اين گاليله بود كه قمرهاي مشتري را كشف كرد از اين رو اين اجرام به قمرهاي گاليلهاي شهرت يافتهاند. قمر اروپا در ميان چهار قمر ديگر كوچكترين به شمار ميرود اما در عين حال، مرموزترين آنها نيز هست.
سطح قمر اروپا منجمد است و لايهاي از يخ سرتاسر آن را پوشاندهاست، از اين رو دانشمندان گمان ميبرند در زير اين لايه يخي اقيانوسي بسيار فعال پنهان شدهاست. اين سطح يخي باعث شده قمر اروپا به يكي از انعكاسيترين اجرام در سامانه خورشيدي تبديل شود.
- كشف
گاليله قمر اروپا را در هشتم ژانويه سال 1610 كشف كرد. اين احتمال وجود دارد كه سيمون ماريوس اخترشناس آلماني نيز به صورت همزمان آن را كشف كردهباشد، با اين همه اين نام گاليله است كه همواره به عنوان كاشف قمر اروپا مطرح ميشود. از اين رو اروپا و سه قمر ديگر مشتري را با نام قمرهاي گاليلهاي ميشناسند. گاليله اما اين قمرها را به احترام خاندان مديچي، يكي از قدرتمندترين خاندانهاي عهد رنسانس، سيارههاي مديچيان ميناميد.
اين احتمال نيز وجود دارد كه گاليله قمر اروپا را يك روز پيش از تاريخ ثبت شده، يعني در هفتم ژانويه 1610 رصد كردهباشد، از آنجايي كه وي از تلسكوپي ضعيف استفاده ميكرد نميتوانست اختلاف ميان Io و اروپا را بلافاصله تشخيص دهد اما پس از مدتي وي متوجه شد آنچه ديده دو جرم مجزا از هم هستند.
كشف قمرهاي گاليلهاي در مدار سياره مشتري به دانشمندان كمك كرد دريابند سيارههاي سامانه خورشيدي در مدار خورشيد شكل گرفتهاند نه زمين.
- نام اروپا
در اسطورهشناسي يوناني، زني به نام اروپا توسط زئوس كه خود را به شكل يك گاو كاملا سفيد درآوردهبود تا وي را اغوا كند، ربوده ميشود. اروپا گاو را با گل تزئين كرده و بر پشت او سوار شده و به كرت، جزيرهاي در يونان،بازميگردد و زماني كه به كرت ميرسد، زئوس، كه همتاي ژوپيتر خداي روم باستان است، به شكل اصلي خود بازگشته و اروپا را فريب ميدهد و به همسري خود برميگزيند.
چهار قمر مشتري براي چندين قرن بينام بودند و گاليله به جاي نام به هريك از آنها شمارهاي اختصاص دادهبود. در ميان چهار قمر،اروپا دومين قمر نزديك به مشتري به شمار ميرفت از اين رو گاليله آن را مشتري 2 ميناميد.
در سال 1892 قمر آكالتئا كشف شد، نزديكترين قمر به سياره مشتري،از اين رو اروپا به سومين قمر نزديك به مشتري تبديل شد و نام مشتري 2 از روي آن برداشتهشد و با كشف قمرهاي بيشتر،اروپا به ششمين قمر نزديك به مشتري تبديل شد. اولينبار سيمون ماريوس بود كه درخواست داد نامهاي كنوني اين قمرها برايشان انتخاب شود اما اين اتفاق تا قرن نوزدهم ميلادي رخ نداد.
- حقايقي درباره اروپا
سن تقريبي قمر اروپا 4.5 ميليارد سال،يعني سني برابر سياره مشتري برآورد شدهاست.
ميانگين فاصله اين قمر تا خورشيد 780 ميليون كيلومتر است.
اروپا ششمين قمر سياره مشتري است كه فاصله مداري آن تا اين سياره 670900 كيلومتر تعيين شدهاست. چرخش كاملا اروپا به دور سياره مشتري سه روز و نيم طول ميكشد و اين قمر،مانند ماه در تله گرانشي سياره ميزبانش به دام افتادهاست،از اين رو هميشه يه رخ آن به سوي سياره مشتري است.
قطر قمر اروپا 3100 كيلومتر است، اين به آن معني است كه اين قمر از ماه كوچكتر و از پلوتو بزرگتر است. قمر اروپا پانزدهمين جرم بزرگ در سامانه خورشيدي و كوچكترين قمر گاليلهاي محسوب ميشود.
دماي سطحي قمر اروپا در مناطق استوايي آن هرگز بيشتر از منفي 160 درجه سانتيگراد نخواهد شد و دماي آن در بخشهاي قطبي نيز از منفي 220 درجه نخواهد رفت.
- ويژگيها
يكي از مهمترين ويژگيهاي قمر اروپا درجه بالاي بازتاب نور است. پوسته يخي اين قمر باعث شده تا درجه بازتابش آن به 0.64 برسد، يكي از بالاترين درجات بازتابي در ميان قمرهاي سامانه خورشيدي.
دانشمندان تخمين ميزنند كه سن سطح قمر اروپا 20 تا 180 ميليون سال است و اين به آن معني است كه اين لايه يخي بسيار تازه و جوان است. دانشمندان با بررسي تصاويري كه توسط فضاپيماي گاليله به ثبت رسيدهاند،نتيجه گرفتند كه اروپا از سنگهاي سيليكاتي ساخته شده و هستهاي آهني و گوشتهاي سنگي دارد،تقريبا شبيه به زمين. با اينهمه برخلاف بخشهاي دروني زمين،درون سنگي اروپا را لايهاي از يخ پوشاندهاست كه ضخامتي درحدود 100 كيلومتر دارد.
متخصصان همچنين براين باورند اقيانوسي در زير لايه يخي اروپا نهفتهاست كه ممكن است شرايط شكلگيري حيات در آن وجود داشتهباشد. احتمال وجود حيات در قمر اروپا باعث شده تا توجه نسبت به اين قمر روز به روز افزايش پيدا كند،در واقع مطالعات اخير احتمال وجود حيات در اين قمر را تشديد كردهاند.
سطح اروپا را آب شور يك اقيانوس پوشاندهاست و از آنجايي كه قمر از خورشيد فاصله زيادي دارد، اين اقيانوس روي سطح قمر منجمد شده و شكل كنوني آن را ايجاد كردهاست. اين سطح يخي از شكافهايي پوشيده شدهاست كه بسياري اين شكافها را نتيجه نيروهاي جزر و مدي اقيانوسي ميدانند كه در زير لايه يخي پنهان شدهاست. اين احتمال وجود دارد كه زماني كه مدار اروپا آْن را به نزديكي مشتري ميبرد، جزر و مد اقيانوس پنهان بيشتر از حد معمول شود و در نتيجه شكافهايي را در سطح يخي ايجاد كند.
همچنين گفته ميشود گاهي اوقات آب اقيانوس پنهان اروپا مانند گدازههاي آتشفشاني فوران ميكنند و كوههاي يخي را در سطح قمر ايجاد ميكنند. هابل در سال 2013 آبفشاني از بخار آب را در قطب جنوب اين قمر كشف كرد كه به تدريج ناپديد شد و دانشمندان را به اين فكر انداخت كه شايد اين پديده رويدادي چرخهاي باشد.
دانشمندان در سال 2014 دريافتند كه اروپا ميتواند از صفحات تكتونيكي برخوردار باشد. پيش از اين سياره زمين تنها جرمي در سامانه خورشيدي بود كه از پوستهاي فعال برخوردار بود، فرايندي كه در تكامل حيات روي سياره نقشي كليدي داشتهاست.
- اتمسفر اروپا
اين قمر از اتمسفر اكسيژني رقيقي برخوردار است كه احتمالا دراثر برخورد ذرات باردار خورشيدي با مولكولهاي بخار آب در سطح سياره ايجاد شدهاند،روندي كه منجر به تجزيه مولكول آب به اتمهاي اكسيژن و هيدروژن شدهاست. هيدروژن از سطح قمر گريخته و اكسيژن به جا ماندهاست.
- حيات در اروپا
وجود آب در زير لايه يخي اروپا باعث شده تا دانشمندان اين قمر را به عنوان يكي از بهترين نقطهها از سامانه خورشيدي براي شكلگيري حيات بشناسند. به گفته كوين هند اخترفيزيكدان ناسا،داستان حيات روي زمين شايد از اقيانوسها شروع شدهباشد، از اين رو است كه هرجا كه آب مايع وجود داشته باشد،ميتوان حيات نيز يافت. به همين دليل اقيانوس مايعي كه در قمر اروپا پنهان شده، شايد ممكنترين نقطه از سامانه خورشيدي باشد كه بتوان در آن به دنبال حيات بود. ماموريت گاليله شواهدي قدرتمند از وجود اقيانوس پنهاني و تماس آب اين اقيانوس با بستري سنگي در اختيار دانشمندان قرار دادهاست و چرخه مواد ميان بستر اقيانوس و صفحه يخي ميتواند منابعي از انرژي شيميايي براي پشتيباني از شكلي ساده از حيات را فراهم آورد.
- اكتشافات در اروپا
پروژه گاليله كه در سال 1989 توسط ناسا آغاز شد، بيشتري حجم اطلاعاتي كه تاكنون درباره سياره مشتري و قمرهايش در اختيار دانشمندان قرار گرفتهاست را تامين كردهاست. گاليله 6 سال سفر كرد تا به مقصد تعيين شدهاش در مدار مشتري برسد و از هشتم دسامبر 1995 تا 21 سپتامبر 2003 در مدار اين سياره باقيماند.
در سال 2013، گروه بازبيني علوم سيارهاي شوراي ملي پژوهش آمريكا 10 نقطه را براي اكتشافات سيارهاي آمريكا پيشنهاد داد كه در اين ليست،اكتشاف در اروپا برترين رتبه را به خود اختصاص دادهبود. از آن زمان تاكنون ناسا درحال مطالعه روي آغاز ماموريتي به سوي اين قمر يخي است.
نظر شما