران بر لغو تحريمهاي سازمان ملل عليه فناوري موشكهاي بالستيك حكايت دارد اما آمريكا و برخي كشورهاي1+5 بهشدت با اين مسئله مخالفت ميكنند.
- حاشیههای یک نشست پرحاشیه
روزها مذاکره پشت درهای بسته حالا صدها خبرنگاری که به وین اعزام شدهاند را تشنه خبر کرده و همه هر لحظه چشم به باز شدن درهای هتل کوبورگ دارند. شاید جمع شدن این تعداد خبرنگار از کشورهای مختلف جهان خودش مسئلهای کمسابقهاي به حساب آید و به همین خاطر اوج بیخبری در حساسترین شرایط باعث میشود حتی حاشیهها هم خبر شود.
- پس از چند روز بسیار گرم در وین امروز حتی افتادن تابلوی نشان مذاکرات مقابل هتل به خاطر باد شدید هم تبدیل به خبر شد. بعضی خبرنگاران عکسهای افقی شدن این تابلوی عمودی را نشانهای از بدشانسی توصیف کرده و بعضیها گفتهاند برای نخستين بار خواندن تابلو راحت شده است!
- روز گذشته همچنین نقل مکان تیم کارشناسان ایرانی از هتل ماریوت(هتل روبهروی محل مذاکرات) هم خبرساز شد. گفته میشود برخي کارشناسان گفتهاند هتل ماریوت دیگر برایشان جا ندارد و باید به هتل دیگری بروند.
- خبرنگارانی که در چادر مقابل هتل کوبورگ فعالیت میکنند هم هر روز باید با قطع شدن مقطعی برق با گرما دست و پنجه نرم کنند. هر چند به سنت کشورهای اروپایی در هتلهای معمولی وین هم خبری از وسایل سرمایشی نیست.
- سرقت وسایل خبرنگاران که با کارتهای مذاکرات همه جا قابل شناسایی هستند هم برای خودش داستانی شده است. شیوهای که این روزها فاش شده این است که یک نفر به عنوان توریست در خیابان به خبرنگارها که کولهای پر از وسیله و تجهیزات دارند نزدیک میشود و درخواست گرفتن عکس میکند. در همین زمان 2 نفر دیگر با ارائه کارتهای جعلی پلیس به طعمه نزدیک میشوند و میگویند که در حال خرید مواد مخدر بوده و با گشتن کیف خبرنگاران پولهایشان را موقع شمردن کفزنی میکنند!
- در اتریش از آمدن پلیس به شیوه ۱۱۰ و با تماس تلفنی هم خبری نیست و برای گزارش سرقت خبرنگار مالباخته باید تا مقر پلیس با جیب خالی پیادهروی کند.
- خبرنگار اعزامي همشهري به وين
نظر شما