همچنين اعلام شد در شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي، هيأت حمايت از كرسي‌هاي نظريه پردازي كشور تمركز ويژه‌اي بر اين موضوع دارد. با مهدي انتظاري، معاون آزاد‌انديشي اين هيأت درباره توسعه كرسي‌هاي آزاد‌انديشي در كشور گفت‌وگو كرده‌ايم.
- قانون مصونيت آزاد‌انديشان چه زماني تصويب خواهد شد؟
من از جزئيات تازه تدوين اين قانون خبر ندارم، چون هم‌اكنون در شوراي اسلامي شدن دانشگاه‌ها و مراكز علمي در حال پيگيري است و هنوز نهايي نشده.اما به‌نظر من نبود قانون، مشكل توسعه كرسي‌هاي آزاد‌انديشي نيست كه با تصويب آن مشكلات حل شود.
- چطور؟
قبول دارم كه تصويب اين قانون شرط لازم هست و به بهبود اوضاع كمك مي‌كند اما شرط كافي نيست.يعني اينطور نيست كه از فرداي تصويب اين قانون كرسي‌هاي آزاد‌انديشي يكباره رونق بگيرد.موضوع كرسي‌هاي آزاد‌انديشي سال‌هاست مطالبه جدي رهبر انقلاب است و از توسعه آن حمايت كرده‌اند اما اگر به اندازه كافي پيشرفت نكرده دلايل متعددي دارد.
- خب چه بايد كرد؟
مي گويند در سال‌هاي دور كه شهرداري از گلدان‌ها در خيابان‌هاي شهر استفاده مي‌كرد، عده‌اي اين گلدان‌ها را مي‌بردند.اما نصب گلدان‌ها آنقدر زياد بود كه اين رفتار‌ها حذف شد. در مورد كرسي‌هاي آزاد‌انديشي بايد دنبال تغيير ذهنيت بود، روش برگزاري را تغيير داد و از روش گلخانه‌اي استفاده كرد. اين موضوع الان در هيأت حمايت از كرسي‌هاي نظريه‌پردازي دنبال مي‌شود.
- يعني مي‌گوييد بايد سراغ افزايش كميت رفت؟
نه الزاما افزايش تعدادكرسي ها. منظور من برگزاري كرسي‌هاي درست به‌عنوان نمونه و بعد هم تبليغ گسترده آنهاست.الان كرسي‌هاي آزاد‌انديشي تبديل به مقوله‌اي شده است كه تصور برخي فقط يك محيط دانشجويي است، درحالي‌كه يك ضلع اين موضوع اساتيد دانشگاهي هستند.دانشجوي احساسي‌تر و استاد منطقي‌تر است، اساتيد هم نسبت به دانشجويان معرفت و دانش بيشتري دارند.ما برگزاري كرسي‌هايي را با حضور و محوريت آنها دنبال مي‌كنيم كه البته دانشجويان نيز حضور داشته باشند.در مرحله بعد تبليغ اين كرسي‌ها باعث رسيدن هم اساتيد و هم دانشجويان به يك شناخت درست از كرسي‌هاي آزاد‌انديشي خواهد شد.
- اما به‌نظر مي‌رسد همه اساتيد هم براي حضور در اين كرسي‌ها آماده نباشند!
حق با شماست، قبول داريم كه مخصوصا در حوزه علوم انساني دچار فقر معرفتي هستيم.براي همين برخي اساتيد ممكن است نكته‌اي را در كلاس بيان كنند اما رضايت به طرح همان نكته در كنار يك صاحب‌نظر ديگر نمي‌دهند.براي همين كرسي‌هاي آزاد‌انديشي را مقدمه كرسي‌هاي نظريه پردازي مي‌دانيم چون در آينده باعث بالا بردن توانايي اساتيد و البته ترويج گفتمان گفت‌وگو مي‌شود.عرض كردم براي همين تشويق اساتيد به حضور در اين كرسي‌ها دنبال مي‌شود.براي اين كار حمايت‌هايي را هم در ابعاد مادي، گفتماني و حقوقي آغاز كرده‌ايم.در چندين دانشگاه قرارداد‌هايي منعقد شده كه دانشگاه بتواند در اين زمينه به اساتيد فعال حتي پرداخت مالي داشته باشد.
- در ازاي اين حمايت‌ها چه توقعي داريد؟ آيا براي موضوع كرسي‌ها خط مي‌دهيد؟
به هيچ عنوان. جامعه دانشگاهي ما خردمند و مغز متفكر است.اتفاقا آنها بايد به ما خط بدهند و ما تنها بازوي اجرايي اين ماجرا هستيم. ما چون حمايت مي‌كنيم از موضوعات مطلع خواهيم بود اما تعيين موضوع نخواهيم كرد.حتي رهبر انقلاب گفتند كه در اين كرسي‌ها مي‌شود در موضوع توحيد هم حرف زد.البته بايد شرايطش وجود داشته باشد. اخلاق، منطق و آزادي 3ويژگي مهمي هستند كه مقام معظم رهبري براي اين كرسي‌ها مطرح كرده‌اند.تنها كاري كه انجام مي‌دهيم حمايت از اساتيد است. امتياز‌هاي لازم براي اساتيد را دنبال مي‌كنيم.وقتي كرسي خوبي برگزار شود، آن را منتشر مي‌كنيم و فعاليت ترويجي برايش انجام مي‌دهيم. سال 84شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي مصوبه‌اي داشت براي تشكيل مركزي به‌عنوان «خانه ملي گفت‌وگوي آزاد» تا اساتيد در آن هر حرفي را دارند آزادانه مطرح كنند.ما معتقديم اين خانه نبايد محصور در يك ساختمان باشد و بايد در همه دانشگاه‌ها گسترش يابد.براي همين با محوريت اساتيدهيأت حمايت از كرسي‌هاي آزاد‌انديشي ضمن توجه به نقش دانشجويان، استفاده از ظرفيت اساتيد در برگزاري اين كرسي‌ها را در دستور كار خود قرار داده است.
- صحبت از حمايت حقوقي كرديد.آيا وقتي شما حمايت حقوقي انجام مي‌دهيد، به‌معناي تأييد وجود مشكلات حقوقي براي اين افراد و لزوم پيگيري همان قانون مصونيت نيست؟
چرا، چنين قانوني ضروري است و بايد هم باشد. اما براي تأكيد در كار است.منكر وجود برخي موانع نيستم ولي با تصويب يك قانون اين مشكلات يك شبه حل نخواهد شد. اين مشكلات هرچه از مركز دور مي‌شويم بيشتر مي‌شود.يعني اينجا مسئولان ارشد وزارت علوم، شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي و... اين موضوع را تأييد مي‌كنند اما ممكن است در يك شهرستان يك مسئول سليقه‌اي عمل كند.چون برخي از مسئولان دانشگاه‌ها محافظه‌كاري مي‌كنند.قانون مصونيت مفيد خواهد بود اما به‌نظرم مفيد‌تر اين است كه ما كرسي‌هاي موفقي برگزار و آنها را تبليغ كنيم.وقتي مسئولي در شهرستان ببيند در دانشگاه تهران كرسي‌اي برگزار شده، استادي در آن حرفش را زده و اتفاقي هم نيفتاده، همين الگو ترويج مي‌شود. به‌نظرم بايد كرسي‌هاي آزاد‌انديشي را با محوريت اساتيد اجرا كرد.
نظر شما