اسحاق جهانگيري، معاون اول رئيس‌جمهور در تازه‌ترين اظهارنظر بانكي خود از وضعيت فعلي نرخ سود به‌عنوان جنگ زرگري ياد كرده تا عمق نارضايتي خود را نشان بدهد. بانك‌ها هم‌اكنون براي سپرده‌هاي يكساله نرخ سود 18درصدي و براي سپرده‌هاي روزشمار نيز سود 10درصدي پرداخت مي‌كنند. اما مقامات دولت ازجمله علي طيب نيا، وزير اقتصاد مي‌گويد نرخ تورم به كمتر از 11درصد رسيده و نرخ سود بانكي نيز بايد فاصله‌اي حداكثر 2يا3درصدي با نرخ تورم داشته باشد. با اين حال برخي نيز مي‌گويند نرخ سود را نمي‌توان دستوري كاهش يا افزايش داد و بايستي با مكانيسم بازار اين نرخ را تعيين كرد.
بهمن ماه سال گذشته حسن روحاني، رئيس‌جمهور هم در مجمع عمومي بانك مركزي گفت كه« اقتصاد با دستور درست نمي‌شود و بايد با ابزار اقتصادي، سود بانكي تسهيلات و سپرده‌ها را كاهش داد. » اما با وجود چنين سخناني، برخي مقامات دولتي همچنان از رويه‌هاي دستوري براي كاهش نرخ سود تبعيت مي‌كنند؛ كما اينكه ديروز اسحاق جهانگيري در همايش فرايند «قانونگذاري- الزامات و راهكارها» در جمع منتخبان مجلس دهم كه در سالن مجلس قديم برگزار شد، گفت: نظام بانكي كشور با چالش‌هاي بزرگي روبه‌روست و اينكه گفته مي‌شود بعد از برجام با بانك‌هاي اروپايي كار كنيم، متأسفانه مي‌بينيم كه بانك‌هاي ما استانداردهاي كافي براي كار با بانك‌هاي خارجي را ندارند.
وي با انتقاد از افزايش سود بانكي اظهار داشت: افزايش ناسالمي در سود بانكي رخ داده و جنگ زرگري در افزايش سود بين بانك‌ها وجود دارد. معاون اول رئيس‌جمهور يادآور شد: هم‌اكنون تورم به زير 11درصد رسيده اما بانك‌ها سود خود را كاهش نمي‌دهند. اگر مي‌خواهيم توليد آغاز شود بايد سود بانكي را كاهش دهيم. جهانگيري با تأكيد بر اينكه اگر بخواهيم اقتصاد كشور به حركت درآيد بايد مشكلات بانك‌ها حل شود و سود بانك‌ها را كاهش دهيم، خاطرنشان كرد: پيش‌بيني مي‌شود بتوانيم با رفت‌وآمدهايي كه سپرده گذاران خارجي به ايران دارند، منابع خوب خارجي جذب كنيم.
- راه كاهش غيردستوري نرخ سود
با اين حال بررسي تجارب ساير كشورها نشان مي‌دهد كه بانك‌هاي مركزي از طريق تنظيم سود بين‌بانكي راه تعيين غيردستوري نرخ سود را در پيش گرفته‌اند. در كشورهاي پيشرفته مانند آمريكا و ژاپن و كشورهاي اروپايي معمولا نرخ سود بين بانكي تعيين مي‌شود و از آنجا كه بانك مركزي هر ميزان اعتبار را به بانك‌ها براساس نرخ سود بين بانكي تخصيص مي‌دهد، در نتيجه ميزان نرخ سود سپرده و تسهيلات هم از اين طريق تعيين مي‌شود.
در چنين روشي معمولا نرخ سود سپرده و تسهيلات هم فاصله بسيار كمي با نرخ سود بين بانكي دارد. به‌عنوان مثال وقتي بانك مركزي ژاپن نرخ سود بين بانكي را رقمي كمتر از نيم درصد تعيين مي‌كند، بانك‌ها هر ميزان اعتبار با چنين نرخ سودي را از بانك مركزي دريافت مي‌كنند. در نتيجه بانك‌ها مجبور نيستند براي جذب اعتبار نرخ سود بيشتري به سپرده‌هاي مردمي پرداخت كنند. اما در ايران چنين روندي وجود ندارد. از همين‌رو رقابتي در جذب سپرده‌هاي موجود در بازار وجود دارد كه معاون اول رئيس‌جمهور از آن تحت‌عنوان «جنگ زرگري» ياد مي‌كند.
نظر شما