واقعيت آن است كه عمده مشكلات امروز اقتصاد ما به كساني مربوط مي‌شود كه از آغاز سال 92تا‌كنون و با نرخ بهره 27درصدي به اميد احياي اقتصاد متناسب با دوران رونق گذشته، سرمايه‌گذاري كرده‌اند.در حقيقت جذابيت دوران رونق، مهم‌ترين عامل شكست سرمايه‌گذاري در ايران طي دوران ركود است اما هنوز هم دل كندن از اينگونه جذابيت‌ها بسيار سخت است. براساس تحقيق انجام شده در دانشگاه توكيو، آينده 17درصد شبيه گذشته و گذشته نيز فقط به ميزان 17درصد چراغ راه آينده است.
همچنين بزرگ‌ترين عامل شكست «كسب و كار ها» جذابيت گذشته و به‌خصوص جذابيت عوامل موفقيت گذشته» است. در واقع دل‌كندن از عوامل «موفقيت گذشته» كه ديگر عامل موفقيت محسوب نمي‌شود، راه‌حل «موفق باقي‌ماندن» در فضاي جديد كسب و كار است. تورم نقطه به نقطه نسبت به يك سال قبل در بخش توليد‌كننده صنعتي نيم درصد و در بخش توليد‌كننده كشاورزي صفر درصد بوده است.
تورم مصرف‌كننده (همان تورمي كه در آغاز دولت جديد طي 12ماه 40درصد بود) در ارديبهشت نسبت به فروردين، منفي 0.4 درصد و طي6ماه گذشته فقط نيم درصد بوده است. به‌عبارت ديگر 6ماه است كه در ايران ديگر تورم وجود ندارد و در‌ماه گذشته نيز تورم ماهانه منفي بوده است. بزرگ‌ترين عامل عدم‌موفقيت، توصيه‌هاي مالي قديمي است، قديمي به اين معنا كه اين توصيه در مقطع مشخصي از گذشته درست و از نقطه معيني در گذشته غلط بوده است. 4 توصيه مالي قديمي به اين شرح است:
توصيه‌هاي مالي متناسب با اقتصاد «تورم محور» در دوراني كه ديگر تورم وجود ندارد، منشأ عدم‌تعادل‌هاي سنگين در بازارهاست. از سال 1380 تا 1391توصيه اصلي براي موفقيت، پرداختن به مسكن در كنار كار اصلي بود، اما كساني كه از اين مدل از ابتداي سال 92تا‌كنون استفاده كرده‌اند، اكنون با زيان سنگيني مواجه شده‌اند.
توصيه مالي قديمي ديگر كه براساس تجارب موفق گذشته بوده و از آغاز سال 92تا‌كنون، سرانجامي جز ورشكستگي نداشته است، استفاده از وام بانكي براي ورود به بخش مسكن در كنار كار اصلي بود.توصيه مالي سوم كه تا پايان سال 91جواب مي‌داد اما از آغاز سال 92به اين سو با زيان سنگين همراه شده است، تاسيس مؤسسه مالي و بانك به وسيله واحد‌هاي بزرگ، تخصيص عمده سپرده‌هاي جمع‌آوري شده به شركت‌هاي زير مجموعه و ورود به بخش مسكن بود.
آخرين توصيه مالي غلط كه تا سال 92منطبق با شرايط بازار بود و از آغاز سال 92با زيان همراه شده است، ورود مستقيم بانك‌ها به سرمايه‌گذاري در بخش‌هايي غيراز مسكن بود.
- استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان
نظر شما