اين روزها تازه‌ترين سريال اين فيلمساز 41 ساله روي آنتن شبكه يك رفته است؛ مجموعه‌اي كه توليد آن 8سال طول كشيده و زندگي محمدرضا پهلوي را از زمان بازگشت از مصر تا مرگ به تصوير مي‌كشد. ورزي در «معماي شاه» بخشي از تاريخ معاصر ايران را روايت كرده است.
- چرا هميشه توليد سريال‌هاي تاريخي به‌ويژه تاريخ معاصر با نقد و حتي مخالفت همراه است؟
متأسفانه برخي افراد سعي دارند دوره پهلوي را تطهير كنند و پيروزي انقلاب اسلامي را زير سؤال ببرند. هر چند اين فضا به همت يك گروه اقليت ايجاد شده اما روي اين موضوع كار مي‌شود. ما زماني توليد سريال معماي شاه را كليد زديم كه هجمه‌ها وجود داشت. با اين حال اگر «بن هور» هم مي‌ساختيم باز اين هجمه‌ها وارد مي‌شد.
- البته اين هجمه‌ها را نمي‌توان با نقدهايي كه بر مجموعه مي‌شود، مقايسه كرد.
بله، درست است، اتفاقا عوامل معماي شاه نقدپذيرند و نقد اصولي را دوست دارند اما نقد با توهين بسيار متفاوت است. برخي با توهين كردن فكر مي‌كنند مطرح مي‌شوند و خوشحالم معماي شاه باعث مطرح شدن برخي افراد شده است. ببينيد! توهين در نقد جايگاهي ندارد و اين در حالي است كه نقد جايگاه و نقشي ويژه در شكل‌گيري يك اثر ايفا مي‌كند. نمي‌توان وجود نقد را در ارتقا و رشد فكر ناديده گرفت.
- در نگارش متن و روايت معماي شاه، تحقيق و پژوهش تا چه اندازه دخيل بود؟
اينطور نبود كه فيلمنامه تنها براساس يكسري از اطلاعات نوشته و معماي شاه براساس يكسري از خاطرات محدود توليد شود. 2سال مطالعه و تحقيق روي يك مجموعه كم نيست. در اين مدت مؤسسه تحقيقات و مطالعات ايران روي نگارش و توليد اثر نظارت جدي و عميقي داشت. ما براي نوشتن فيلمنامه از حضور بسياري از مورخان كمك گرفتيم و هرگز نبايد زحمات تيم مطالعاتي و پژوهشي را ناديده گرفت. رصد بيش از 5600نسخه و مطالعه و فيش‌برداري بيش از 150عنوان كتاب در اين زمينه بخشي از فعاليت گروه پژوهش معماي شاه بود.
- از خاطرات رجل سياسي و شخصيت‌ها چقدر استفاده كرديد؟
بسياري از استنادهايي كه شده برگرفته از خاطرات خود افراد بوده است و ما در نگارش و توليد معماي شاه بيشتر از خاطرات اسدالله علم و حسين فردوست استفاده كرديم؛ خاطراتي كه خارج از ايران منتشر شده است. در بخشي از مجموعه هم از خاطرات فرح و مادر او استفاده شده است.
- در توليد معماي شاه، داستان و قصه‌گويي چقدر نقش داشت؟
نمي‌توان داستان را حتي در سريال‌هاي تاريخي ناديده گرفت. داستان‌هايي كه از دل ماجرا برمي‌خيزد به نوعي نمايشي‌كردن تاريخ است. البته معني نمايشي‌كردن، تحريف تاريخ نيست بلكه اين كار باعث جذاب شدن تاريخ مي‌شود. نمايشي‌كردن تاريخ در توليد سريال‌هاي تاريخي از قديم بوده و در سريال‌هاي بزرگي چون «هزاردستان»، «سربداران» و... هم ديده مي‌شود. در طول سريال معماي شاه حتي سعي كرديم فضاهاي داستاني ايجادشده را خاطره‌انگيز و براي مخاطب نوستالژيك كنيم.
- اين فضاي نوستالژيك با انتخاب بازيگران يا نوع بازي‌ها ايجاد شد؟
هم بازيگران و هم شخصيت‌هايي كه به مرور وارد قصه مي‌كنيم. به‌طور مثال، حضور جمشيد مشايخي براي برخي يادآور شخصيت رضا خوشنويس در هزاردستان است. من اين كار را تعمدا انجام دادم. اينكه اگر رضا خوشنويس مرحوم علي حاتمي در هزاردستان نمي‌مرد، قرار بود چه اتفاقي بيفتد. من اين فضا را به ياد آن دوران به تصوير كشيدم و معتقدم بايد اين نوع يادآوري‌ها در سريال‌هاي تاريخي انجام شود.
- تصويربرداري در 700لوكيشن
گروه توليد «معماي شاه» در برخي لوكيشن‌هاي شهرك سينمايي تصويربرداري كردند. برخي از صحنه‌ها در ميدان توپخانه و خيابان لاله‌زار يادگار مرحوم علي حاتمي انجام شده و برخي هم در ميدان بهارستان مربوط به مجموعه «سرزمين كهن» مقابل دوربين رفته است. گروه توليد معماي شاه لوكيشن‌هاي خيابان پهلوي، ميدان منيريه، محله پامنار و ميدان ژاله را در شهرك سينمايي ساخته و به گفته ورزي، اين سريال نزديك به 700لوكيشن داشته كه بخش بيشتر آن خارج از شهرك سينمايي بوده است.
نظر شما