منابع آب شيرين ايران تحت فشار برداشت‌هاي غيرقابل‌تحملي قرار دارند و با نرخ كنوني مصرف آب در ايران، 12استان از 31 استان كشور ظرف مدت 50سال آينده ذخاير آبي خود را به پايان خواهند رساند. همانطور كه در موافقتنامه‌هاي رودخانه‌هاي مرزي آمده، نبايد اجازه دهيم كه اين ماده حياتي از كشور خارج شود و با برنامه‌ريزي فني و مهندسي و رعايت اصول زيست‌محيطي، با ايجاد سدها و مخازن نگهداري آب‌ها، در حفظ و حراست آن كوشيد.
قرن بيست و يكم، قرن جنگ بر سر آب نام گرفته است و اهميتي بالاتر از نفت خواهد داشت. بنابراين، آب به‌صورت كالايي با ارزش در آمده است كه ثروت ملت‌ها به‌ويژه در مناطق خشك و كم باران را تعيين و تأمين مي‌كند. اگر كشورهاي جهان همچون آمريكا، كانادا، چين، روسيه، هند، ژاپن و... هر يك سدهاي بزرگ بسياري احداث كرده‌اند و هم‌اكنون در حال سدسازي هستند، اين بدان علت نيست كه اين كشورها كمبود بارندگي دارند يا بارندگي سالانه آنها كمتر از بارندگي كشور ماست و بدون احداث سد قادر به آبياري اراضي كشاورزي و تأمين نيازهاي غذايي خود نيستند بلكه آنها سدها را مانند بانك‌ها به‌عنوان ذخيره‌كننده ثروت خود مي‌دانند.
پس سدسازي في‌نفسه كار اشتباهي نيست و انتقاد همه‌جانبه از سدسازي در واقع زير سؤال بردن اين صنعت بدون لحاظ‌كردن مسائل دقيق كارشناسي است. براي پي بردن به اهميت اين موضوع بايد وضعيت خاص طبيعي و جغرافيايي ايران را درنظر بگيريم، چرا كه بدون وجود سد، تأمين آب بيشتر شهرهاي ايران ممكن نيست زيرا 47درصد بارش‌هاي كشور در فصل زمستان است، اما پيك مصرف ما در تابستان قرار دارد.
لازم به ذكر است كه مديران و كارشناسان حوزه آب از 14كشور جهان در همايش‌هاي برگزار شده در سال قبل در تهران بر اين نكته تأكيد داشتند كه سدها با وجود جلوگيري از وقوع سيلاب و خشكسالي‌ها، در تغذيه آب‌هاي زيرزميني بسيار مؤثرند و در مناطقي از جهان سدها متعادل‌كننده شوري و شيريني آب‌هاي سطحي و زيرزميني بوده‌اند.
امروزه متخصصان و كارشناسان صنعت آب در جهان براساس كنفرانس تغييرات اقليمي كه سال قبل در شهر پاريس برگزار شد به اين جمع‌بندي رسيده‌اند كه در جهت كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي، با كاستن از مصرف سوخت‌هاي فسيلي، استفاده از انرژي‌هاي پاك و نو كه انرژي برقابي اصلي‌ترين و مهم‌ترين بخش آن است را افزايش دهند.
بنابراين تنها در سايه تعامل و هم‌انديشي بين كارشناسان حوزه آب و محيط‌زيست مي‌توان شرايطي ايجاد كرد كه سدهايي با راندمان و كارايي بالا با درنظر گرفتن مسائل زيست‌محيطي احداث شوند تااز آنها در هر يك از زمينه‌هاي تأمين آب (شرب، صنعتي، كشاورزي)، برقابي، ايجاد مناطق گردشگري، كشتيراني و در نهايت جلوگيري از خسارت سيل يا تركيبي از آنها بهره برد.
- كارشناس مهندسي رودخانه
نظر شما