به گزارش روابط عمومی مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران (istta)، نشستی علمی-تخصصی با موضوع بایدها و نبایدهای طبیعت گردی در ایران با حضور چهره ماندگار علمی کشور دکتر پرویز کردوانی، آرش نورآقایی رئیس هیأت مدیره انجمن های صنفی راهنمایان گردشگری ایران و رحیم یعقوب زاده رئیس مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران برگزار شد.
در ابتدای این نشست آرش نورآقایی با تبریک روز جهانی گردشگری و ارائه مقدمه ای از گردشگری گفت: از ابتدا تا کنون در سطح جهانی با سه نسل گردشگری مواجه بوده ایم. گردشگری تفریحی یا همان گردشگری انبوه، گردشگری فرهنگی که نه تنها بازدید از مواریث فرهنگی بلکه بازدید از آثار طبیعی را نیز شامل می شود و آخرین نوع گردشگری گردشگری خلاق است که افراد زبده و با زکاوت بالا در آن فعالیت دارند.
وی با اشاره به این که در گردشگری چندین گروه ذینفع می‌باشند افزود: در گردشگری، گردشگر، بومیان محلی و دست اندرکاران و مسئولان حوزه گردشگری بیشترین نفع را می برند.
نورآقایی ادامه داد: درحال حاضر گردشگری به سمت کیفی شدن پیش می رود تا کمَی بودن؛ یعنی اگر قرار است ده نفر وارد یک کشور بشوند و یک شب اقامت داشته باشند بهتر است که یک نفر وارد کشور شود و ده شب اقامت داشته باشد که بدین ترتیب درآمد بیشتری را بدنبال خواهد داشت و به محیط زیست کمتر ضرر می رساند.
- موزه‌های کمتر، میدان‌های بیشتر
وی با بیان اینکه در بین انواع گردشگری، گردشگری خلاق در دنیا دارای اهمیت بیشتری است اظهار کرد:گردشگر به جای اینکه بیشتر با موزه ها و اشیاء سرکار داشته باشد به میدان برود و با مردم ارتباط بیشتر داشته باشد که این یعنی همان کنش مندی بالا.
این فعال حوزه گردشگری، گردشگران دهه های اخیر را فرهیخته تر و مسئولیت پذیرتر دانست و افزود: هم اکنون با گردشگرانی مواجه هستیم که فرهیخته تر و قشر جوان تری هستند که به سراغ طبیعت می آیند.
وی ادامه داد: سفر به منظور طبیعت گردی بعنوان مثال کوهنوردی با سفر با هدف بازدید از میراث فرهنگی کمی متفاوت تر است؛ دیدن کوه دماوند حداقل دو الی سه روز برای کوهپیمایی، دیدن روستاهای اطراف و ... زمان می برد در حالیکه بازدید از تخت جمشید زمان کمتری می طلبد که می توان با تکیه بر این موقعیت ها برای ورود بیشتر گردشگران و سودآوری بیشتر تأمل نمود.
وی همچنین با تعریفی از گردشگری کم شتاب افزود: در این نوع از گردشگری، گردشگر در یک نوع تجربه از سفر به اوج رضایت می رسد به جای اینکه لذت های مختلفی را تجربه نماید. گردشگری که وارد ایران می شود با یک هفته بازدید از آثار باستانی و موزه ها سیراب نمی شود و اینجا هنر مسئولان این است که آنها را به طبیعت متمایل سازند.
وی همچنین گفت: از آنجاییکه بناهای تاریخی بسیاری از جاهای ایران پراکنده می باشد؛ بطور مثال از قم تاتهران، از کاشان تا اصفهان و ... شهری وجود ندارد و نمی توان به سرعت سفر کرد، یا نوع طبخ غذای ایرانی همچون دیزی، کباب و ... که به زمان نیاز داشته و همیشه با آرامش بوده است؛ همه این عوامل را می توان درجهت گردشگری کم شتاب سوق داد؛ یعنی مجموعا ما گردشگری کیفی میخواهیم؛ گردشگری می خواهیم که مدت زمان بیشتر در ایران بماند وکمتر به طبیعت آسیب برساند و نیز سودآوری بیشتری داشته باشد.
وی همچنین با ابراز نارضایتی از کمبود تسهیلات و امکانات گردشگری در اماکن طبیعی کشور همچون کوه دماوند خاطرنشان کرد: امکانات ابتدایی همچون مکان اقامت مناسب، سرویس های بهداشتی و ... درحد بسیار ضعیفی است؛ همچنین افرادی که در حوزه طبیعت گردی کار می کنند هنوز آموزش های لازم و جامع را در این حوزه ندیده اند؛ بطور مثال اگر ما ظرفیت پذیرش 2000 نفر گردشگر را در تخت جمشید درنظر بگیریم برای بازدید از لاک پشت های شیردراز نباید بیش از 15 نفر بروند و لازم است که به تمامی این نکات توجه شود.
وی افزود: ازآنجا که ظرفیت تحمل گردشگری در طبیعت ایران بسیار کم است پس باید به سمت کیفی بودن گردشگری برویم نه کمیت آن؛ بطور مثال در آریزونای آمریکا، گردشگران حق دارند تنها از یک صدم منطقه حفاظت شده دیدن کنند و از آنجا که درآمد آن یک منطقه بسیار زیاد است، 99 درصد هزینه محافظت بقیه منطقه را تأمین می کند.
وی همچنین با ابراز تأسف از اینکه تاکنون با پیگیری های زیاد، ایران نتوانسته حتی یکی از آثار طبیعی خود را در فهرست جهانی یونسکو ثبت کند گفت« تاکنون 19 اثر فرهنگی به ثبت رسیده است درحالیکه یک اثر طبیعی در این فهرست جای ندارد و حتی ژئوپارک قشم نیز که به صورت جهانی ثبت شده شرایط خوبی ندارد.
وی در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران مبنی بر اینکه ایران چه ظرفیت ها و پتانسیل هایی را باید داشته باشد؟ گفت: درحال حاضر ما کمیته ای بدین منظور تشکیل داده ایم ولی اساساً برروی خانه های بومی تمرکز دارد اما آیا دنیا فقط روی همین مورد تمرکز کرده است؟ خیر، درحال حاضر اپلیکیشنهای پیشرفته ای برای گوشی های همراه ایجاد شده است که برای یک گردشگری، مسیر را از مبدأ تا مقصد با تمامی جزئیاتش اعم از امکانات بین راه، اماکن موجود، مدت زمان رسیدن به مقصد و ... را نشان می دهد اما متاسفانه در کشورما هیچ مسیری در هیچ سازمانی تعریف نشده و این ساختارها نه علمی است و نه استانداردسازی شده است.
وی همچنین با اشاره به عدم ارتباط سازمان های دولتی با مراکز و سازمان های علمی افزود: هنوز به آن مرحله نرسیده ایم که از پایان نامه ها و مقالات علمی در سیاستگزاری های گردشگری بهره ببریم.
رئیس هیأت مدیره انجمن های صنفی راهنمایان گردشگری ایران در پایان با اشاره کوتاهی به گردهمایی کانون گردشگری که قرار است در 2017 برگزار شود گفت: در این گردهمایی 1200 نفر از راهنمایان شرکت خواهند کرد که در یک بازدید یک الی دو الی سه روزه از جاذبه های گردشگری بازدید خواهند کرد.
در ادامه نشست دکتر پرویز کردوانی- چهره ماندگار علمی کشور- به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: مهم ترین استعداد ایران توانمندی های طبیعی آن است. سبک خانه ها، کاروانسراها، آداب، سنن، اقوام، لباسهای محلی و حتی نوع غذاهای محلی همه و همه از طبیعت هر منطقه نشأت می گیرد.
وی افزود: باید برای یک سفر مسیرشناسی کرد؛ بطور مثال برای رفتن به کویر مرنجاب از مسیر مبدأ تا مقصد اماکن و مواهب طبیعی بسیاری وجود دارد که باید آنها را در طول مسیر دید.
- گردشگر شبها هزینه بیشتری می‌کند/ درآمد گردشگری در شب است
وی با بیان اینکه باید نیازهای گردشگری را شناسایی و براساس علایق گردشگر برنامه های گردشگری را تنظیم کرد افزود: بسیاری از کشورها در شبها از گردشگری درآمد کسب می کنند؛ بازدید از کوه و دریا در روز است و بازدید از کویر و بیابان با رصد ستارگان و نظاره سراب و دریاچه نمک ... در شب، که می توان از این پتانسیل طبیعی بهترین استفاده را در امر طبیعت گردی و جذب گردشگران نمود.
دکتر کردوانی جایگاه تنوع زیست محیطی ایران را بعد از آمریکا در جهان دوم و با طبیعت بی نظیر با تنوع اقلیمی متفاوت در جهان دانست و افزود: هر چه ایران دارد از تنوع اقلیمی و طبیعت آن است؛ بطور مثال رشته های کوه البرز باعث شده گیلان و مازندران به عنوان یک منطقه با طبیعتی استثنایی بوجود آید. بغیر از آب و هوای استوایی تمامی انواع آب و هواها در ایران وجود دارد؛ انواع محصولات کشاورزی و گل و گیاهی در دنیا را ایران نیز دارد.
وی افزود: کشور ایران از لحاظ تنوع طبیعی بقدری غنی است که هر گردشگری در هر فصلی از سال بخواهد به ایران بیاید می تواند از مزایای آن استفاده کند.
چهره ماندگار علمی کشور گفت: اولین سرمایه ایران، نفت نیست بلکه طبیعت بی نظیر آن است. ایران بمثابه پدری است که فرزندهای بااستعداد بسیاری دارد اما از این استعداد نمی تواند استفاده کند.
یکی دیگر از بایدهایی که دکتر کردوانی در این نشست به آن اشاره کرد استفاده صحیح از محیط زیست است. وی گفت: برای رسیدن به کوه، دریا و ... باید یک مسیری را برای گردشگر معین کرد که به اطراف و محیط زیست آسیب نرسد.
وی درپایان درخصوص عدم امکان احیای دریاچه ارومیه گفت: امکان احیای دریاچه ارومیه بدلیل وجود چاه های زیرزمینی بسیار وجود ندارد چراکه درصورت پرکردن، آب آن به این چاه ها سرازیر می شود واین عمل غیرممکن خواهد بود.
رحیم یعقوب زاده-رئیس مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران- در پایان این نشست با ارائه توضیح مختصری از مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران گفت: این مرکز سالانه 300 اردوی علمی-فرهنگی را توسط مجریان خود که در سراسر کشور پراکنده هست برگزار می کند؛ از دیگر برنامه های این مرکز تدوین کتب، فصلنامه ها و نشست های علمی-تخصصی می باشد که امیدواریم بتوانیم گره ای از مشکلات گردشگری کشور را باز کنیم.
وی افزود: با توجه به تنوع زیستی و جانوری ایران که سالانه برخی از آنها درحال کاهش و روبه انقراض هستند ، سهم و وظیفه ما این است که بتوان با برگزاری اینگونه نشست ها توأم با ارائه راهکارهایی در درازمدت رویکرد کلان حاکمیت، جامعه، اساتید و کارشناسان را به رویکردی مثبت و در راستای حفظ منابع زیستی و جانوری و جاذبه های ایران تبدیل کنیم و در نظر داریم بایدها و نبایدها و مباحث مطرح شده در این نشست را در قالب کتابچه ای در اختیار عموم علاقمندان، مسئولان و متولیان قرار دهیم.
درجای دیگر وی به عدم رویکرد جدی مسئولان و متولیان به مقوله محیط زیست و طبیعت گردی در شکل صحیح آن اشاره کرد و اظهار داشت: در این زمینه متاسفانه موانع، نقایص و کمبودهای فاحشی وجود دارد و این دلایل باعث شده است که جاذبه های طبیعی ایران که درصورت تبلیغات می تواند منتج به جذب گردشگران بسیاری از نواحی مختلف شود، به وی شناسانده نمی شود و درعین حال روبه تخریب هستند.
در پایان این نشست به پاس تشکر و قدردانی تندیسی از سوی مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران به دکتر پرویز کردوانی و آرش نورآقایی اهدا گردید.
نظر شما