تدوین تفاهم‌نامه باستان‌شناسی میان ایران و افغانستان

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، حمیده چوبک رییس پژوهشکده باستان‌شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در دیدار با هیات فرهنگی ـ علمی افغانستانی از تبادل اطلاعات پژوهشی و علمی ایران و افغانستان با توجه به ظرفیت‌های فرهنگی دو همسایه استقبال کرد.

او گفت: ما دیدار امروز میان باستان شناسان ایران و افغانستان را مدیون مرحوم دکتر شهریار عدل هستیم، زیرا دکتر عدل بود که به همکاری‌های گسترده باستان‌شناسی میان ایران و افغانستان اصرار داشت.از همین رو خود را مسئول می‌دانم که اهداف و خواستهدکتر عدل را جامه عمل بپوشانم چراکه وی مطالعات زیادی روی آثار دوره اسلامی افغانستان انجام داده بود.

رییس پژوهشکده باستان‌شناسی همچنین از برگزاری سمینار ایران و همسایگان فرهنگی اش خبر داد و افزود: طبق برنامه ریزی‌های انجام شده درصدد هستیم سمیناری درباره ایران و همسایگان فرهنگی داشته باشیم که امیدوارم این اقدام را با مشارکت باستان شناسان افغانستان انجام دهیم.

او همچنین تاکید کرد: با اینکه مرزهای میان ایران و افغانستان از یکدیگر جداست اما مرز فرهنگی این دو کشور یکی است.
وی ابراز امیدواری کرد که باستان شناسان هر دو کشور و تمام جهان با مطالعاتی که انجام می‌دهند،مرزهای سیاسی را در هم شکسته وبا ارتقای ارتباطات علمی و فرهنگی وحدت و همدلی را آن جایگزین کنند.

چوبک گفت: جدای از چارچوب پژوهش ها و فعالیت‌های باستان‌شناسی در داخل ایران نگاه ویژه پژوهشکده باستان‌شناسی به خارج از مرزهای سیاسی ایران و روابطی است که می‌تواند با کشورهای همجوار و سراسر دنیا داشته باشد.بر همین اساس، پژوهشکده باستان‌شناسی همکاری و تفاهم نامه‌های مختلفیبا کشورها، موسسات و افرادی که دارای ارزش علمی بالایی هستند منعقد می‌کند و به مشارکت فعالیت خود با آنها ادامه می‌دهد.

او همچنین با محکوم کردن عملیات تروریستی در کشورهای خاورمیانه گفت: برخی از گروه‌های تروریستی در کنار نسل کشی ها دست به غارت اشیاء و اموال تاریخی می‌زنند تا ریشه‌های فرهنگی و تاریخی کشورها را از بین ببرند.

چوبک همچنین گفت :اشیاء تاریخی ایران که در کاوش‌های غیرمجاز کشف می‌شود توسطه قاچاقچیان از مرز افغانستان خارج می‌شود.بر همین اساس باید با تفاهم نامه و پیگیری‌های قضایی و حقوقیاز این غارتها جلوگیری کرد.

رییس پژوهشکده باستان‌شناسی همچنین تصریح کرد: باید این نکته را در نظر داشت که تنها با جلوگیری از خروج اشیاء از کشور نمی توان از آثار تاریخی حفاظت کرد بلکه با پژوهش‌های علمی و هدفمند، معرفی و مستندنگاریمی توان آثاری که به غارت رفته اند را هویت بخشید و آنها را به سرزمین اصلی شان بازگرداند.از همین رو، ایران درصدد است که با انعقاد تفاهم نامه میان کشورهای اسلامی برای حفاظت از مواریث فرهنگی گام‌های جدی بردارد.

عبدالقدیر تیموری، رییس باستان‌شناسی وزارت فرهنگ افغانستان نیز در سخنانی خاطرنشان ساخت که افغانستان به گفته مورخین مرکز تبادل تمدن ها بوده است.

او گفت: تاکنون افعانستان با دولت ایران به طور رسمی فعالیت علمی و باستان‌شناسی انجام نداده است و ما خواهان آن هستیم که با کشورهای همسایه به خصوص ایران ارتباطات علمی بیشتری داشته باشیم.

تیموری تاکید کرد: همکاری ایران و افغانستان سبب می‌شود که باستان شناسان افغانستان از تجارب ایران در زمینه کاوش‌های باستان‌شناسی و همچنین مرمت آثار تاریخی بهره بیشتری ببرند.و در همین حالما بسیار علاقمند هستیم اطلاعاتی را از ایرانی هابیاموزیم که خود نداشته ایم.

هیات فرهنگی ـ علمی افغانستان متشکل از باستان شناسان و استادان دانشگاه که به دعوت پژوهشگاه میراث فرهنگی، گردشگری به ایران سفر کرده است.در روز نخست حضور اش در تهران با رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری دیدار و از پژوهشکده هنرهای ملی سنتی و کارگاه‌های آن و همچنین موزه ملی ایران بازدید کرد.

• تهیه پرونده‌های آثار تاریخی افغانستان با همکاری ایران

پژوهشکده بناها و بافت‌های تاریخی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با توجه به اشتراکات فرهنگی آمادگی دارد در زمینه برگزاری دوره‌های مشترک، تهیه پرونده‌های آثار تاریخی افغانستان، شناسایی پزوهش‌های شهرهای تاریخی افغانستان و... با پژوهشگران افغانستان همکاری کند.

این مطلب را مهناز اشرفی رییس پژوهشکده بناها و بافت‌های تاریخی در نشست مشترک با هیأت علمی فرهنگی افغانستان مطرح ساخت و افزود:این پژوهشکده در گروه‌های بناهای فرهنگی تاریخی، بافت‌های فرهنگی تاریخی، باغ و منظر، معماری دستکند به فعالیت پژوهشی مشغول است.

او انتشار نشریه اثر، برگزاری همایش معماری دستکند، برگزاری کارگاه‌های آموزشی، سالیابی هنر صخره ای و امکانات آن در ایران، طرح‌های پژوهشی و... را اهمفعالیت‌های پژوهشکده بناها و بافت‌های تاریخی اعلام کرد.

اشرفی با اشاره به زمینه‌های همکاری مشترک میان ایران و افغانستان، برگزاری دوره‌های آموزشی، کارگاه ها و نشست‌های مشترک، تهیه پرونده‌های ثبتی آثار تاریخی افغانستان، فعالیت در زمینه انتشارات، آسیب شناسی و مرمت آثارتاریخی، مدیریت و حفاظت آثار تاریخی و شناسایی پژوهش‌های شهرهای تاریخی افغانستان را به عنوان پیشنهادات پژوهشکده بناها و بافت‌های تاریخی به منظور ارتقای همکاری ها عنوان کرد.

عبدالقدیر تیموری رییس پژوهشکده باستان شناسی افغانستان نیز با مثبت خواندن پیشنهادات مطرح شده برای ارتقای همکاری‌های فرهنگی تصریح کرد که جامعه باستان شناسی افغانستان با وجود جنگ‌های پی در پی که در این کشور اتفاق افتاده است برای حفظ فرهنگ و اموال تاریخی خود می‌کوشد.

او با بیان اینکه افغانستان از تمامی دوره‌های تاریخی آثاری را در خود جای داده است خاطر نشان ساخت که با مساعد شدن اوضاع توانسته ایم برای حفظ این آثارگام‌های موثری رادر این زمینه برداریم.

وی در ادامه با ارایه یک پاور پونت به بیان گوشه ای از تاریخ افغانستان و معرفی آثار تاریخی آن از جملهمحوطه‌های تاریخی، مس عینک، باغ بابر، بامیان، شهر غلغله، دره فولادی، معبد داوودی، بالا حصار کابل و... پرداخت.

درادامه مدیران گروه‌های مختلف پژوهشکده بناها و بافت‌های تاریخی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به بیان گوشه ای از پژوهش‌های خود پرداختند.