آغاز تلاش‌ها برای نجات بافت تاریخی مشهد

معاونت ميراث فرهنگي كشور ديروز پس از انتشار گزارش‌هايي از وضعيت بافت تاريخي مشهد در رسانه‌ها با تأييد براينكه بافت تاريخي مشهد وضعيت مناسبي ندارد، به نقل از وفا ثابتي، مدير بافت تاريخي پيرامون حرم امام رضا(ع) اعلام كرد: براي حفاظت هر چه بهتر از بقاياي بناهاي تاريخي اين محدوده، طرح امكان‌سنجي احياي بناهاي تاريخي مشهد و حريم منظري حرم مطهر تدوين مي‌شود.

وفا ثابتي گفت: هم‌اكنون براي تحقق مصوبات شوراي‌عالي و معماري و شهرسازي، مطالعاتي در رابطه با بافت تاريخي مشهد آغاز شده است تا بتوان آثار واجد ارزش‌هاي تاريخي و معماري را شناسايي كرد و وضعيت اين بافت مورد بازنگري قرار بگيرد.

آنطور كه مدير بافت تاريخي پيرامون حرم امام رضا(ع) مي‌گويد، تهيه طرح امكان‌سنجي احياي بناهاي تاريخي در بافت پيرامون حرم و حريم منظري حرم مطهر به پايان رسيده و بررسي نهايي آن درحال انجام است. وي ادامه داد: به محض اينكه اين طرح از سوي معاونت ميراث فرهنگي، اداره ثبت آثار و همچنين اداره امور پايگاه مورد تصويب قرار بگيرد، به بخش‌ها و سازمان‌هاي مربوطه ابلاغ مي‌شود تا طرح ساخت و سازها و صدور پروانه ضابطه‌مند شود.

آنطور كه ثابتي مي‌گويد، هم‌اكنون 150اثر واجد ارزش تاريخي در بافت تاريخي مشهد شناسايي شده است و نزديك به 50اثر ثبتي نيز در بافت حرم مطهر قرار دارد كه از اين تعداد، 10اثر نيز در مجموعه آستان قدس رضوي قرار دارد.

به گفته مدير بافت تاريخي پيرامون حرم امام رضا(ع)، طي سال‌هاي گذشته 10اثر ثبت شده در فهرست آثار ملي كشور به‌دليل اجراي طرح تفصيلي نوسازي و بهسازي بافت پيرامون حرم رضوي تخريب شد و آثار موجود نيز نيازمند رسيدگي و مرمت هستند.

گزارش‌هاي منتشرشده درباره وضعيت بافت تاريخي مشهد در رسانه‌ها موجب شد تا هفته گذشته معاون وزير راه و شهرسازي در سفرهاي متعدد به شهر مشهد پيگير وضعيت بافت تاريخي مشهد شود و معاون ميراث فرهنگي نيز آنطور كه سيدمحمد بهشتي، رئيس پژوهشگاه ميراث فرهنگي ديروز به خبرنگاران اعلام كرد، ‌ در جلسات شوراي‌عالي معماري و شهرسازي كشور به‌صورت جدي پيگير وضعيت بافت تاريخي اطراف حرم مطهر امام رضا(ع) شده است.

سيد محمد بهشتي، رئيس پژوهشگاه ميراث فرهنگي ديروز در نشست هم‌انديشي بافت تاريخي شهر مشهد در حضور خبرنگاران، با تأكيد بر اينكه در مشهد نوعي سوداگري در برخورد با بافت‌هاي تاريخي رواج يافته، افزود: اگر به نكات مطرح شده در نامه مقام معظم رهبري پيش از وقوع حادثه‌هاي رخ داده در شهر مشهد درباره آينده بافت تاريخي اين شهر توجه مي‌شد، شاهد اين وضعيت نامناسب در بافت تاريخي اين شهر نبوديم.

• تغيير مشاور طرح جامع مشهد

رئيس سابق سازمان ميراث فرهنگي اعلام كرد: با تخريب بافت تاريخي مشهد، زخمي عميق بر تن مشهد ايجاد شده است كه آثار آن همواره به جا مي‌ماند. اما اينگونه نيست كه اميد به اصلاح نباشد چون حرم حضرت رضا(ع) در آن مكان قرار دارد و زيارتگاه مردم است.

بهشتي از تغيير مشاور طرح جامع حرم مطهر رضوي و جلسات فعال اخير در شوراي‌عالي معماري و شهرسازي، سازمان ميراث فرهنگي و دستگاه‌هاي تصميم‌گير در حوزه صيانت از بافت تاريخي مشهد خبرداد و گفت: مشاور كنوني قرار است كل شهر را به‌صورت يكپارچه مطالعه كند اما هنوز موازنه قدرت به سمتي نيست كه وزارت راه و شهرسازي بتواند مسير همواري براي تصميمات جديد خود اتخاذ كند. بهشتي در بخشي ديگر از سخنان خود و در پاسخ به اين سؤال كه تكليف 100اثر تاريخي مشهد مقدس و اطراف حرم مطهر كه هنوز ثبت ملي نشده‌اند، چيست؟ تأكيد كرد: بايد اين بناهاي تاريخي را به‌صورت موقت ثبت كرد و تعيين حريم آنها را به‌صورت موقت انجام داد تا پوشش دفاعي براي جلوگيري از هرگونه تخريب داشته باشند.