به گزارش مهر، علی بعیدی در نشستی خبری به موضوع سوء استفاده از کارت‌های بازرگانی و اجاره آنها اشاره کرد و گفت: از این طریق به نام یک زن روستایی مرزنشین (م. د) و با اجاره کارت بازرگانی وی به مبلغ ۱۰۰ هزار تومان تعداد ۷۰۰ دستگاه سواری پورشه وارد کشور شده، ضمن اینکه این اقدام با ۲۵۶ فقره اظهارنامه انجام شده است.
وی افزود: همچنین ۶۰ بازرگان که تاکنون هیچ‌گونه اظهارنامه مالیاتی نداشته‌اند، حداقل بیش از ۳۰ نفر آنها کالاهایی به ارزش بیش از ۱۰۰ میلیون دلار وارد کردند که این نشان از خلاء در بخشی از فرآیندهای گمرکی به دلیل نبود اطلاعات شفاف و درست از کشور مبدا و تطبیق آن با اظهارنامه‌های افراد در گمرک است.
مدیرکل فناوری اطلاعات گمرک ایران از جلوگیری از فرار ارز از طریق اعلام تعداد پروانه ها با استفاده از سیستم الکترونیکی گمرک و اتصال آن به بانک مرکزی خبرداد و گفت: از این طریق اگر میزان کالای وارداتی با میزان ارز دریافتی از دولت همخوانی نداشته باشد، واردکننده مجبور می‌شود که ارز درریافت شده را به دولت بازگرداند.
وی از اجرایی شدن طرحی در گمرک برای شناسایی تمام کالاها و کشورهای آنها برای جلوگیری از تقلب و تخلف و سوء استفاده خبرداد و بیان کرد: براساس این طرح یک کد ۴ رقمی به آخر کدهای ۸ رقمی افزوده می‌شود که طبق آن ۹ هزار و ۹۹۹ مدل، شکل و برند شناسایی می شوند و تمامی کالاهای وارداتی کشور تحت این کد قرار می گیرند و وارد کشور می شوند، همچنین ارزش گذاری، شناسایی، سیاست گذاری و آمارگیری از طریق این کدها انجام می شود.
بعیدی از رهگیری کالاهایی مانند موبایل با استفاده از کدهای مذکور خبردداد و افزود: بنابراین موبال‌های تقلبی و کالاهای تقلبی وارداتی از همین طریق قابل شناسایی است.
این مقام مسئول در گمرک ایران، یکی از مشکلات را مربوط به کارت‌های بازرگانی یک بار مصرف دانست و اظهار داشت: در گزارش گمرک اطلاعات مربوط به چنین موضوعاتی وجود دارد که برخی اظهارکننده‌ها پشت کارت‌های بازرگانی یک بار مصرف مخفی شده تا هویت اصلی آنها برای نپرداختن حقوق و عوارض گمرکی و تخلفات احتمالی آشکار نشود. اگر از ابتدا اظهارکننده و عرضه کننده کالا که بر اساس آن بیمه‌نامه صادر می‌شود، در گمرک وجود داشته باشد امکان قاچاق، فساد و تخلف وجود نخواهد داشت.
وی، فرآیند الکترونیکی کردن سامانه هایی گمرکی و کاهش فساد و جعل اسناد از این طریق را تشریح کرد و گف: جزء معدود کشورهایی هستیم که مانیفست کالا از کشور مبدا را در گمرک داریم، یکی از ویژگی‌های مانیفست و اهداف آن کنترل نامحسوس و مدرن و اثربخش در کنار سرعت بوده تا جایی که مسافر احساس کنند، هیچ کنترلی وجود نداشته، اما این کنترل‌ها عملا به شکل جدی و نامحسوس وجود دارد.
بعیدی افزود: پیش از این اطلاعات کاملی از وضعیت انبارها وجود نداشت و میزان ورودی ها مشخص نبود که با الکترونیکی کردن قبض انبار و سیستم انبار کالاهای وارداتی و صاررداتی و اطلاعاتی همه تحت پوشش قرار گرفتند. اگر کسی بدهی معوق داشته باشد دیگر نمی تواند کالای جدیدی را به کشور وارد و یا ترخیص نماید.
مدیرکل فناوری اطلاعات گمرک ایران با اشاره به مشکلات سیستم جزیره ای در بخش ماده ۷ گفت: اگر فردی بدهی داشته باشد، نمی‌تواند طبق مقررات کالا را از گمرک خارج کند و این عمل و فرآیند قبلا به صورت دستی توسط عامل انسانی انجام می‌شد که احتمال خطا و بروز تخلف وجود داشت، اما اکنون در لحظه پس از اظهار کالا در یک مرحله بدهی گذشته این فرد به صورت سیستمی کنترل و در صورت عدم وجود بدهی او می‌تواند وارد مراحل بعد شود.
به گفته وی، مجوزها در گمرک سه دوره تکاملی را طی کرده عمده موارد جعل اسناد و اوراق مربوط به مجوزهای دستی بوده، اکنون با راه‌اندازی پنجره واحد تجارت فرامرزی، گمرک مسئول اجرای این پنجره است و تمامی سازمان‌ها و دستگاه‌های همجوار موظف هستند، مجوزهای خود را به صورت الکترونیکی به گمرک ارائه دهند. اکنون برخی دستگاهها به این امکان نرسیده که اطلاعاتشان متمرکز باشد و اگر اطلاعات به صورت الکترونیکی به گمرک نرسد، فرایند واردات و صادرات پیش نخواهد رفت.
بعیدی از اتصال بانک مرکزی، بیمه‌ها و بانک ملی به سامانه جامع گمرکی خبرداد و افزود: در برخی موارد ۵۰ تا ۶۰ درصد و در برخی بخش‌ها نیز به طور کامل اتصال برقرار است و هیچ ارتباط غیرالکترونیکی وجود ندارد. در گذشته بانک مرکزی نمی‌دانست کالایی که پروانه داشته و ارز آن واریز شده، چه میزان از کالا وارد شده زیرا احتمال داشت بخشی از آن به داخل آورده شود و مابقی منجر به قاچاق یا انحراف در استفاده از ارز وجود داشته باشد. اکنون اطلاعات کامل و دقیق در این زمینه وجود دارد از انحراف و تخلف ارز پرداختی توسط بانک مرکزی جلوگیری خواهد شد.
وی ادامه داد: با برقراری ارتباط گمرک با بانک مرکزی جلوی فرار ارز گرفته می‌شود، زیرا امکان داشت فردی ۱۰۰ تن کالا اظهار و ارز گرفته باشد، اما همه کالا را به داخل نیاورده و در این حالت مابه‌التفاوت کالا و ارز گرفته شده به بخش‌های دیگر سرازیر شود. اکنون با این ارتباط صد درصد کالا و میزان ارز آن پردازش و رهگیری می‌شود.
مدیرکل فناوری اطلاعات و ارتباطات گمرک یکی از اقدامات مهم و تاثیرگذار در گمرک را مربوط به کارشناسی متمرکز (اکسپرت پول) دانست و گفت: حوضچه متمرکز کارشناسان به شکل الکترونیک در گمرکات پیش‌بینی شده و تا پایان سال به صورت کامل اجرایی خواهد شد. کارکرد این اقدام این بوده که مثلا اظهار در گمرک شهید رجایی را کارشناسی در مشهد به صورت مجازی بررسی می‌کند بدون آنکه فرد از این موضوع مطلع باشد این اتفاق از چند ماه پیش شروع شده و هیچ ارتباطی میان اظهار کننده با کارشناس و بروز تخلفات احتمالی وجود ندارد.
وی افزود: در برخی از گمرکات حساس مرزی مانند مرزهای ماهیرود و پرویزخان زیرساخت های لازم وجود ندارد و لازم است که همه گمرکات را در قالب یک گمرک واحد به شکل مجازی داشته باشیم.
بعیدی ادامه داد: در گذشته ارتباطات ما با برخی از دستگاهها مانند سازمان توسعه تجارت به صورت کاغذی بود و لازم بود که یکسری کاغذ به اسناد اصلی ضمیمه شود، اما حال تعداد کاغذها را کاهش داده ایم و برای واردات فقط ۵ سند و برای صادرات ۳ سند لازم است.
این مقام مسئول در گمرک ایران، از رایزنی با اتاق بازرگانی بین المللی برای الکترونیکی کردن گواهی مبدا خبرداد و افزود: اهتمال خطا، تقلب و سوء استفاده با الکترونیکی کردن اسناد از بین می رود.
وی، یکی از اقدامات مهم گمرک را در زمینه گواهی مبدا (سرتیفیکیت) باید به صورت الکترونیکی ارائه شود تا بدانیم از کشور مبدا چه کالایی به کشور وارد شده و آیا همخوانی با اظهارنامه فرد دارد یا خیر؟ با کشورهای عمده طرف تجارت خارجی رایزنی‌ها صورت گرفته و اگر بتوانیم اظهارنامه صادراتی آنها را بگیریم اقدامات در واردات سالم‌تر خواهد شد. تست‌های اولیه در این زمینه با کشورهای آذربایجان، ارمنستان، افغانستان انجام و تقریبا کار نهایی شده است.
بعیدی به شکاف اطلاعاتی در بخش تعرفه کالا و مدل‌های آن اشاره کرد و یادآور شد: یکی از اهداف طرح شبنم و امسال آن که اجرا شد، به همین موضوع اختصاص داشت، اکنون بحث TSE کد مشخص تعرفه یک کد چهار رقمی به آخر تمامی کدهای هشت رقمی اضافه می‌شود، تمامی کالاهای وارداتی از این به بعد با این ویژگی وارد کشور می‌شود و می‌توان هر کالا با هر مدل را از طریق این کد ارزش‌گذاری، سیاست‌گذاری، آمارگیری کرد. بنابراین رصد گوشی تقلبی از طریق IMEI وجود دارد.
مدیرکل فناوری اطلاعات و ارتباطات گمرک با بیان اینکه در حال حاضر از ۱۳۰ گمرک بر خط، دیتا جمع‌آوری شده و در سامانه پنجره واحد اطلاعات واردات صادرات و ترانزیت به صورت روزانه در سایت بارگذاری می‌شود، از تلاش برای ایجاد هاب منطقه‌ای در بخش تجارت خارجی خبر داد و افزود: اگر بتوانیم کشورهای مجاور را به خودمان وابسته کنیم، امنیت ما برای آنها مهم می‌شود و پس از آن دومین اقدام ایجاد هاب منطقه بوده که رشد و وضعیت اقتصاد آن کشورها به ما وابسته می‌شود.
بعیدی تصریح کرد: در حال حاضر ۵۷۰ شرکت حمل و نقل بین‌المللی (کریر) و فورواردر به سامانه جامع متصل شده و در مجموع اطلاعات ۶۰ درصد فورواردرها برای واردات کالا مشخص است.
نظر شما