مسجد فیروزه‌ای؛ هدیه ارمنستان به ایران

به گزارش اسپوتينك، این تصمیم در جلسه نوبتی دولت ارمنستان اتخاذ شد. موافقت نامه مربوطه در سفارت ایران در امنستان به امضا خواهد رسید. بر طبق قرارداد مصوبه دولت ارمنستان، مسجد فیروزه‌ای و قطعه زمین مجاور آن دارایی جمهوری ارمنستان اعلام شده است. این بنا در فهرست دولتی یادبودهای غیرمنقول تاریخی و فرهنگی به ثبت رسیده است که نباید به بیگانگان تعلق داشته باشد.

به گفته آسمیک پاگوسیان وزیر فرهنگ ارمنستان، ساختمان مسجد فیروزه‌ای به عنوان مرکز فرهنگی توسط ایران مورد استفاده قرار خواهد گرفت. اما هدیه مسجد در واقع یک اقدام سمبولیک حسن نیت ارمنستان است. مسجد طی چند دهه اخیر یکی از مراکز اصلی فرهنگی مسلمانان ساکن در ارمنستان بوده و اغلب برنامه‌های فرهنگی ارمنستان - ایران در آنجا برگزار می‌شوند. مرکز مطالعه زبان فارسی، کتابخانه و قرائت خانه در آنجا فعال است- یعنی این عمارت نوعی مجموعه فرهنگی است.

طی سالهای 1996-1993 میلادی مسجد فیروزه‌ای به ابتکار و تحت حمایت مالی ایران، تعمیر و بازسازی شد. این مسجد شیعیان است اما به گفته متخصان از عناصر معماری ارمنی نیز برخوردار است.

پس از تعمیر، مسجد به عنوان مرکز معنوی - فرهنگی انجمن ایرانی مورد استفاده قرار گرفت که در آنجا نیز برنامه‌های مذهبی برگزار می‌شود.

گارنیک آساتریان رئیس کرسی ایران شناسی دانشگاه دولتی ارمنستان در این خصوص گفت: در مسجد شیعیان مراسمی در روزهای عزاداری مسلمانان و جشن‌های اسلامی برگزار می شود. نمایندگان روحانیت ایران در این مراسم شرکت می‌کنند. نماینده دائمی روحانیت در رایزنی فرهنگی وابسته به سفارت جمهوری اسلامی ایران حضور دارد. در آنجا نیز مراسمی برگزار می‌شود.

دانشجویان ایرانی اکثریت مومنانی را تشکیل می‌دهند که به مسجد فیروزه‌ای می روند. برای آنها، این مسجد مثل وطن کوچکی است که در آنجا می‌توانند نماز بخوانند و در جشن‌های ملی شرکت کنند و از کتابخانه استفاده کنند. در این مسجد سه محراب رو به مکه وجود دارد و یکی از آنها در سالن زنان قرار دارد.

گردشگران نیز با علاقه زیاد از این مسجد دیدن می‌کنند. برای خیلی‌ها دیدن مسجد مسلمانان در مرکز پایتخت ارمنستان یک چیز غیر منتظره است.

مسجد فیروزه ای در سال 1766 میلادی به فرمان حسینعلی خان قاجار ساخته شد. این زمانی بود که خانشین ایروان در ترکیب پارس قرار داشت.

در زمان حکومت اتحاد شوروی، مسجد فیروزه‌ای بسته شد و در سال 1931 میلادی موزه تاریخ و طبیعت ارمنستان در آنجا باز شد و بعد موزه به عنوان رصد خانه تجدید تجهیز شد. مطابق با افسانه‌ای در زمان جنگ، علت نجات یافتن مسجد آن بود که انبار مهمات شده بود و نظامیان مثل چشم خود از آن مواظت می‌کردند.

مسجد فیروزه‌ای (کبود) با رو کاری سفال و کاشی‌های که با لعاب و رنگ پوشانده شده‌اند به رنگ آبی آسمان دیده می‌شود.