هفتم اسفند 94، انتخابات مجلس خبرگان رهبري و مجلس شوراي اسلامي با مشاركت 62درصدي مردم برگزار شد. اين سي‌و‌ششمين بار از آغاز انقلاب اسلامي بود كه ملت ايران در انتخاباتي سراسري حضور يافتند و با شور و نشاطي به يادماندني در تعقيب سرنوشت كشور مشاركت كردند. شكوه و آرامش بي‌مثال برپايي اين انتخابات، حيرت جهانيان از وفاداري ايرانيان به نظام اسلامي را در پي داشت و رسانه‌هاي خارجي و مسئولان ديگر كشورها در برابر عظمت ملت مسلمان ايران لب به اعتراف گشودند. درباره اين انتخابات و دستاوردهاي آن با دكتر محسن اسماعيلي، از حقوقدانان شوراي نگهبان و يكي از منتخبان مردم تهران در پنجمين دوره مجلس خبرگان رهبري به گفت‌و‌گو نشستيم.
- دليل اقبال بيشتر مردم به انتخابات خبرگان در اين دوره چه بود؟
تاريخ 37ساله جمهوري اسلامي ايران نشان مي‌دهد كه جايگاه و اهميت انتخابات روزبه‌روز آشكارتر و مستحكم‌تر شده و اين از افتخارات نظام سياسي ما و فقه حكومتي شيعي است. هر بار كه مردم پاي صندوق‌هاي رأي رفته‌اند، به چشم خويش ديده‌اند كه واقعا ميزان رأي ملت است. به همين دليل مشاركت در انتخابات به يك فرهنگ تبديل شده است. انتخابات مجلس خبرگان نيز از اين قاعده مستثني نيست. البته همزماني آن با انتخابات مجلس شوراي اسلامي و فضاي رقابتي و سياسي هم تأثير زيادي داشت. علاوه‌بر همه اينها، فراخوان جذاب و كم‌نظير رهبر معظم انقلاب باعث شد هم نخبگان و هم توده مردم نسبت به اين مجلس و كاركرد آن حساس‌تر شوند.
- انگيزه شما از كانديداتوري براي مجلس خبرگان چه بود؟
بسياري از دوستان و بزرگان معتقد بودند شركت كنم و خودم هم قانع شدم كه حضور من مي‌تواند از جهاتي سودمند باشد. بيگانگان وانمود مي‌كردند و بعضي هم پذيرفته بودند كه مجلس خبرگان، مجمع معممين و يك نهاد صنفي است و نمي‌گذارند شخص ديگري وارد آن شود. آمدم تا نشان دهم چنين تعصب و تعهدي نيست و آنچه براي نظام و مردم مهم و ملاك است، دانش است نه پوشش و هركس داراي شرايط و صلاحيت‌هاي لازم باشد مي‌تواند وارد رقابت شود. از سوي ديگر اگرچه اجتهاد شرط لازم براي ورود به مجلس خبرگان است اما شرط كافي نيست. امام راحل‌ره مي‌فرمودند اجتهاد مصطلح و مرسوم در حوزه‌هاي علميه براي اداره كشور در جهان امروز كافي نيست و مجتهدي مي‌تواند زمام اداره امور كشور را در دست بگيرد كه با واقعيت‌هاي جهان امروز و معادلات پيچيده حاكم بر آن آشنا باشد. به بركت انقلاب اسلامي، هم‌اكنون افراد زيادي را داريم كه علاوه‌بر دانش دين در حد اجتهاد، داراي تخصص‌هاي ديگري هم هستند. مثلا جامعه‌شناس، روانشناس، اقتصاددان و آشنا به علم مديريت و ارتباطات هستند. حتي كساني را مي‌شناسم كه مهندس يا پزشك هستند اما مجتهدند. حضور اين‌گونه افراد مي‌تواند هم به نشاط اجتماعي و سياسي و هم به حل سريع‌تر و بهتر مشكلات كشور كمك كند. اميدوارم حضور و انتخاب من تجربه شيرين و موفقي براي نظام اسلامي و مردم شريف كشور باشد.
- شما به‌عنوان كانديداي مستقل شناخته شديد. آيا براي ورود در اين عرصه مشورتي نداشتيد؟
چندان مشورت كه نبود. با نظر اعاظم علما و تشويق آنها وارد اين عرصه شدم. خصوصا تشويق محبت‌آميز آيت‌الله مومن و آيت‌الله يزدي بسيار براي من دلگرم‌كننده بود. اما همان‌طور كه از زمان ثبت‌نام اعلام كردم به‌عنوان يك كانديداي مستقل به ميدان آمدم و چنان‌كه همه مي‌دانند به يك سلسله اصول و ارزش‌ها سخت معتقد و پايبندم. با اين حال گفتم طبعا از هر حمايتي هم كه از ناحيه علاقه‌مندان به نظام صورت پذيرد سپاسگزار خواهم بود. استقلال فكري منافاتي با همكاري و تعامل ندارد. ممكن است گروه‌هايي همين استقلال را بيشتر بپسندند و حمايت كنند. همين‌طور هم شد و گروه‌ها و شخصيت‌هاي فراواني از روي حسن‌ظن و ابراز لطف، نام مرا نيز شايسته درج در برگه‌هاي رأي خود ديدند. مردم استان تهران هم كه ديگر كار را تمام كرده و بيش از گذشته اين خدمتگزار كوچك را شرمنده محبت و اعتماد خود كردند.
- اين حمايت‌ها براساس چه توافق‌هايي صورت گرفت؟
جالب است بدانيد همه اين حمايت‌ها ابتدايي بود. يعني براساس مذاكره و به اصطلاح توافق نبود. حتي خودم بسياري از حمايت‌ها را از طريق رسانه‌ها مطلع مي‌شدم. از نظر من اين يك نكته مثبت و گامي بلند به سوي اخلاق سياسي و توسعه اجتماعي است. نه من تقاضايي كرده‌ام و نه آنها انتظار و درخواستي داشته‌اند. براي همين، چه در نطق تلويزيوني و چه در سخنراني‌ها و مصاحبه‌هايي كه منتشر شد، تكرار كردم كه جز در برابر خدا و مردم نه به گروهي تعلق دارم و نه به كسي تعهد. اينكه گاهي به‌رغم اختلاف ديدگاه‌ها و مواضع، كساني به من رأي بدهند، نشان‌دهنده رشد سياسي و واقع‌گرايي است و من آن را اتفاقي شيرين و مثبت مي‌دانم. بايد ياد بگيريم كه با حفظ اصول و مواضع، حول منافع ملي و مصالح نظام رقابت و همكاري كنيم.
- فكر نمي‌كنيد كارتان در مجلسي كه معممين باسابقه و اكثرا مسن حضور دارند سخت باشد؟
اگرچه هميشه پيمودن راه‌هاي نرفته سخت‌تر است اما شيرين‌تر و مؤثر‌تر نيز هست. از اينكه ظرفيت جديدي از جمهوري اسلامي و قانون اساسي را نشان داده و فعال كرده‌ام و براي اولين بار و به‌عنوان تنها غيرمعمم مورد اعتماد مردم براي ورود در مجلس خبرگان قرار گرفته‌ام، خوشحال و خدا را شاكرم. البته بايد به لوازم آن هم پايبند باشم. هرچند در اين زمينه بي‌تجربه و نامأنوس هم نيستم. عمري را در حوزه‌هاي علميه و در ارتباط با بزرگ‌ترين مراجع و عالمان ديني گذرانده و خدا را شكر كه از حسن‌ظن و اعتماد آنها برخوردارم. وقتي در سال80 و در 36سالگي وارد شوراي نگهبان شدم نيز چنين دغدغه‌اي وجود داشت اما گذشت زمان ثابت كرد كه مانعي براي همكاري و موفقيت وجود ندارد. متأسفانه زيبايي‌هاي صحنه سياست در كشور ما كمتر ديده مي‌شود. پس از اعلام نتايج، در اولين جلسه شوراي نگهبان، آيت‌الله يزدي چنان اظهار خوشحالي مي‌كردند و تبريك گفتند‌كه شرمنده شدم. ايشان فرمودند چون حضور شما را در مجلس خبرگان لازم و مفيد مي‌دانم، همه تجربه‌هاي خود را در اختيار شما قرار خواهم داد. چه صحنه‌اي از امتزاج اخلاق و سياست، زيباتر از اين مي‌شود تصور كرد؟ آيا كار با چنين طرز تفكري سخت است؟
- به نظر شما مهم‌ترين دستاورد اين دو انتخابات براي مردم و نظام چيست؟
مهم‌ترين دستاورد، حضور مجدد مردم در صحنه و ابراز اعتماد آنان به نظام و سازوكارهاي قانوني است. دشمنان نااميد و دوستان اميدوار شدند و حالا ما هستيم كه بايد قدردان اين حضور باشيم و با همه توان به وظايف قانوني خود عمل كنيم. اين مردم شايسته‌ترين ملت جهان است و جا دارد پس از رقابت‌هاي تلخ و شيريني كه صورت گرفت، حالا ديگر همه به رفاقت و همكاري بينديشيم و براي تحقق آرمان‌هاي انقلاب و مطالبات مردم ازخودگذشتگي نشان دهيم.
نظر شما