روزهای سرنوشت‌ساز در سوریه

در شرايط كنوني تفاوت ديدگاه‌ها در مورد طرح سياسي سوريه زياد است. اختلاف‌نظرها بر سر وجود يا عدم‌وجود دوره انتقالي، مدت زمان آن، قانون اساسي و همچنين نحوه برگزاري انتخابات است. در اين ميان، 4ديدگاه خارجي و يك ديدگاه داخلي در سوريه را مي‌توان مدنظر قرار داد. نظر آمريكا و كشورهاي اروپايي آن است كه يك دوره انتقالي در سوريه دنبال شود و در اين دوره يك دولت وحدت ملي به رهبري بشار اسد تشكيل شود تا زمينه را براي قانون اساسي جديد و سپس انتخابات آماده كند. با اين حال، اين كشورها با حضور اسد در انتخابات آتي در سوريه موافق نيستند.

عربستان، تركيه و قطر با طرح غربي‌ها موافق نيستند. اين 3كشور از اساس به دوره انتقالي اعتقادي ندارند و خواستار بركناري فوري اسد از قدرت هستند. آنها به‌دنبال به‌دست آوردن يك پيروزي هستند تا توجيه‌كننده هزينه‌هايي باشد كه طي 5سال اخير در جنگ عليه دولت مركزي سوريه و بركناري اسد كرده‌اند. اين ديدگاه، يك ديدگاه ضعيف است و مورد قبول طرف‌هاي ديگر نيست.

روسيه از سوي ديگر معتقد است بشار اسد در دوره انتقالي بايد حضور داشته باشد و رهبري دولت انتقالي را به‌دست بگيرد. اما روس‌ها هنوز به‌طور مشخص موضع خود در مورد حضور يا عدم‌حضور اسد در انتخابات آينده را مشخص نكرده‌اند و به‌نظر مي‌رسد در حال محك زدن شرايط و طرح‌هاي طرف‌هاي ديگر هستند.

نظر ايران اين است كه بشار اسد بايد در دوره انتقالي حضور داشته باشد و به‌عنوان يك شهروند سوري اين حق را دارد كه در يك انتخابات آزاد و تحت نظارت بين‌المللي شركت كند و در نهايت منتخب مردم سوريه بايد زمام امور را به‌دست بگيرد. نظام سوريه اما ديدگاهي متفاوت از اين 4ديدگاه دارد. دولت سوريه با دوره انتقالي موافق نيست و به‌دنبال تشكيل دولت وحدت ملي است. دولت سوريه معتقد است كه انتخابات سال گذشته برگزار شده و بشار اسد رئيس‌جمهور منتخب مردم است. دولت معتقد است مخالفان مي‌توانند در نظامي سياسي جديد در انتخابات پارلماني شركت كنند و براساس رأي خود در قدرت مشاركت داشته باشند.

راه‌حلي سياسي در سوريه تابعي از تحولات ميداني است. اگر دولت سوريه بتواند در عمليات كنوني در جبهه‌هاي حلب، غوطه شرقي در نزديكي دمشق و مناطق درعا و لاذقيه پيروز شود، شرايط به‌گونه ديگري رقم خواهد خورد و آنگاه به‌طور حتم طرحي كه مورد تأييد نظام سوريه و ايران است با حمايت روسيه پيش خواهد رفت. بنابراين عمليات كنوني در سوريه براي اين كشور سرنوشت‌ساز خواهد بود.

• كارشناس مسائل خاورميانه