در گذشته ایران و روسیه با هم همکاریهایی داشتند که برخی از این تعاملات خاطرات تلخی در ذهن ملت ایران به جای گذشته است که امید میرود تا در دوران جدید روابط تهران و مسکو، روسها بتوانند با بازسازی افکار عمومی ملت ایران کارآمدی خودشان را در توسعه روابط با ایران نشان دهند و شاید اجلاس خزر که از فردا در تهران آغاز به کار میکند، نقطه عطفی در فرآیند بهبود روابط باشد.
از جمله نکات حائز اهمیت این است که ولادیمیر پوتین که قرار است برای شرکت در اجلاس خزر به تهران بیاید، نخستین رئیسجمهوری روسیه است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی به تهران سفر میکند و این ویژگی میتواند فرصت بسیار مناسبی برای حل و فصل مسایل موجود در روابط دو جانبه باشد.
از جمله مسایل مهم راهبردی موجود، موضوع پرونده هستهای ایران و موضع خصمانه برخی کشورهای غربی و بهطور خاص ایالات متحده آمریکاست.
در آستانه سفر پوتین به تهران، بهتر است روسها با درک درست از واقعیتهای موجود، مواضع محکمی را در قبال استفاده صلحآمیز ایران از انرژی هستهای اتخاذ کنند. همچنین باید دانسته شود که صدور قطعنامه جدید یا فشار بیشتر به جمهوری اسلامی در شرایط کنونی، عاقلانه نیست.
روسها به این امر واقف هستند که آمریکا در مسئله هستهای ایران یک مقوله واقع گرایانه را پیگیری نکرده و تنها بهدنبال برخورد با ایران است تا جایی که از نظر آمریکا، مسایل حقوقی و کارشناسی یک مقوله کمرنگ و فراموش شده است؛ بنابراین هر 2 کشور این قابلیت را دارند که در راستای منافع بلند مدت خود، مخالفت با یکجانبهگرایی ایالات متحده آمریکا را بهطور رسمی اعلام کنند.
همچنین در مسیر روابط دو جانبه، بحث تکمیل نیروگاه اتمی بوشهر یک امر بسیار حساس و جدی است. نیروگاه اتمی بوشهر بهعنوان یک سمبل روابط2 کشور در آمده و اگر روسها بتوانند هر چه سریعتر این نیروگاه را به اتمام برسانند در حقیقت یک نوع اعتمادسازی در میان افکار عمومی ملت ایران انجام دادهاند.
تأخیر در تکمیل نیروگاه اتمی بوشهر سطح روابط2کشور را با مشکل مواجه میکند همچنانکه وقتی در ماههای اخیر، بار دیگر بحث تأخیر در تکمیل این نیروگاه از طریق طرف روس مطرح شد، هجمهای در افکار عمومی ایران علیه روابط با روسیه به وجود آمد. امیدواریم در جریان سفر پوتین به تهران بحث تکمیل نیروگاه بوشهر به سرانجام قطعی برسد.
یکی از کارهای ویژه اجلاس خزر، بحث و تبادل نظر درخصوص تأمین امنیت این دریای راهبردی خواهد بود. از اینرو، تمام تلاش کشورهای حاشیه خزر باید این باشد که این دریا بهعنوان دریای صلح باقی بماند و نیروهای فرامنطقهای نتوانند وارد دریای خزر شوند.
*رئیس گروه دوستی پارلمانی
ایران و روسیه