چون حتما فكر مي‌كرده تا زماني كه ما در ذهنمان به موضوعي فكر نكرده باشيم يا روي آن متمركز نشده باشيم نمي‌توانيم در آينده هم در قبال آن موضوع كاري را از پيش ببريم؛ درست كاري كه حامد جمالي انجام داده است؛ درست وقتي يك روز صبح شنيد كه گوينده راديو مي‌گويد در هر‌ماه 55نفر به‌خاطر استفاده از قرص برنج مي‌ميرند. اين جمله در ذهن اين جوان 33ساله جرقه‌اي مي‌زند و باعث مي‌شود به قول خودش براي يك نقص در بازار كالا، جوابي پيدا كند و اميدوار باشد ظرف يك سال و نيم آينده به درآمد قابل توجهي برسد. ماده‌اي كه حامد جمالي جايگزين قرص برنج كرده، توانسته علاوه بر پاسخ به يك نياز جامعه براي افراد زيادي هم كارآفريني داشته باشد.
- قرص برنج چيست؟
قرص برنج يك تركيب شيميايي است كه معمولا در مقياس بزرگ براي جلوگيري از بيدزدگي و هجوم ساير حشرات به حبوبات و برنج به‌كار مي‌رود. در واقع توليد‌كنندگان حبوبات و برنج از اين ماده براي محافظت از محصولشان استفاده مي‌كنند اما كافي است افراد از اين ماده سمي و كشنده در مقياس خانگي استفاده كنند يا مقداري جزيي از اين ماده در موقع شست‌وشوي برنج در لابه‌لاي برنج باقي بماند و خورده شود. اينجاست كه ممكن است انساني به‌راحتي جان خود را از دست بدهد. به‌دليل استفاده از اين ماده در خودكشي‌ها معمولا داروخانه‌ها و عطاري‌ها چنين ماده‌اي را به مردم عرضه نمي‌كنند اما با اين حال شاهد هستيم سالانه در كشور حدود 600 نفر به‌خاطر استفاده از قرص برنج جان مي‌دهند.
- كشف گياه زندگي‌بخش
بعد از آنكه راديو خبر مرگ تعداد زيادي از مردم را به‌خاطر استفاده از قرص برنج مي‌دهد حامد جمالي و دوستانش اتاق فكري تشكيل مي‌دهند براي اينكه بفهمند چگونه مي‌توانند جايگزيني پيدا كنند كه بتواند محافظ برنج و حبوبات باشد، بي‌خطر باشد و آنها را در پيشبرد هدف‌هاي بزرگ‌ترشان كمك كند.
در نتيجه اين همفكري تيمي، يكي ديگر از دوستانشان وارد كار مي‌شود؛ كسي كه پژوهشگر حوزه گياه‌شناسي است. جمالي درباره كار با اين پژوهشگر مي‌گويد: «ما با كمك و مشورت هم ارزيابي‌هاي مختلفي انجام داديم كه براساس آن به گياهي رسيديم كه در ايران هم وجود دارد. بعد از اين مرحله با طي‌كردن مدل‌هاي آزمايشگاهي و اثربخشي اين گياه به محصولي رسيديم كه همان كار قرص برنج را انجام مي‌دهد اما سمي نيست».
- تلاش براي عملي‌كردن ايده
پيداكردن اين گياه مسلما در نتيجه همفكري چند نفر و استفاده از تخصص يكي از اعضاي گروه بوده است؛ جمالي درباره فرايند عملي كردن ايده‌شان مي‌گويد: «بعد از پيداكردن گياه ما آن را خشك كرديم، پودر كرديم و در كيسه‌هاي كوچك ريختيم و ديديم كه وقتي اين محصول كنار برنج و حبوبات قرار مي‌گيرد ديگر بيد نمي‌زند. هر بسته براي يك گوني 10كيلويي برنج كافي است و بعد آن را به مشتري‌هايي كه بيشتر از آشنايان بودند عرضه كرديم». جمالي مي‌گويد: «تا به حال تبليغات فرد‌به‌فرد درباره محصولي كه توليد كرده‌ايم عالي بوده است». آنها ظرف يك‌ماه اول 22هزار بسته را فروخته‌اند. اعضاي اين تيم كارشان را با 500عدد نمونه آزمايشي و يك‌ميليون تومان سرمايه شروع كرده‌اند، اسمي هم كه براي محصولشان انتخاب كرده‌اند جالب است؛ «بي بيد!».
- فروش يك ميلياردي
بچه‌هاي تيم با يك حساب سرانگشتي به اين نتيجه رسيده‌اند كه ظرف يك سال و نيم مي‌توانند يك‌ميليارد فروش داشته باشند. به اعتقاد ايده‌پرداز گروه، 20ميليون خانوار ايراني داريم كه اگر تنها 2ميليون خانوار اين بسته را بخرند با احتساب هر بسته 5هزار تومان مي‌توانند ظرف يك سال و نيم به فروش ميلياردي برسند. قيمتي كه براي هر بسته گوني‌شكل گياه زندگي‌بخش درنظر گرفته‌اند در مقياس عمده 5هزار تومان و به‌صورت تك‌بسته 8هزار تومان است. اعضاي اين تيم براي شروع كارشان روي تبليغات اينترنتي و رودر رو متمركز شده‌اند و مي‌گويند قصد دارند از راه شبكه توزيع استاني محصولشان را به عطاري‌ها بفرستند.
- با ايده‌هاي كوچك شروع كنيد
وقتي از حامد جمالي درباره ايده‌پردازي مي‌پرسيم، مي‌گويد: «وقتي ايده‌اي داريد، ابتدا يك نمونه يا 10 نمونه از آن را به مرحله اجرا برسانيد. در واقع اگر كار توليدي است آن را دستي انجام بدهيد تا بتوانيد از اطرافيانتان ارزيابي‌هاي لازم را بگيريد، بعد از اين مرحله اعلام كنيد كه براي ادامه كار نياز به يك شريك و مشاور يا سرمايه‌گذار داريد. مي‌توانيد با يك سرمايه‌گذار خرد شروع كنيد و زماني كه نتيجه اوليه مطلوب را گرفتيد به‌دنبال سرمايه‌گذار كلان برويد. راه‌هايي چون گرفتن وام اشتغالزايي هم در اين مرحله وجود دارد كه مي‌توانيد پيگيري كنيد.
- به فكر مدل توسعه‌اي محصول هستيم
شايد كاري كه اين تيم كرده‌اند از نگاه بعضي‌ها يك كار در مقياس كوچك باشد كه نتوان هميشه روي آن حساب كرد. جمالي كه تحصيلاتش در زمينه مديريت اجرايي است و در زمينه خلاقيت هم تدريس مي‌كند، مي‌گويد تا به حال ايده‌هاي زيادي بوده كه براساس آن محصولاتي شكل گرفته كه جامعه در يك بازه زماني كوتاه‌مدت به آن اقبال نشان داده و اين اصلا بد نيست چون شما مي‌توانيد ايده‌هاي كوچكي را دنبال كنيد كه در يك دوره خاص اوج فروش داشته باشد و بعد از نقطه اوج بيفتد اما مهم اين است كه ايده شما براساس نقصي كه در بازار وجود دارد شكل گرفته باشد و به نيازي پاسخ بدهد. بهتر است كه چنين ايده‌هايي را پيگيري كنيم تا ايده‌هايي كه صرفا به‌نظر خودمان جالب هستند اما به نيازي در جامعه پاسخ نمي‌دهند و به همين دليل نمي‌توانيم آنها را به مرحله توليد و عملي كردن برسانيم. او با اشاره به اينكه كشورهايي چون تايلند، چين و مالزي در بحث مدل‌هاي كارآفريني مطالعه مي‌كنند، مي‌گويد: «اين كشورها براي اينكه بتوانند كالايي توليد كنند كه در كشورهاي ديگر بفروشد با مطالعه فرهنگ كشور پي مي‌برند كه چه كالايي توليد كنند تا بتوانند به آساني آن را بفروشند. در واقع نقص بازار نكته مهمي است كه اين كشورها به آن توجه مي‌كنند». جمالي مي‌گويد: «ما هم‌چنين كاري انجام مي‌دهيم و تا به حال ايده‌هاي مختلفي را اجرايي كرده‌ايم». او درباره مدل توسعه‌اي محصولي كه توليد كرده مي‌گويد: «ما تلاش كرده‌ايم اسانس اين گياه را هم توليد كنيم و با قراردادن آن در تار و پود كيسه‌ها همان نتيجه را بگيريم».
نظر شما