اما انفجار استانبول را بايد به‌عنوان بخشي از اقدامات تركيه در حمايت از تروريسم در منطقه و نتيجه اينگونه اقدامات تحليل كرد. زماني كه چنين حادثه‌اي رخ مي‌دهد بايد به بستر ايجاد شده براي آن توجه كرد. اين بستر مي‌تواند نتيجه وضعيت سياسي داخلي و سياست‌هاي خارجي يك كشور و حتي ارتباطات و زمينه‌اي باشد كه سازمان‌هاي اطلاعاتي امنيتي آن كشور فراهم كرده‌اند.
تركيه پس از سال 2011يعني زماني كه ناآرامي‌هاي سوريه آغاز شد، احساس كرد مي‌تواند از فرصت به‌وجود آمده براي جبران شكست استراتژيك خود در عراق استفاده كند و با سرنگوني بشار اسد در عرض 3ماه براي خودش يك جايگاه برتر منطقه‌اي مبتني بر يك نگاه فرقه‌اي ايجاد كند. از آنجا كه اسد در قدرت باقي ماند، رويكرد دولت تركيه به‌شدت به يك رويكرد سلبي و تخريبي تغيير پيدا كرد. اين كشور به محلي براي عبور تروريست‌ها از مليت‌هاي مختلف براي ورود به سوريه تبديل شد.
حتي برخي گروه‌ها ازجمله داعش و جبهه نصرت، در استانبول و ديگر شهرهاي تركيه اقدام به جذب نيرو كردند. منابع ترك باارائه اسنادي نشان داده‌اند دولت تركيه طي اين سال‌ها كمك‌هاي لجستيكي گسترده‌اي نيز در اختيار گروه‌هاي درگير در سوريه، ازجمله داعش، قرار داده است. اعلام سياست جديد تركيه براي پيوستن به صف ائتلاف مبارزه عليه داعش صرفا يك تغيير تاكتيكي و در واقع تنها يك سياست اعلامي است؛ در عمل تركيه همچنان مشغول حمايت از اين گروه است و به مسيري براي تجهيز داعش از سوي ديگر كشورهاي حامي اين گروه تبديل شده است.
دولت تركيه به داعش و ديگر گروه‌هاي تروريستي كه بر مبناي رويكردهاي فرقه‌اي اقدام مي‌كنند به‌عنوان يك برگ برنده نگاه مي‌كند. نگاه استراتژيك تركيه اين است كه اين گروه‌ها مي‌توانند در رقابت‌هاي منطقه‌اي منافع اين كشور را تأمين كنند. با اين حال، بايد اين نكته را درنظر داشت كه گروه‌هاي تروريستي ممكن است كمك‌هاي يك كشور را دريافت كنند اما لزوما هميشه فرمان بردار آن كشور نباشند. در شرايط كنوني، به‌نظر مي‌رسد بخشي از گروه‌هاي وابسته به داعش در عكس‌العمل به تغيير رفتار ظاهري تركيه با انجام عمليات‌هاي تروريستي در خاك اين كشور درصدد مقابله با آن برآمده‌اند. در شرايط فعلي، حتي متحدان غربي تركيه هم نسبت به رويكرد دوگانه رجب طيب اردوغان و تيمش در ارتباط با موضوع داعش و وضعيت امنيتي منطقه معترض شده‌اند. تا زماني كه ذهنيت مقام‌هاي تركيه يك ذهنيت مبتني بر فرقه‌گرايي است، تغييري در نگاه استراتژيك آنها ايجاد نخواهد شد.
- كارشناس ارشد مسائل تركيه
نظر شما