به گزارش ایبنا «زوال صفویه و سقوط اصفهان» عنوان کتابی از «رودی مته» است که به قلم مانی صالحی علامه به زبان فارسی ترجمه شده است.
در ابتدای کتاب در باره «رودی مته» می‌خوانیم: «رودی مته در هلند به دنیا آمد و بزرگ شد. در رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه اوترخت در سال 1975 مدرک کارشناسی و در 1980 مدرک کارشناسی ارشد دریافت کرد. به موجب یک قرارداد فرهنگی که در سال 1976- 7 میان هلند وایران منعقد شد، یک سال را در ایران سپری کرد. پس از سه سال تحقیق و مطالعه در مصر در سال‌های 1981 تا 1983 به ایلات متحده رفت و در آنجا در سال 1991 در رشته مطالعات اسلامی از دانشگاه کالیفرنیا در لس‌آنجلس (UCLA) دکترا گرفت. او از سال 1993 به عنوان عضو هیئت علمی به دانشگاه دلاویر پیوسته و تا هم اکنون که استاد ممتاز صاحب کرسی مونروئه در تاریخ خاورمیانه است در آنجا تدریس می‌کند.»
مته در مقدمه‌ای که بر ترجمه فارسی کتاب نوشته است، «زوال صفویه و سقوط اصفهان» را تحقیقی بر اساس منابع فارسی‌زبانان و اروپائیان معرفی می کند و می‌نویسد: «در هر دوی آن‌ها شائبه غرض‌ورزی و پیش‌داوری وجود دارد و هیچ دلیلی برای ترجیح دادن یکی بر دیگری وجود ندارد. منابع فارسی‌زبان آن دوران، عمدتا تواریخ و وقایع‌نامه‌های درباری، امکان شناخت مسایل نظامی و امور دربار سلطنتی را عرضه می‌کند اما تقریبا هیچ اطلاعات دیگری نمی‌دهد و اساسا کارکردشان برای توجیه حقانیت موضع و فعالیت‌های شاه بوده است. منابع اروپایی هم عمدتا در خدمت منافع خودشان است اما اطلاعاتی درباره جنبه‌هایی از امور می‌دهد که در منبع فارسی‌زبانان گزارش نشده است.»
وی در پایان مقدمه خود یادآور شده است که «از ترجمه صحیح و روان آقای مانی صالحی علامه کاملا رضایت دارم و می‌خواهم از ایشان و نیز از مدیر نشر نامک برای عرضه کتابم به جامعه محققان ایرانی و همین‌طور خوانندگان عمومی فارسی‌زبانان تشکر کنم.»
نگارنده در هشت فصل به عنوان‌های «قالب‌های نمونه: ایران در اواخر دوران صفوی»، «سیاست‌ورزی در دربار صفوی»، «سیاست صفوی، بخش دوم: شاهان، وزیران اعظم و خواجگان»، «سیاست پولی و ناپدید شدن مسکوکات»، «از جنگ دائمی تا صلح پایدار: سایست نظامی صفوی در قرن هفدهم»، «تضعیف و تزلزل پیوند‌ها: مرکز و ولایات»، «دین در ایران اواخر صفویه: روحانیون شیعی و اقلیت‌ها» و «از ثبات به آشوب و نا آرامی: دهه‌های پایانی» پرداخته است.
«زوال صفویه و سقوط اصفهان» سازمان‌دهی موضوعی را با روایتی تاریخی در هم می‌آمیزد. نخستین فصل کتاب مقدمه‌ای کلی را برای آشنایی اجمالی با طرز کار جامعه و حکومت صفوی ارائه کرده است. این فصل جامعه صفوی را همچون مجموعه‌ای از تنش‌ها و کشاکش‌‌ها میان نیرو‌های مرکزگریز قدرتمند و نیرو‌های مرکز‌گرای همانقدر قدرتمند معرفی می‌کند.
نیرو‌های مرکزگریز قدرتمند که گستره‌ای از موانع طبیعی و مشکلات ارتباطی تا ساختار قبیله‌ای ایران و پراکندگی یا گسستی اقتصادی را در بر می‌گرفت و با عث تفرقه و اختلاف می‌شد. این مساله به گروه‌های تابع و فرودست امکان می‌داد به آزادی عمل نسبتا زیادی برسند. نیرو‌های مرکز‌گرا نیز از عناصری مثل مرکزیت فرهنگ و زبان فارسی، نظریات پذیرفته شده مشترک درباره سلطنت‌الوهی و بینش مذهبی شدیدا منسجم و یکپارچه تشکیل می‌شد. این امر باعث پیوند و اتحاد اجتماعی و همبستگی جامعه شد و نظارت برجامعه را تسهیل کرد.
باقی محتوای این کتاب با عبور از تجزیه و تحلیل ساکنِ عملکرد باور، یک الگوی نمونه فعال و پویا و به تدریج پرورانده شده را دنبال می‌کند که در آن، ساختارهای سیاسی به «واحد‌های فعال کنشگری» تبدیل می‌شوند.
در صفحه 311 کتاب «زوال صفویه و سقوط اصفهان» می‌خوانیم: «زمانی که شاه صفی دوم(سلیمان) به قدرت رسید، روحانیون شیعه در حال تحکیم و تثبیت قدرت خود بودند، مذهب شیعه کاملا نهادینه شده بود و همچون یک بازوی حکومت عمل می‌کرد. مسلما مخالفت‌هایی به گوش می‌رسید و بعضی علما شکایت داشتند که شاه از انجام وظایفش غفلت می‌کند اما روی هم رفته، رابطه هم‌زیستی متقابلی میان حکومت غیر دینی (سکولار) و نخبگان مذهبی به وجود آمده بود...»
«زوال صفویه و سقوط اصفهان» را انتشارت نامک با شمارگان هزار نسخه، قطع وزیری، جلد سخت، 520 صفحه و به بهای 275هزار ریال روانه بازار نشر کرده است.
نظر شما