در اين عمليات كه يكي از خونين‌ترين عمليات تروريستي افغانستان طي 15سال اخير بوده، 81 نفر از مردم كشته و 231 نفر هم زخمي شدند. اين افراد از نخستين ساعات روز شنبه در قالب «جنبش روشنايي» در اعتراض به تغيير مسير خط انتقال برق وارداتي تركمنستان از منطقه باميان به سالنگ دست به تظاهرات و تجمع زده بودند.
طبق اعلام وزارت كشور افغانستان، حمله به تظاهرات‌كنندگان توسط 3مهاجم انتحاري انجام شد؛ فرد اول موفق شد بمبي را در ميان جمعيت منفجر كند، بمب همراه فرد دوم عمل نكرد و او در جريان انفجار كشته شد و فرد سوم نيز به ضرب گلوله نيروهاي امنيتي جان داد. اين حمله انتحاري زماني رخ داد كه مرحله نخست تظاهرات مردمي به پايان رسيده بود و تجمع‌كنندگان مشغول برپا كردن چادرهايشان براي «تحصن نامحدود» تا زمان تغيير نظر دولت بودند.
پيش از اين، گستره عمليات داعش به استان‌هاي شرقي افغانستان محدود مي‌شد اما عمليات انتحاري اخير، به‌رغم حضور گسترده نيروهاي امنيتي افغانستان در خيابان‌هاي منتهي به محل تظاهرات، براي نخستين بار پاي نيروهاي اين گروه تروريستي را به پايتخت افغانستان باز كرده است.
حضور نيروهاي داعش در افغانستان با حضور اين گروه در عراق و سوريه قابل مقايسه نيست اما اين گروه طي يك سال گذشته در بخش‌هايي از مناطق شرقي افغانستان اعلام موجوديت كرده و روستاهايي از ولايت ننگرهار را هم به تصرف خود در آورده است. بيشتر نيروهاي داعش در افغانستان جزو نيروهايي هستند كه از گروه طالبان جدا شده‌اند.
داعش، افغانستان را به همراه ايران، پاكستان، هند و كشورهاي حوزه آسياي ميانه در خلافت خودخوانده‌اش، بخشي از ولايت «خراسان» مي‌داند. بيشتر فعاليت‌هاي داعش در پاكستان و بخش‌هايي از هند متمركز شده اما اقدامات اخير اين گروه در افغانستان خبر از قدرت‌گيري بيشتر آن مي‌دهد.
در سايه افزايش ناامني‌ها در افغانستان، قدرت‌گيري دوباره طالبان و گسترش حوزه عملياتي داعش، نيروهاي بين‌المللي اختيارات وسيع تري براي كمك به نيروهاي نظامي افغانستان پيدا كرده‌اند. با اين حال، حمله اخير فشارها بر دولت افغانستان و اشرف غني، رئيس‌جمهور اين كشور، براي برقراري امنيت و اعمال اصلاحات در دولت را افزايش داده است. معترضان افغان وقوع چنين حمله‌اي با وجود حضور گسترده نيروهاي امنيتي در خيابان‌هاي كابل را نشان از ناكارآمدي دولت مي‌دانند.
- هزاره‌ها و جنبش روشنايي
هزاره‌ها يكي از اقوام فارسي زبان افغانستان هستند كه بيشترشان مذهب شيعه دارند. هزاره‌ها پس از پشتون‌ها و تاجيك‌ها، سومين قوم بزرگ افغانستان را تشكيل مي‌دهند. جمعيت 2ميليون و 900هزار نفري هزاره‌هاي افغانستان در مناطق مركزي اين كشور زندگي مي‌كنند. اين تعداد حدود 9درصد از جمعيت كل افغانستان است. مردم اين مناطق طي ماه‌هاي اخير در اعتراض به تغيير برنامه دولت براي ساخت خط انتقال برق 500كيلووات كه از آسياي مركزي به افغانستان و سپس پاكستان مي‌رود، «جنبش روشنايي» را به راه انداخته‌اند.
دولت اعلام كرده با هدف صرفه‌جويي در ساخت اين خط انتقال نيرو، مسير كوتاه‌تر سالنگ در شمال كابل را انتخاب كرده است. هزاره‌ها اقدام دولت را باعث محروم كردن مناطق غرب كابل از برق و آن را نتيجه نگاه تبعيض آميز موجود در دولت افغانستان مي‌دانند.
- بستر رشد داعش، در افغانستان وجود ندارد
با وجود گسترش فعاليت‌هاي داعش در مناطق شرقي افغانستان، دكتر داوود مراديان، رئيس انستيتو مطالعات استراتژيك افغانستان در كابل، در گفت‌وگو با همشهري معتقد است بستر لازم براي رشد داعش در اين كشور وجود ندارد. او مي‌گويد: «داعش پديده‌اي فرقه‌گراست و خوشبختانه در افغانستان بستري براي منازعات و درگيري‌هاي فرقه‌اي و در نتيجه بستر اجتماعي براي رشد داعش وجود ندارد.»
مراديان به افزايش نيروهاي داعش طي ماه‌هاي اخير اشاره مي‌كند و مي‌گويد: «به هر حال عده‌اي از نيروهاي طالبان به‌خاطر ديدگاه‌هاي افراطي داعش از طالبان جدا شده و به داعش پيوسته‌اند و ممكن است در آينده نيز بخش‌هاي ديگري از اين نيروها به داعش بپيوندند و پرچم داعش را بلند كنند.» او با اين حال معتقد است، نيروهاي داعش در نهايت در افغانستان جايگاهي نداشته و شكست خواهند خورد.
نظر شما