مطالعات انسان‌شناسی بر روی ۱۰۰ اسکلت مکشوفه از شهر سامن

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، بابک حجتی مرمتگر و استاد دانشگاه هنر اسلامی تبریز این مطلب را در کارگاه آموزشی 2 روزه"استخوان و عاج از اکتشاف تا مرمت" که به همت پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی در محل پژوهشگاه برگزار شد، مطرح کرد.

او با بیان نکاتی در خصوص حفاظت و مرمت تدفین‌های برجا(به جا مانده در بستر فرهنگی خویش) مکشوفه از کاوش‌های باستان‌شناسی به بیان موردی شهر سامن پرداخت و گفت: پژوهش‌های باستان‌شناسی شامل شناسایی، پاکسازی، کاوش و پی‌گردی در 8 کارگاه در نقاط مختلف شهر و با فواصل از هم انجام شد که دستاوردهای ارزشمندی داشت.

به گفته او، تاکنون بیش از 50 فضای کوچک و بزرگ که با راهروهای متعددی به هم ارتباط دارند شناسایی شده که این فضاها در عمق‌های متغیر بین 3 تا 6 متری از سطح زمین قرار دارند.

حجتی یکی از ویژگی‌های این مجموعه را وجود تدفین‌ها و بقایای انسانی متعدد موجود در کف فضاها اعلام کرد و گفت: در کاوش‌های فصل دوم سال 87 بیش از یکصد اسکلت و بقایای استخوان‌های انسانی شناسایی شد که مطالعات انسان‌شناسی مورد نیاز بر روی بقایا در همان سال انجام گرفت و ویژگی‌ها جنسیتی، سنین مرگ و تا حدودی مشخصه‌های نژادی و علل مرگ شناسایی شد.

این پژوهشگر با اشاره به این نکته که تدفین در مجموعه احتمالا به کاربری دور دوم مجموعه برمی‌گردد، گفت:

در چند فضا تدفین‌های پابرجا در کف اتاق قرار گرفته و یک توده استخوانی در کناره اتاق دیده می‌شود که نشان می‌دهد از مجموعه طی دوره زمانی نسبتا طولانی به عنوان مکانی مختص تدفین استفاده می‌شده است.

این مرمتگر با اشاره به ساختار شیميایی استخوان‌ها در این مکان گفت: استخوان‌ها دارای ترکیبات و عملکردهای متفاوتی هستند که از دید باستان‌شناسی عمده ترکیبات آلی مواد اسکلت‌ها از اوسئین تشکیل شده و پروتئین کلاژن است و عمده مواد غیرآلی کلسیم فسفات آمیخته با کربنات‌ها و فلوئورید است.

حجتی در ادامه به بیان نکاتی در خصوص آسیب‌شناسی استخوان‌ها و تدفین‌ها و اقدامات حفاظتی صورت گرفته در استخوان‌های مکشوفه در مدت زمان فصول حفاری و تدفین‌های برجا پرداخت.

گفتنی است: طی دو روز برگزاری کارگاه آموزشی "استخوان و عاج از اکتشاف تا مرمت" شرکت‌کنندگان با موضوعاتی تحت عناوین چالش‌های حفاظت از یافته‌های استخوانی، عوامل تهدیدکننده استخوان‌ها، اولویت‌بندی اقدامات حفاظتی عاج و استخوان و... آشنا شدند و در کارگاه عملی مواردی را در خصوص تکنیک‌های کاربردی حفاظت و مرمت استخوان‌ها فرا گرفتند.